\ Jl. Oj. t

JVo.

THE j

LIBRJiRF OF THE %

OF 2

MARYLAND. \

VLATES.

Digitized by the Internet Archive in 2014

https://archive.org/details/joannisschenckii07sche

• • •

J O A N N I S

SCHENCKII

A GRAFENBERG,

MEDICI APUD FRIBURCO BRISCOIOS

QVONDAM FLORENTISSIMI,

OBSER V ATION UM

MEDICARUM RARIORUM,

L I B R I VII.

IM £>V1B%)S NOVA> tABDlTA , ADMIRABILIA, MONSTROSA *)VE £xfmpla,crrca Anatcmtn, fgritudinmn caufa , ftgru ^ nxntuiiCtrratioms > a Vrtrribiu Mtccntitrikmtjmc /ivt Mcdtcktfivt thu amtbmcimt fiJt dtgmtjf.Scrtptmrtbm menmmcntu cmjigmim , mmrttm ksumm mmiLc stu , fArtim ttum nStnJii tt nmpnmxm, ftr § ctmmntmti Ueti mrtt/kini *m&*J** frtfmmtm.

OPUS UT INDEFESSO LABORE PARTUM , ITA INEX- hauftx unlitaris ac volupcatis , omnibus fcicnti* naturalis , ac Mcdicinse

Calcoribus feraciflimum : A Joam. Georcio Schenckio, h!. Hagcnocnfis Kci^ubl. Comicisque Hanocnlis Medico, rcrcium accur aill. tllultracum. Ancc annos vcro XX. .ib innumcns przcedcncium Edicionum mendis, E» ccllcncifl. D. Car». Sponh, Mcd LamL opeca vmdicacum , 6C nunc paflim novis Reccnciorum Aucorum Obfcrvacionibus auccum, a Laur. Straussio, Mcd. Proteflorc in Acadcmia Giflcoa.

Cum Tnvilcgiu S. C. ^lhOtjeflatis & T^gis Qortfiianiftmu

Siimptibus l C

E^cudcbac H

FRANCOFURTI

OANNIS BEVERI,

I ER ONYMUS POLICHIUS. M DC~LXVT

MAGNIFICIS , NOBILISSIMIS , AUTHORItATE

Am plissi u is, Multaqu_e Rerum Gerekdarum Prudew-

TIA MAXIWE CoNSPICUIS

DNN DUUMVIRIS ■ CONSULI

BVS,AC SENATORIBVS INCLVTit AC

LIBER^E 1MPERIALIS REIPUBLlCyE

ULMENSIS,

Dnn. AUcdtiatdmi atquc Patronisjugt dfcrvanUacolcndts. Percnruncem •

Umolim cx HorcnciJiimo vcftro GymruLio, cujus ctiamnunc f anu ic cxiiumatio vigcc,cxcmujs,)amin Acadcmumquandamdilccirumadoriurcm , habiu prius outionequali valcdi&oria,omnc Ani Mcdicxmc na\ jrurum opcram promiil: -Jc ouxegopicpropolucrain.pjftmodum Dcus T.O. M.i: a clcmcnrcr djfpofuit, ucprxtcromncmrocamcxpcCcarioncm^onUitcm McdiciJcd ccum Aulutnfc Profctrorisdjgniutcm^eaquxin Parxu Palxftra ftudiorum rudimcnu dcpolu- eram,paucorum annorum fpac K>,marurucnnt, Irrasq mihi vidcrc (cgcr.cs conogcrit , uc omnini> nunc habcam , dc quo admirandx D e i providcncix , &dcmcntiflimo Scrcniflimi P r i m c i p i s mci ravon immortalcsagamgrarias. Vcrum, ciim ingcnui lir , fatcri , pcr quos profeccric ; nx I alicnus adhuc valdc ab illis ctlcm humaniraris ftudiis, quonim tatncn prima apud Vos,ncc por ni- tcndamc)ccillctundamcnumodoglonacuslum,mlitai)dcm gratx mcntis ubcllam m fptcto a multis quidcm Mcmonxccmplo Vobis, Ptiru /,a/^/,fulpcndcrcm.En, tgttmr, Opus hoccc Me- dicum,quoUcx fcnnus mcis aucbus nunc prodit ! okfervdtunes func UHedujt , ubi, prxtcr pix guricudinis mcx vcftigu, promiflis mc quo< j. Ilcriilc A' dacam olim fidcm,pro ingenioli modulo, hbcrarc vc Iuillc li placcr ) ^kfervskttit. Equidemcxiguam dcbici panem cxpun^i fcncio.lon- gc cnim maiora vobis dcbcri, ingcnuc faccor : verum criam voluntatcm.lpcro, dchcicntibus vi- ribus mcis, pro ca, qua mc lcmpcr prolccuti clbs bcncvolcnru &c f avorc, laudabius, &:, Parris m- ftar,non prxlcntis laltcm,(cd cciam ablcnns ftlii curam gercrc,adc6q; lingularis arrcctus vclrri tc- ftimomis porro mc cxorrurc,mimmc gravc ducccis. Qucm cgo lcrcnum vulrum vxl trum^uri mihi pcrpccuum opco,ica Deum lupplcx vcncror, Vobis,Patrcs Pacnx vigilancillimi, ca omnia , ob qux Vin dc bono publico xquc ac vos follicicj,ironccm cxplicarc folcnt, largiifimc conccdat , totamquc Rcmpubl. vcftram lcrcna tranquilhutc gaudcrc diutiflimc jubcac '

Scnb. Gifljc Kalcnd. Martij,i$6j.

V. V. Magni/. Nobil. &: AmpliL

Qbfer-j*nti/pm*t

Laurcncius Scraufs.D.

*

Bcnc-

i i ! t X l ! i ! ! : ! I s « I 5 ! i ! i ! J J \ \ | J j ! i I i } }

eA!»Aj«As»AjeAjsAsciA?(.A;eAjcAr<»AjeAf9Aj«AieAseAieA9 «A»eAssAj\>As«AseAsaAriA5 aAs»A?»A»iA.**Ai<tAi<>A.-»AseAs->/*? 1 *J

^^5^** ^^^^ ^8|jf|§^ ^lljS* ^^^1* ^S^I^&^ ^^^* ^^^^♦'^j^S^*^^*' *zfi/

Benevolo Leftori S.P.D.

NOn eft,B. L. ut longiorcm Opcris, nulli indigcntis hardera , ( (iqui- dem . umu/xovii <PikIuu TgUiiti* ftaptsH,) commcndationcm a mca tcnuitatc ex- pc&cs: Opclla: potius mca: ut audias rationem, cfflagito. Sicuticr- go fama & exiftimatio Autoris, & fcripti hujus utilitas adfrcquentioremlc- dioncmme invitirunt , ita quoq; minus difficili negotio Dn. Bcyerus,vir de rc litteraria optime meritus a mc impetravit, utnovammeditantieditioncm manum opcrariam adjungcrcm , adeoquc fingula perlcgcrcm , ^/MTd c. mcndarem, atue ex Recentioribusquoquefcriptoribusnotatudignainferc- rcm. Jecialcam,&periculum fcci diligcntia:, quam tamcnfarpius partim Au- \x ( ubi ScrcnilTimus Princepsac Dominus meus,cl, ViriDn.D.Tackij,Gol- lcga: & cognati honoratiftimi una fccum profc&i viccs ad tempus fubire clc- mcntilTime voluit ) negotia , partim Therma; Wisbadenfcs , valctudinis potiiis curam exigentcs, intcrruperc, nccnifi Advcrfaria mca,«feV-Ta^fljU^ confulere ermiferunt, Hincfaclum,utlicctplurima cx Ncotcricis , quar ad Rhombum cfTcjudicabam,ubiquefereinfcrucrim , omnia tamcn compendiofe , & quaii aliud agens addidcrim ; id quod ctiam ipfa librimolcs nimium haut cxten- denda mjungcrc vidcbatur. Boni itaquc confulc, L. B. opcllam , tuis potius commodis , quam vanx glorix laudic^ proprix confccratam, mcumquc tibi placcndiftudium ita , qu;efo, intcrprctare, ficutiGhriftianacharitas ab uno- quoquc rcquirit. Valc. ,

t t

\

m

u

EOPOLDUS Divina favcntc clcmcntu, Elcthis Romanorum Imperator fcntper Au-2uttus , ac Getmanix > Hunganz , Buhcinue > Dabnaux , Croaciz > Sdavorux , Rex , Archi- luihix > Dux Buigundix > Stynx , Catinthix, Carnialz , & Wintcmbergx, Comes Tyio- rhs, &c. Agnolcimus & notuna racimus ccnoie przlcnuum univcriis , quod cumnobis Nollcr Sc Sacn Impcru lidclis dilcctus Joannes Beyer Civis 6c Bibhopola Mceno-Francorunenhs humillimc cxpo- ncn.iuni cuxant > lc opusquoddara Obicrvanonum Mcdicaium a Joannc Schcnckio collcctarum bono- pubhco fumpnbus luis cxcudendum daie confticuillc ; vcrcuautcm , nc quod ncri folcc , aln cciam Ty- pographi quxlhu canu cam cdinonetn magno cum damno inutcntur, ldeoque dcimlsc nobis liipplic.uu, ut indemnjcati iplius cunlulcrc , fccjuc advcrius cjusmodi penculum Pmdcgto Nolho Cxlarco munirc demcnter digrurcmur : Nos id gcnus prccibus > un xquicaci conlcncaneis, bcnignc annucndum ccnfucri- mus prouc pcr pixlcrues annuimus. Idcirco ommbus 6c lingulis Typograpnu , Bibliopolis alnsque quibuscunque bbrariam negotunoncm cxerccntibus hunitcr ninibcraus &: vctamus , nc quis pixdichis Obiervarioncs Mcdicaspct lc&annotum (pacium, a pnmacditioms dic computandum , tntra Sacri Roma- m Imperu Rcgnorumquc &jptovu£urum noltiarum lizrcditanarum fincs hmih aut alio quovis typo vel formafive in roto> five in partc rccudcrc <, vcl alio rccudcndum darc , vcl alibi ctiam imprcllum \cndcr» vd diihaherc dam auc palam, citta voluntatem & absquc ipnus Joanms Bcvci ejusvc hztcdum lnlcnptrs obtcnca hceotu przfuour. Si quis vero lccus racicndo pimlcgium &: mtcrdictum hoc noltium Cxta- rcum fpctncrc , ncgligeie aut tijnsgrndi aulus rucnt , cum nun modo htijusmodi libtis pcipcram quippc rcculis Sc addu&is : ( quos quidem przdichis Bcycr ciusvc hxicdcs ubicunquc dcprehcnlos livc proptu Authonutt , iivc Magtihatus dhus auxibo libt vcndicaic potcnt :) dc fado privandum , lcd &.' pcena in- fupcr duodccim Marcarum aun puti riico nolho Czlatco Iraudis vindici pendcnda , omm Ipc vcnur fub- lara dcccrmmus muldandum . Cum modo tamcn mcmoutus libcr boius moiibus nilnl contmd com- plcxus , ctdetnque privUegn hujus noihi Cxuici tcnor aut cjusdcm exrracius , pro publtci aliorum cau- tela notitiaquc piaumprcllus , &: quantocvus quatctna ad minus cxempUtia , ad Canccllatiam nolham Imperialera aulicam transmiila rucrint. Mandamus erga umverin nolhts & Sacri Impcru Rcgnorum- que fic Domimotum nolhorum hzrcditariorum fubditis , cujuscunquc ftatiu , giadus , oidmis , condi- tionis , digrutarii aui prxcmjncnwx cxilranc , cam Ecclelialhcis quam (xcul.mbuv, prxlcnim vcro us , qtu in Magilharu conftirun > vcl propriovelfupcriotum fuorum oomine &£ loco luns & Julhtu. jdminiiha- uonem czerccnt , nc qucnqoam Pnvilcgium hoc NofVrum Cxurcum tcmerc &: impunc transgrcdi auc vioLuc patiancui , quin pocius conrurruccs quoscompCTciint , pixlcnpta pojna plech altisquc idoncis mo- di> cocrceh curent , quatenus &.' ipli eandem mulcxam cvttarc maluerint. Haruiu teihmonio littcra- rum manu nofha labicriprarutn , Sc Sigilli nofln Czurciappcniionc munitarum , darum in Civitatc nolha Vicnnz, diequarraSepcemb. anno Dni. Mill. Scxccnt. Scxag. quano , rcgnorum nothorum Romaiu Se- pumo , Hunganx dccimo , Bohcmtx odavo.

LEOPOLDVS

(LS.)

\VildcrichBarodc>y/aldcrdorfr. 8CC.

^dmandalnm Sac.Gtf.

M*]*fl*iu frofnmm,

GuilicuTJUjSclirodcr.

LOVIS

XXX

-4*3$t- -&■»•• B~ ■••^>^M?^fc iwftfc

f I 1 T T 1 1 1 TTTT TT TT*T f T T T T T T T. TTmTTTTTT i

f

LOZ)ISpar lagrace de Dieu , ^ £f ^ Nauarre A nos aimex, {fffcaux * Con"s : (ergcns tenans nos Cours de Parlement M. des Recj"': ordtnare de noflre hoflel, Bailltfs, Seneibaux , Preuofts leurs Ltetttenans & autres nos fufticiers & officiers , quil apparttendra , Salut , Noftre atme ftan Beyer Marchand Ltbratre a Francfort , nous kfait remonftrer , que des le mois de Decembre 1664. nous luj/ aurions accorde nos lettres de priui/eges , pour i' imprejfion du Iture mtitule Guilhelmt Fabruy Htldam cpera obfervattonum & Curattonum Medico Chirurgicarum , cjus. extant omnia obfervationes Schenfy cum additio- ntbtts Straufsij , ce quil auroit execute , Mats comme le temps , po,te par nosdl": lettres efl expire, & que / expojant a fait de grands frats a /' tmpreffon dulture, lesquels tl ne pourrott pas retirer Ji ne luy eflott pe/mis , d'en contmuer i' tmprejfton , Nous recjuerant humblement luy en vouloir permettrs la reimprejfion , (2 pour it luy en accorder nos lettres a ce necefsaires , a ces caufes deftrant fiuorablement traitler ledf: expofant , Nous luy auons permis & permettons par cesprefentes , defatre retmprimer en ladtt; vtlle de Francfort , vendre debiter led': liure ey defsus enonce par tout noflre Royaume , en tel volume & cajpaflaire, par tel /ib/aire £5* Imprtmeur quc bon luy femblera pendant le temps £5? efpace de Sept annees , a commencer dtrjour £•? date cjue led'; /tu> e fe,a % acheuede retmprimcr pour /a premtere fois , fatfant tres exprejfes lnhtbtttons deffenfes a toutes perfon/.cs , de cjuelque tjHahte cju elles foyent , d ' tmprimer , vendre & debuer , fatre tmprimer ou contrefatre jceiuy fans /a permtjfwn & confentement dud': expojant ou de ceux qut auront drottl de luy,foubs pretexte a' augmc/.tatton , corretlion , changement de ttltre ou autrement en cjuelcjue forte & mantere , qne fe fott , a petne de mtlle Uures d'amande & de tous deffens , dommages & Jnterefts & de confifcation des exemplatres , a la Charge , qutl en fera mis un exemplatre dans noftre Cabinet du Chafleau du Louure, deux en noftre Btblioteque publique un en cel/e de noflre trescher & fea/ le Sr: Seguier Cheualter Chancel/ter de France , auant cjue de /'expofer en ven- te , fuiuant noflre reglement comm aufsy a faute de fatre regiflrer le prefent prtutlege es regtflres du Smdtccj des /tbraires &de raporter esmatns de noflre aime &feal Confetller en nosConfetls grand audtancter de France en cjuartier un receptce de noflre Btbltotequatre &du Sr: Cramotsy commts par noflre d': Chance/ter de /a deituran- ce aUuelle des d": Exemplaires , Nous auons des aprefent declare la d": permtjfwn de retmprimer Nulle & auons enjomtl aux Stndicjues des Ubrairesde fatre faifir touslesexemplatres , <jut auront efle tmprimez. , fans auotr fa- tisfait aux claufes portees par ces prefentes,Ji vous mandons que de ces dttes prefentes vous ayez. a faire /outr led': Beyer & tous ceux cjut auront drotH de/uy, p!etnement & paiflb/ement , contratgnant tous ceux cju tl apparttendra par toutes yoyes deiies & ratfonnables , Et a noflre premter huifster ou Sergeant fur ce recjuts , faire pour /' execu- tion des prefentes tous explotEls neceffatres fans demander autre permtfion. Car tel efl noftre platfir , Don- ne a Parts /e vingt quatrtefme )our de feburier L'an de grace mil six cent soixante cinq & de noflre regne le nngt deuxtesme.

m

Par le Roy en son confeil

Longuet

OL-SO

JOANNIS SCHENCKII

A GRAFENBERC , MEDICI. AD CANDIDUM

LECTOREM, P R JB, F A T 1 0.

Aud parum cx rcciim tua , tummeaquoque forc cxilVimavi, CxndiJe Leclor, fiquo conlilio aut mftituro, ad Jabor-cm liunc fufcipicndum publicandumque accellcnm , paucis cibi cv vc- rc apcrircm. Cum in ranca ingcniorum xtans noflrx fcc- cundicacc &:prxftancia , vix ulloalio lcribendi^cncrcprxcla- nusqucnquam dcunivcilaMcdicma tncrcnpollc lcmperpu- carim quamfi quac nontamd<>clrma quam cxpcnmcnco Cl.i- nlT. Mcdici nova &admiranda , vcl m curaiuiismorbis , vcl in hominum curponbus (cicu noQOUQUs uciha ,quam neceflaria ob(crvarunr,umcoqua(i voluminc.lparlim abas &' mcnlcntcr, velhcatimquidcmilJa, &: vclutpalantia traditj , nsqnxrcccn- tiorcsdodi &: lummi quidam vin , in hoc argumcnro cxprocclfo&: (corliin lcriplci nnr, conjun&a randcm,& adcognofccndam facicndamquc Mcdicinam opporcunc diipolita, tc in unum vcluci corpus rcd.ur.i , inpublicum qtnlpiam ptofcrrcr: idquc potil1irnum co doccndi gcncrc prxlc.ircc.quoi I Iifcona uc plurimum,&: cxcmplis.qmhus appohce doce» muratqucconhrmamurconftarcc , cariquccafus.caulx abditx,cvcntus mlpcr.ici &: mcrc- dibilcslxpccuracioncs mcmorabilcs.nccnon corporum conformacioncs monftrofx pro- poncrcncur. Opcrxpretiummc proindc haudalpcnubilc fjciurum Ipcravi ,(i hunccgO lab ircm mihirumcrcm,divinif///ppofra//> cxcmplum (ccutus qui admirandis illis luisf^i- dc/wjru/r; lihrtt quibus omnia,qux toco vitx lux tcmpure nu-dcn d< > ob lcr va rac.concl udc- rc voluillccrcdirur ) vclucidcamquandjmcxtrucndxpon<> Mcdicinx &: ampl ficandx conftituit.-cujus imitatione (ublcqucns xtas cxcitata, artcm noftram omnibus numcris ablolvcrcc,&: ad lummam perfcctioncm dcduccrct. At vcro Hippocratis laborcmhunc» (i*Ummcti\ exprolcllocV: lingulari adid comparatofcnpto luud profcqui vilus licmli quod adejuldem Epidemiorumopus, Cummentxrtos , parcim cxtantcs , | artim tcmpurum mjuni abfumptos, p< (tc/ican rchquir .idcm tamcn author oppidu quam n.ulus oblcrvationcs proprias 6c mcmorabilcs.quibus Mcdicinx m(i.;nis acccflio f.ici a cfr , paflim openbusfuis inlcrvit. Id quodisdcmum (circcV: artitmarc potcft ,qui in lcriptorum illius dili. cnti lc- ctionc vcrfatus cfr. Has Rxbt Mojei ifrxeltt* , profccuhlui &: intcrptctum infchcitate at- quc inftituto, Aphonfmorum Jnorum opere , c\ unico,ut apparct, Galeno concinnato^ir/.:»^. dtMtrxculu inmedicinxlibus Ubrts rrpertu inlcnpta &: congcfta cxhibuit. Scd & Symphorunut Compe^ius cxGalcni monuracntis oblct vattoncs fupcriunbns inms collc jit,qmbus/////rr/a- rmmexmpos titulum (ccit. Vertimciimpcrcatcmpora.bonaadhuc Galeni lcriju<rum |urs,a docbsinccrprccibusnondumcranslaca,dcfidcrarcrur,faclum eftj ut &: hunclaborc.vir illc alii$dcrcMcdica,procemporc,non malcmentus.fclicitcr ablolvcrc baud potucrir,&: or- dincmincongcrendo fcrenullum tcnucrit. Ex Ar.ibum numcro.prxrct Ralim, ( -taco- rumrcligiofumadmiracorcm&cxpcnmcncoNubilcm , ncmo hoc argumcntum attigit: nili quodRhafi Avemzosrem fubjicimus : fcd omncs vctcrum lnvgatis contcnti, aici, pi xter medicamenca nonnulla , &cperpaucaquxdam alia, nihil adjiccrc conati lunt. Qmta- mcn vcl hocnominc cxcufarimcrcntur , quodiispcrrcligioncm , humana corj>ora, ad la- centiummorborum &: caufsarum invcfrig.moncm , dislccarc non hcucrir. lllc vcro ctfi nulla disfcdcionum opcra pcrfunctus , nihilo camcn mmiis (ohus artis cxcrcitationc &c

)( i Ic£tione

P R JB F A T 1 0 lec*tioneufus,in vaftoillofuo operequouniverfamMedicinam,Oribafii ad Julianum Im- peratorem siu/o^ewcexemplojConcludere voluic,&: Conttnens appellavic , Itbro decimo feptrmo, capitulo dectmoquarto,de Mirabiltbus,quxia medendoannorarat,pertracT:avic :quoaegrorum Hiftorias raras trigintaquatuorenumerat. Pofthuncfeculobarbaro ftudiumhucpror- fus intercidit , & plane reftinctumeft : nifi quod Gentilis,Matthaus Gradius,Gutltelmus Placen- tinus ,ValefcusTarentinus, Nicolaus Florentinus , (74///Ww,exemplaqu£edam rara,perpauca tamen ,ftylo familiari & horrido, in denfisfimis eorundem commentariis delitcfcentia ad nostranimiferinr. Caeccroquin noftrahac aecace , quamteitiam &. ultimam conftitui- mus (primam enim Medicis Graecis&: Lacinis vecenbus cribuimus) qua fingulari Dei Opc. Max. providencia,noncancumlinguarum, arcium& difciplinarumomnium ftudia, ad fummam inccgntatem deducla cernimus , veriim etiam Medicinam ipfam pnftino fuoniroii , cercacim per omnes tum nationes, tumpartesfeu locos, nondum abfoluto primohoccencenario , excultam,reftitutam,niagnoquemortahum commodoexau&am propagatamquehabemuSj-ay^^ijVftt/a^ixafhaudparummulti iane tradendas fibi fumpfe- runt. Horumaliiexprofeflo, alii verdaliisfuisfcriptis , quodfupraquoque monui,di- fperfaintulereralii deniqueutroque modo propofuere. Propriis quidem libris , tum publicatis,tumpublicandisargumentumhoc viri celeberrimi , Bemvemus , Cardanus, Fernelius, Vefalius, VVierus, Coiterus, Valleriola, Hollerius, D0don4us,Gemma,ejrTraja- #«*excoluere. Alii fuis operibus rara & nova plurima commiftaexhibuere,^/rx<jW. Benedicius , Braffavola, Columbus , Eufiachius , lacotius, Trincavella, Scdliger , Langtus, Pareus, &alii,quosexadjunc"tocatalogo cognofces»Vtroque modo, Fernelius, Vefiltus , Cardanus, Wierus,HoUertus ejr Gemma m utilifl?mohocargumento verfati funt. Cartetiim deprimis, privatim nonnulla fubjicere vifum eft.

Benivcnius exrecentioribuseruditis,primusomniumglaciemfregifte, &:facem aliis, uteo confidenciusauderencprjetuliflevifuseft. Quemquidem circa eatempoia, qui- bus lues Indica primiim,non tam glifcere quara fscvire coepicfloriufle apparet. Et hic llle eft>qui/*^//0 , de abdttis nonnullis ac mirandis morborum &fanationum caufis edito , nullo nova- tionisftudio,fedjuvanda;locuplecanda:quefolum Mcdicinasoccafione,innocuic.primuf- que liberede Medicina iencire & pronunciare aufus fuic : diflectionibus corporum,ex oc- culcisdiucurnifquemorbisperemptorum,adhibicis.

Cujusinduftriamomnifciusilleille&^ru^sTct]^ CW^»»/,annisplus mimis fexaginca infecucus,fuumillumif admirandis curationibus ejrpradic^iiontbus comentarium,in pubJu:um& communebonumreculit, pluscerceinrcceffu continentem, quam prima ftatim fronte praeferencem : qui leclorem non cam acccncum quam infacienda Medicina exercicatum expofcic. Contentusintantabrevitateauthor,nobiliflia-.aquaequemedicamenta,adeo- que infallibilia fasperemedia, vix nomine, citraomnem cpangeiiam.prudenti anagno- ftajfignificare* Idcm libris de Subtilitate,ejr Varietate,&. A\is pJerifquefuis , fubinde iui ll- milis,arcanis,raris,&:novisaffluens,pr£efticit. 4

Amatus Lu(itanus,Curationes Medicinales per Centurias exhibuic,mulca rerum variecace re- fercas,&rarioribus affeCtuumacque rcmediorumexemplisilluftres.

Proximus Fernelio Gallo poft Hippocratem &: Galenum,velut numini cuidam,locus de- becur. Hunc GulielmusPIancius , ejufdem gener , commentarium reliquiife ceftacur, quo obfervationes eorum,qu*in curandismorbis nova deprehendit,congefertt, Quem magnum illum Cratonem , Carfareum Archiacrum &: confihanum , rantopere fitire , expofcere , & cum multisaliisfummisvinsdeliderareconftat. Mirum vero , rcs tam utiles & neceflarias, camdiu celari abiis , quibus camen excommunicatione de ufufruclu decedic nihil, & Au- thoris illuftri alias nomini , plurimum praecerea laudis accrefcere posfej:. Sed quamam haec cam diucurna,& Medicinae cancum non detrimentofa procraftinacio eft i Apud in- vidum aliquem, ftolidum ,auc avarum delicefcere vix mihi perfuadeo. Quorfum enim canem ad praefepe , quod ajunt , invigilare atcinec ? .Tpero aucem propediem , cum aliis plenfqueFernelianis, cum fcenore,&:hunc quoquecanci viri fcecum prodicurum:quan- doquidem nuper quidampublicandis ejufdem Confiliisfeurefponfis.&deremedica&r deFernelioipfopraeclaremerences, adalia ejufdem prepediem evulganda,quafiprarlu- derevififunc. Cerce hocipfocommencario,non fine rei Medica:ja£curagravi,ha&enus caruimus. Ferncliumfaneeumomninofuisienovimus, quemnullavecerum quancum- vis praejudicaca auchoncas,a veri inquifitione abfterrere auc avocare porueric, quin mulca nova,liberoingeniofrecus,inarccminvexeric. Commenrariipono defideraci hujus vi- cesprocemporeexplercforcasfeposfunc,^^//^ eiufdem, exPathologia & Abditorum /^wpociflimiim a me fupra fexaginca excerpcae,&: in opus hocce no.trum debitis locis di- ftributae.

Vefalius Sincerioris Anatomes , quam non ex chartaceo libro , fed ex ipfo corpore hu- mano, tanquamnatutae libro »defcripfic,parens,diverfumomninoabedic0)fed aequene-

cesfa-

J

AD L E f T 0 R E M. pe ceiTarium atquc frugifcrum Ofm ^imtomtcum confcripferac: quo non,ut in prioredano- rum uncum,& fccundum naturam fc habcntium ; lcd vcl cx occultis diuturmtque moc- bis, dcraorruorumcorpt rorum.dulccbonum Hiftorias, tufiilimc complcxus ruerat : la- borc protcccoad morborum , cautlarum , fignocum, curationum , <3c corporum pervc- itigauonem , cciamRcgumchefaurisprxfcrendo. Qucm tamcn candcmfortunam , 6c tacum idem , quod Fernclii > fubnlTc , hcunimis quam vcrumesfc compcrimus , In Hi- lpaniaeundcm latcrc verifimilceft : utilliuspalingcnctiamoptare vcnusquamfpcrarcli- ccat. £x edicis vcro autbons (criptis , cxempla r ariora.perindeacque cx Fernchanis ,ici- dcm opcn nottro.adjacruram hancquoquomodo farcicndam,infcrvimus.

Jeemmes VVterm , arcanorum narurx callcntilTiinus , docriflimusque xtatis noltrx Medicus , incc 2naoi lcdccim 6c ip(c c^uociuc ObjeVvcUienmm Medtc*rmm rerterum Lbrumprx- muminluccm protullt , multijugafanc rerum mcdicarum cognitionerefcrrum , novo- ruroquc morborum , Scorbuti inprimis , Quarranx ltcm , 6c Pcitilentium atque Hy- dropiscuratione , nec nonmeatuumclaulorumingcniosaChirurguintigncm. Cujus rcliquos tnttituti hujus libros velut omnium abfolutitfimos , 6c primo haud infcriorcs , ex rcrcundiilimo Authoris ingcmo , multoi uroquc annorum apud magnatcsircdicacxpe- ricnria conrirmaro /udicioprofccroscxpcctamus,

Succedit his Germanorum celebcrnmi Aoatomici Vekhert Cotteru,Reif.Kertmbcrgcn- jis Mecittt crCmrmrgtfeLctjfmi , Obferv*/i*mmm Am*temu*rmm CT medu*rumcr Cbtrmrgtc*rmm Mtjceimme* v*ru,cx humanis corponb u s ,tam fanis quam male urfc&is, ram vi vis quam mor- tuis.dcprompta. Huncviruronobisimmaturamonfubtraxir. Exquo cniminfelicem illam cxpcditioncm Gallicanam lccutus, Caftrcnlis Medicus tad us elt , ut corporum dif- Jecandorum occafione, abicruforum morborum pcnccralia cognofccrct : vitamfuamibi roagna cumartis Mcdicx Sc Anatomicx jacrur j pofuic.

Jiollcrtt cuntummatx ci udinonis, acque Hippocrancx Medicinx rcligiofiilimi, &: pofl unum Galcnumlummiintcrpretis , hbctium , ftmfuhrcs *L<fnet Amtheru etJcrv*ttones,*ut me- dendiconJiL* [fec?*ntes,Conunzmcm,AntoH, V*Lttm cmm eju/dem ie Jnternu merbu efere pu b 1 1 - cavicldcm hmilcs alias plures.cu.iw* ctmmemtertu *d Afbertjmot Hipfecretu , &ejufdem Ce*- c* , ruro vclmaxnnc tmScheLu *d imtamosmorbet^ncyiidtaiidcuAi bcholiailla, doctalanc, ipcdanc (cumulaciflimc Sc tclicirBme cxhibaiC.

Fr*nctjcmV*Uerul* , vir docciifirous bc de arte medica bene meritusfquo eum clogio ma- ximus ilic Craio c li ncl t a vi t)prxclarum quoque efm»bjerv*tunmm(**rmm t oris dcdit. Ia quograviilirnorummorborumhitrorix, corum caulx, lymptomjra atquc cvencus, cum tc curationes,roiro or tinc & clegantii tingulari dcfcnbuntur. (^u j li riliuscjus,&: iple Mcdicus , piu inpatcrnos cincres atteccu quafi «•'•*!> *^»~.,cj$,quas paccr ad (exccnt um re- liquillc Jici tur obfcrvarioncs alias,publici juns taccrc dignabicur , nxilix , noo cam pacns pccfc iUuflrcnomen,quau)luumiplius,prxceridquodMcdicorumfiliosubiarcciilimcdc» vincict, nunquam inccrmortcura famaprofcrec

Novnlimcomnium (cmo vcncraodus,& foiida erudi tionc prxftans,experientiaq;fingu- lan prc, tulgensjudicio vcto accrrimo infignis.cu obft irpium hiftoriam c la r illimu ^,/icmeer» tm D*Jem*m,C*/*rem cMedum,Medictm*Lmm Objerv*tt*mmmexcmfur*r*,SC paulo poft rtcegnttm Cr4Jtt?4,incommune contulit.Quo fcnbcndigencrc vehcmcnccr delciCatus,/rf*«#/4//*«<,{ inlupcr *d Bcmtvemtum,v ini quoque & rara Hiftoria condicas,ad|ccir.

Quin&: Cernevum Cemmjm ,v\: uru in omm Philofophix&: Mc Jicmxgcncrc admira- culum ufque dotcum,arcanocum nat u rx, uc fi qucm aiium, c j llcn tiiIimum,/y///,#r/-«/ quo- c[\dC Medumf,*ic mJ^ n^f $4i nterperum^mbosnihii h.jdic utihus fcribi po:Ic conccptis vcrbis ;i rhrmat.adornailc conllaq:4cd Sc morborum omnium fingularium. «Sc praxeos iux curri- culumuniverfum , cxrcrolquc ranorcs cafus , inunum volumcn rcdados, fi fatavitam concclfillcnt , edicurumfepollicicuseic. Quod cujuimodi ruturum fucrit, vcllolailla^- fcrtfttor*TJt creptdemudFehru fefttlem/u, c\\iz*dhemt/rt/*tmm Geleni acccilit : cum iila defe- Jitlemtuiff* tr*c7*:u, abundc demonftrarc poflunc Exorandipromdc,nobili>Himiacque doctrflimi celcbernmx Lovanicnfis Acadcroix Medici , uc vica defuncco colicgx , can- quam luccenturiaciadlioc : & abejufdcmhxrcdibus , quacunque candero rationcpof- iunt , redempcumopus , eriamimperfcccum , abfolvanc&: publicenc Quobencticio &labore, vcl roaximc fibi €»>*«V«omncsobno>iios reddcnt. Nos quidcmexauthons CjekfTumutt Cr Cefmecrt/utt , cxcmpla non pauca fingularia noilro volumini m- culimos.

K^fLxsndrmm Tnjjtnum Petrontum , Remxnum Mcdicum pcrtccrilTimum , edico in- tcr multaalu^ mtrlo Ctlluo #^rrconuimmatiilirno cclcbrem , in confimili labore j^mi multisannisoccupan , nupercx litcris doccitfimi Sc induicru Viri , D.D. Marcini Hol- tzaptclu, Medici ,ad Clanlfimum Virum D. D. Jacobum Moccium datis cognovi. Cu- jushxcfunc verba : Petromtut Hijlert*m '*jecmr*terummorberum ( ofusluce dtgntjftmum ) edet tn/r*f*mcet tnnet. ln ee femtxr *d indt vtdm* cmr*mdt methodum *ccomm*d*t , cr 1*d dubms ftn -

X 3

T R JB T A T 1 0

gulisin hoc vel iUo acciderit, quidecontraadhibuerit ,'quomodocuraprofecerit, quidipfe prtdixerr'? ejr qutdeveneritpatientibtssfuis , ejrc. enumerat: citatisnominatimRomanisincuramJiiam receptts. Monjlravit mihi laboreseos , tales , quales inprimis optare felemm , ut omnesalit clari CMedtci tn me- diumconferant. Haecille. Communibusicaquevocisexpecendum , uccantumtamquc utile&rarumopus , quodantiquoruminhoc argumento gloriam aequare, recentiorum ' vcrdilluftrareautexercerequeat , matureab authorc,antequamhumanituseiquideve- niat , ad publicos ufus proferarur : ne toc annorum vigiliae & labores , ad aegrotantium paedores , moleftias , &gemitus , ab abfolutiflimoMedicoexantlati(quodipfum Fer- nelii , Vefalii , Valleriola: , Gemmz , & collegae quoque illius olim Bartholomaei Eu- ftachii fcnptis accidit)dubiam vitam fortiantur,& poftencas tanco bono fruftrerur.

PetrusSalius Diverfts , accuracus Audor & vir longe Doctiflimus , edidicnon folum de Febre PeJttlentiTrac7atum,ied&CCurationesquorundam particularium morborum, quorum T ra- clattoab Ordtnartis Praclicis Medicis nonhabetury in quibusSelectaquxdamargumenta Medi- ca rariora exqr.iiite defcripca exhibuit.

Inter omnes hocidem argumencumluculencius &pofteriiisexcoluic Marcellus Dona- tus,\x\\x\zx6L raiae Lectionis Vir,qui pubhca Hijioriamedicamemorabtli,e\oxoiei\o nobisEx- emplorutn rnemorabilium fylvam , ex diverlis Auctoribus congeffit,&:per humani corpo- rispartesmembratimdefcripfir»

Hucaccedxint Petrus Forejtus Belga * drCMartinus RulandusFriftnus , Medici Pra&icicc- leberrimi : quorum hic Curationes Empiricas arcanis medicamencis chymicis atquc privatis abfolutas ; Alter vero , obfervationes dr Curationes affecluum humanicorporis , plures & co- pioias,inlucemrctulere. Uterque&exhispraecipueForeftus,rariora morborum,caufla- rum,&: curationum exempla,exhibuic : unde non parum excerpfimus.

Reinerus Solenander Clariflimus MedicusDucis Clivenfium Archiater,experimencis celeberrimus &: PraxiMedicuIlluftris,/*» Opere Confiliorumpofteriusperfeclioncs qutnqueedtto , ExemplamultaRara , & quaedam alia in C^/w;^>,publjcavit;cujus opcram &: indu- itriam cum aliis celebramus.

Acquehascdeauthoribusomniumaetatum &:ordinum , qui argumentum hoc exco- lucrunt: maxjmevero deiis,qui illuftn hocfeculo id (ingulanbus fcripiis,magna cum no- minis fui & artis propagatione praeftitet unt,prarfari vifum eft.

Nuncquem ufum ex hoc opere fperare liceac ,ediflerendum. Quanquam, aucem fupervacaneusfortaflislaboriftequibufdam videbitur,quoderuditis vel exfola operisin- fcriptione , autpaucorum ejufdem exemplorumle&ionc , confcftimimmenfa hujus ad Medicinam pancer &Philolophiamucilicas,nemineIicerdocence,admonenceve,confta- re poflic :vilum camen eft ,ea de re,non tam Medicina: ftudioiorum nomine,quam calum- niatorumoccalione,paucaquaedam inmediumadferre.

Primumomnium veterum placita , haud parum fine multa , ha&enus vel pro du- biis,veletiamprocommentitiishabita , cxhis confirmare pofle & ftabihrioftendemus. Viciflimquaedameorundemdogmata,pro verisfacrifquetradica,adhuncve'uci Lydiurn lapidemexplorata, meritoproiufpectis , ne dicam falfis , deinceps haberi pofle evin- cemus» Quinetiam nova plurima , veriflima , & fcicu non mimis neceflaria quam ju- cunda , cum magnareimedicaeacceflione , recensinvenca docebimus. Arcisdenique medicae partes omnes huncin modum mirifice illuftratas, confirmatas,correctas,&: au&as exhibebimus»

Ex veterum placitis , recentiot um obfervatione confirmatis , exempli inftar fic pul- monis hydrops , ab Hippocrare//&. demorbis z. num. 16 propofitus. Cujus etfi nulla apud reliquos Graecos,Latinos, Arabes^autmixobarbarosmentmfiat: at noftratamen ajcace, tam illuftribus Ferneiu , Fallopii , Hollerii , Columbi , Coiteri , Cardani , Salii , Menze- liijacotii Hiftoriisinnocuic, ucneHippocraciquidem ipfi,hujusnatura,difTerentia , lo- cusafTedus,&:fympcomaca,aequeacque nunccognita &: perfpectafuifle videantur : nu- perque adeo Doctiflimus Cr4/o,Maximilianum Secundum Imperacorem Auguftum,aecer- naememoriae, pectorishydropc , cumcordis palpitatione ad 2o.annos infefcante*, ob- iifle teftatur : inventis aquei humoris in cavitatepe&oi is fupra duas menfuras. Quae vifceris imbecillitas jam inde a S.S.Imperatore Ferdinando pulmonibus putridis &: fanio- fiSjfiniftri lateris membranis valide adnatis , in filium propagata videacur. Cephalalgia; gexuis qxioddaixi Rajis ej- Avincettna defcribunc, exvermibus incapitenacis,IndisMedicis cognicum , capitis vehementi dolore inreftum,&:teuo odoremoleftum. QuemafFe- ctum , ut Avicennacquoqueartatequidamutfabulofumexploferuntjficnemo aliusprae- ter Gerard. a Solo , adnoftramufqueaecacem , quodfciam , deeomeminir. Eumipfum cum primo legerem vel Indis proprium, vel commencicium motbum efle judicabam: quodvivo homine cercbrum ad cancam corrupcionem pervenire non pofle crederem, Poftrnodum vero cxira Hollerii ejr Thoma a Veiga obfervacionibus confirmarec : acque

iniuper

*A D L E C T 0 R E M. infupcr luculentis Gemmt crCenrtdimi Hiftorns convidus , veriutimanusdedi: Evidcn- tcrnamquc ilhdcmonlirarunc peltc, tcbrc Ungancarhcnodc, &:hcmitricxopcuilcnco 1 j Douiujum ccrcbrum, vari. gcncris vermicuhs,crallis nonnulhsdc brc vibus.nunn u l iis ci- micumlimiiibus, Jttcctum fuiilc , Sccx reccnsmorcuorumauribos , aliifquelocisturroa- c;.ncrur mc. luquc hunc morbum vulgus ab atgumenco&: cricctu ccrebri vcroicm , Sc cx co ccphalaLiam natam,nominavit. h noftris Cettermt , ccrcbn verminationcmn» tbfcrvmtttmtbmfmts impugnjvit. Scdaviris bonis admonitus , quibusmalumhocperex- pcricncum innocucrac,circa fincm (ui opcris lenccncum raamrcvocavicUchincquoquc cunlt-t.muka raciunibuslubcilius anruipoire,qux*umcnadlcnluumhdcm&:cxpcnen- tum rcrumomnium magiltram , lungc ai ccr ic habcanc. Cohcum dolorcm in paraiy- lin dchucrc inccrdum , pnmLscx vctcrum numcroi£gincudocuit. PoilquemaJu tc- r c omncs arfcd um hunc ncglcxctunc Dc nacura 1 1 li u s,d c c j u lhs, & curationc , erudicif- hmorumfccuhnoftn Mcdicorumfcxxreanas « &: obfcrvationcs , pumoiibroooltnhujus Opcns,&:nonnulla ctiam quinto.produccmus. Hoc iplumnosctum argumcnto,cum rehqux Germamx , tum nobis prxicrtiin m vicima apud Bnlaccolcs Sc WaJdkirchen- fesfamiliari Sc pcnc domcftico , indics cxpcnmur , ltaJis alufquc nationibusinioJuo&; novo. Pcrtinaccmcuuimprovcnireahquandoa vcrmicubs, rr.ulcis , cV (utintcrprcccs habcnc)animahbus mulcjiioncsadimilantibus , inpulmonc, aipcra artciu, Sc vualium inJcrumcntorumrcgioncenatis , auctores Arabici non obtcari ahirm jnr. Hocexno- Itris Bemvtmims , Fermeitms , BrtJtveU comprobanc tc Uiyiipponcnicm qujndam fceroi- namnupecpod molcliuGm jm , diutur : a r., rchcllcmquctulutn , ltrob\ Jisnuclcis iimiJli» mosvcrmcsexcxevisie,7^#«Mr tVeet difcrtc doccr. ^uibusomnibus , ni^ilca vctcrum, ^rofabuloiis &taliis^uc^alccmincctmhacleQuscTcdiCJ,ntmiajmj, vctiihma, &: ccrcii- timacsiccvincicuc

Vcnioadea.qux vecercs param bruu.ncc latis bcne icrvcftigau.nonnunquam etum omnino amplianda &: fortc abroganda.ad puftcriuccm tr jnlmiicrunt. Cu juimodi iliu d Uj..'xi cft :Cor abfccsfumpaci nonposiemcq.pulmoncmaut liganicnca dolorcm.

lucm jlicubiarHrmacprupno Jftcdu coruborarc incipcre, vclobluiiphcemintcmpc- ncm, livcinxqualcm , hvcxqualem , vclobinaammationcmautcn lipclas.untequam vcro augcatur aiFcctus , antmai mcenre. Qjaibus tumtms quoquc acicdit, dum icnbu: j clmm btc vtjcermm vtttu mtm mmcerttm : mec fmfmitcu vttt trtbu , Ufimqmc mtrtcmiLic» tdU fert. Cmterm ctrrmftm vittlttm tm ctrde timrtt. Scd quid di&urus luislct Gd/enms , SC poft tnn/ltmtms , licor Viti Principis , pyntoftnnitar rLccidum & corndum cx rc .cn- ti disfccciouc uilpcxislctu : quaha intcmpcncrum vcl inxqualium , vc. xquaiium ini- cufalcem coromifiifci pocuislct , ctim vcnbroiicht , viiccrts hujuslccundanos Jiu; o- ics , intjliconluctudinc jblumptosiuislc , noncriduilpacio, ied longoccrnpotc, mcr- lotc Sc vigilus i Quid dc abiccuabus 6c natura , &: loco , & qu. utmtc ■ &:duratio- nc , Sc illuvic vams ; quid de fympcomatibus prodig:otis rcipondislcnr i Numcro qui- dcm , qualcs m uno cordc FermeUms rrcs vidic Loco vcro, inaunculis Mtjfmcr Truicm- vcmhUi ambitu Ctimmkms , in lubltantu HtBenms , in vcnct iculis Memtvemsms , annotarunc QuantitJtc dcmquc &c illuvie , veiut ciim majorcm cordis parccm ijuiolam , corcu- pcam, 6c puctidam , Ctrmtx& Functfms Rttt conlpcxcrutu , Siccincc. r , nobil;nimum jv r^buftuliinum vifcus , humoris vitio moram canum , doncc vomicaabloivacur iulti- ncbit.A: jntc mors, quj n morbus patcat, occupabuf Ccrtcii nobilu.ucm iucdcs , ccrc- brum cordc mfccius non fucnc Ar illudcxcauuis nonnulhs puc.cuuicm (cnt.tc con- Aac Sirobur confidercs,ouacorlongccciamfupcrjnc, Atmhiiominus vivcncc hominc, cotrupciooi,ceredini,&: abfccllibusobnoxia ca invcnus. Jam li van , ctum cordi Iiuma- noinaatacxpcndamus:vclucipuuicofasconccccioncs ,minimidigiti long:tudinc 6c craX- fitiecarunculas , imo vcrogiandulofzcarnisnigricantis liorasduasinhnillro vcncnculo invcntas , vcrmcsucm cVtumotcsovimagnuudinc , lapidcsdeniquc , dc quibus paulo polt: ancuni Gtlemo cr Fltmtt vifcus hoc vuiis non maccrari , ncc iupplicu vitzttahcre porro aftirmabimus i Echxcco coniihoioaicdiumprolerre voiui , uccandidusLcd ar cognolccrcc , quxnuiUaxtaspcr Anatomiamduiicit; mulca nacuramaliquandomoli- n.nubis , qui vctctum laltcmdccrecafcccamur , inctcdibilu, acdumincognua,vcrata- mcn. multa iplo fcnfu quocidic .lcrchcn Ji.in quibus humani ingcnu vis dchciac 6c ptin- cipia cheorix vcl nulium vcl ialcem cxilcm prarilcnc uium. Ad aliud Gtlcnt dcc:<. tuni, Mrt deLtcts iffctfts lancuum , progrcdumur , quum au; A Uctstffis merbtrum tmdscufummm- tmr , et qmod cjmwm/dtm filis mtrbus htc tcctdtt , amtmfiUm vere filts mtm evcntt. J^mtptc fiU ocm- h fitjfm/ume Uttrdmt , Uf-u tm rcntbms cr vefict mtfittmr , ttqme (*/ mtmmmUts fUcet ) etumtm cmU : Umbrtciim tntclitmti gtimmmtm . Hxc illc. Quamquidcmde lapidibus rcnum 6c vc- hcx.dc lumbricis itcm iiucltinoruro proprus, lcntcntum , omncs omnium xtatum Mcdi- ci.adnoil j ufquctcmpora , vclut hrmiilimam &:inconculTamrccepcrunt. Niilquod idcmauthct , fexteejmfdcmoferts , pcnndcatqucjamf//a/#iW#,etum m colugcnitorum,

)( 4 ^16-

T> R & *F A T 1 0

& tenefmum provocantium,obitet mentionem facit,addicque nec fe unquam vidifle, nc- que videncem audivifle. Qux verd alias ipfe quoqjgrandinofa ex pc&ore tufli reje&a ani- madvercic,lapidisnomineminimedignacuseft» Ac/W/^avellanacmagnicudine^duricie lapidosa,& dum cerrae alliderentur fonora ,ex thorace rejeda obfervavic .idemque mulco evidcnciusTr4#/4»waffirmat. Arabcspraecerea>qua:ex Galenocranfcripferunt,nihilha- bent , nifi qu6d ^w»^rinlinguanatumlapidem,fcrmonis ufum inhibencem,annoca- vit. rgo}GentilisyPedemontanus}/irculantts , &alii,quifecuIobarbarovixerunc,pauciflima quacdamannocarunr.

Scdutintelligatur,quanco plusuras, quam ratio &auchoricasdoceat:opcrarprerium videtur,quambreviflime, &locaubilapidcsincorpore natos neotcrici oblervarunt, & morbosatquefymptomata , quaepepererunt, recenferc. Quibuscognicis , luccmeri- dianaclariusflec,inquancailliverfencurcaliginc, quimordicustuentur , veceribus nihil ignocum fuifle. ln cerebro ortuslapis cuidam perennem & lethalem ccphalalgiam at- tulit : Ad cerebri bafim cuidam alii genitus lapis , odorandi ufum fuftulit. In oculis, vifus hebctudinem, &tandemquoquecascitacem: Inlingua , nontamfermonemimpedivit, quamtubaminflandipoteftatemademit: Indentibus , deformitatem Sc fcabritiem : In maxilla dextra : In afpera atteria & puImonibus,tuflim,laterum dolores,fanguinis fpuitio- nemjafthmatajatrophiam , veramexpulmonisulcerationephthifim , farpemorccmquo- que:Incorde(cantaenimlapidificomaloviscft, utneipfisquidemvitalibusparcar)pal- pitationem,tabem,pus per urinas expurgari & renum dolores provocare folitum. Quin- ctiam cordis calculi aliquando cum pecloris hydrope conjuncti fpeftancur. Idquod nonfolum dodiflimus/4ftf//>«inJureconfulcoobfcrvavir,verumetiamCL.V.V. Crato& VVterus znnozzmnt. Quorum hic in Imperatoris Maximiliani II. corde fe&o affirmat invencos cres lapillos, quancicace piforum, unuminterimmajoremalrero,colorerubigi- neo. Ille eundem pe&oris quoque hydropi obnoxium fuifle ceftatur. Ad bafim arcc- •uagnajenati lapilli , faniofi &arterioficoncretiquefanguinis comites : Incefophago ftomachi & gula: ardorem excitarunt : In ventriculo diuturnos & inrolerabiles dolo- res : In inteftinis, colicos cruciatus , tenefmum , obftru&iones difficiles, aluum aftri&am, ftomachi & inceftinorum perennes dolores , & nonnunquam mortem : In hepate , i&c- ros pertinaces,hydropem cum graviflimis fymptomatibus : In venis & fanguine , intolera- bilem pruritum motum convulfivum, maxime earum partium , adquas venacillxfabulo- f umfanguiuem defcrunc , uc fi ad coxam , Ifchiadico perfimilera : In fellis folliculo vomi- tum , naufcam , moleftiam , ftomachi & hypochondriorum torfiones , atrophiam.tabem, vifcerumobftru£tiones,&inflammationes, morbumregiumimmedicabilem, vigilias.laf- fitudines^mcerotes, melancholicasarFecliones, adirampropcnfiones , urinardifficulca- tem & ardorem, cucis lepram , febrim , nec non fubitaneam mortem : In liene,triduanum finiftri lateris dolorem menftruum ante plenilunium : In mefenterio complurium vicio- forum humorum colluviem Sc augmencum .• In omenco , & periconaeo calculi : In cefticu- lis,ramicem velcarnofum vel aqueum mcnciencem : In gIandofocorporeparaftac«nfe- minis difficilem excretionem : In fcroto numerofi , ifchuriam : InPerina:oalii: Inute- ro&matricisacetabulis,doloresparturientibusfimiles : Lithopasdionomniaphyficami- racula fuperans. In abfceflibus & apoftcmatibus, aliquando fine offenfa , nonnunquam fpraefettim in inguinis abfceflu ) dolorem colico firailem : In vulneribus , veluc veficae,eo- rundem conglucinacionis impedimencum : In externis partibus , ut in umbilico defor-

mationem. HxcutnemoMedicorum,anteannosfexaginta circiter,tamexpJicate,tam definite, totilluftriumvirorumteftimoniisfuftulta comprobataque docuit: ficexiifdem

Galenifententiam , lapidumgeneiationemfolisrenibus& veficaiadfcribentis, convelli neceflariuraeft. EcfienimHeroiilli, dogmacicacMedicina;illuftratorifummo,immor- talesfunthabendargratia:, quoddefertam pene Hippocracear arcis pofTeflionemingcnii fui divinitate explicat it & ampliarit , ut ficu t ipfc fibiipfi Hippocrat. fic nos Galenum no- bis bonorum omnium in arte medica auctor em efle ingenue proficeri debeamus : attamen incomtnuniveritatiscauflanonplusaucloritati , quam ratiocinationi& experienciauri- buendumefle, vel AriftotelisfummiPhilofophi exemplodifcas. Isnamque//£.io..p™- ^/f/».42..affirmat,nullum animal , excepto homine , calculofum fieri pofle. Acqui in vefi- cis porcorum & aprorum,/*/><w*7//fo, Gejnerus, ejrEncclius , nonfemel Iapides deprehenfos proficencur. Lapidcmeciamnigrum , pondouniuslibrae,equoexveficamorruoexem- pcum £</#£/«/ teftacur. Nosalioloco, fiDeo videbitur, non moddexhomine, vcrum- ctiam ex variis animalibus,eorundemque partibus,puta ex capire,maxilla , pulmone,cor- de,ventriculo,intcftinis, hepate, felle , & renibus, complurcs erutos fuifle, hiftorica fide, contrafubtiles licet&argutas , at cxperientiac reluclantes tanri viri ratiocinationes often- demus. Veraetenimlapidumnaturainveftiganda,&exverisprincipiis cercachypothe- fesconftituexidac, nonexrationis acuminefoliim , fedexipfafapientiasobftetriceexpe- tientia : fi modd univerfalis do£trina,qua: fine crrore adparticularia ufq; progrediatur5ex-

trui

*A D LECTOREH crai debeat. Ec*er6lumbricotum 6c vcrminacioois,quam Galenus adfola inteftina(quo locopotilEmum 6c frcqucncitlimc provemunc ) contraxillc vifuseft , cadem quxlapi- dum ratiofuchc :cuifcrc omnes corporispartcspcnndc obnoxix iunc, vanofque morbos ic (y mptomaca horrcnda gcncrant. Qux omnia hic rcfcrrc.uti prxfationis limices excc- _ dic.ica pleraque diligen tcr congcfta 6c concinnc digefta , rcctius cx ipfomet operc noftro pctcntur. Sanc longumforct , omniahucfpc&antiarcccnfcrc , prxfertimea , quxad Anatonrara faciunc : cum ( quod bona aliorum pacc dictum volo ) fcrc omnia vcce- ruminhocgcnercfcripta , cxpromifcua animahum fic hommum lcchonc obfcrvaca , ad Ftfdsmm ufquc dubtadnccrta , confuf aquc piurima , nonnulla cciam planc talfa eilc dcprc- hcndanrar.

Achisrclidis,eaquoqueacctngamus,quxxcasnoicra, prorfusnova , 6c vctcribusom- n i n o incoem ta.ad arcem rctul t. Cujusmodi funt morbi novi , cum aln , cum vcro ctiam c ncagiouquidam , nonnulli eumconcagio pcihlcntcsquoquc. Inccr concagiolospn- mas mcrecur morbus Indicus , vulgo Gallicus nominacus , quem non fineerrorcqui- damad vcreresrctulcrc : decepcieo.quod venchcium.characlcrcm , fcmmanum , ojvi- rusilludfuum , orambuspropc morbis communtcct , fymptomacaquc omniareliquala- be& tlluvic fua cccerrimaconraminecflcafpcrgat , utproindc , mlcar Prorci cujusdam, morborum oranium vcluci appantorem 6c proxcnccam c(Ic pucavcnnt. Mifcrabile cer- tc vagacots libidinum flagcllum , jufto Dci )udicio,jam indc a patrum mcmoru , Europxis immifTum : Indis& Barbans ,primam Atncx \ artcni lncolcntibus , vcrnaculum. Cxce- rum huicScorbucus quoquc bcpcencrion.il buscndcmius, concagioxqui- mfeftus, 6c t r- dtcacehaud mferior , annumerandus : quem nonnulli ad Iicnes magno' Hippucr. aln ad ejusdcm Volvulurahxmaritcmmalc retulcrunt. Btunnx nuj.cr ir. Moraviacxorta loei crudelnlima , adfcanficationum&cucurhitularum ulum cunicquuta , Ivmpcomacum quorundam arEnicaceAc novicacc , ctiam hucrctcrnmcrccur. Pot uconcagiolis &:pc- ftlencibu>fimul,acccnfcri dcbec Epheracrj Bitcannica, qu*m ahqui hidropyrcron , qua- i. 'cbrcmludoriricam appcllarunc : uon qut drcvcrautccum wf«#i iit, ut quidjm crcdi- derant.fed quod i iimili lymptomate&ctfcctu, quo tCffi primo lc-icim Ujc iudaouQc , no- mcninvenent. Undcnoftrisquoqucfudor Anglicus <5c BriCinmcus appellacos cft : in Britannia etenim primumonus , magno tcrrorcpuftmodum umvctlam propc Eurcpam concutlir. Httaddcndus altus popularis morbus novus , avanss fympcomacibus vana nomina forricus Abnnplai abtft enim capitisdolotc , Ccphalalgtamepidemicam .-a dc- Hillationc 6c gravcdmc anhclofa , Cacarrhum cptdcmicum :aculfi 6c fcbrcTulIim popu- )arem& i--;!nim cpidcn ic.n. . .Uu Fcbnm cacarrhofam vcl Cacarrhum fcbcilcm : Galli , quos Anno \LD.X. &: rurnu Anno M.D.LVlfl. intcftavic , Ceyuelmhtm , quodquico maligenerc dctincrcntur , cucultonc capucvclarcnc. Gcnnani , quoscircaannum Do- mtnt M.D.XXC. non admodum vchcmcntcr altiixic , vulgua^/ timhtrirvth fquod l-bo- rances admftar gallinarum coryza vcxarentur) appcllavcrc. Huius ternehm obiter mc- mraiC rdltrst/dVCTO BttktUm , SttnfUnm cr Sprijchtw viri do&iilimi cxactc dcfcnpic- rc: Gefmermm Epiftolisfpartim acrigic. Hujustxvitia R >mx,eoipfu temp^tc, quo Gcr- maniaminvatir, fupra novcm milliahominumablumpta tuilic , amicorum litcns didici. Eodem tpeccac Pannonixlucs , quxfcbtis Unganca j',u<i-;, 6c vulgo ccphalalgia Un- garica , fcu morbos Hungaricus appcllacuscit : gcnti huic vernaculus quidcm .iftcctns, accontagioius & pcftilcns , periculofitrimis fymptomatibus (lipacus , caftns fcrc infc- ftus. In eanamque , quam Divus Impcrat. Maxtmiltanus 1 1. Aultnus , anno partus virgi- nei i>c*5. adverfus Turcarum tycannum ad Camoram fufccpit cxpcditionc , conca- gium 3h*anmt eraflans.promifcuo militedimido, inunivcrlam F.uropam dilpcrfum , plu- hmosabsumpuc. Veccnbuseciamnonfactscognican\tuilIcBuboniam pcftem ,cum oo- vam Icalorum Fcbcemfcigmactcara (Lcnciculam , fcu Lcnncularcm,vcl Pcrcchiam vul- godi&am ,quod maculis , pulicumpunduris fimihbus, attcCti (catcrcnt ) maglignampo- tiusquampcfttlentcm:infuper Fcbresillas popularcs , cummorbillis 6c vanulis , vixpe- ftitens , conjundas , liquuio demonftrari poteft. Supcrfunc cnam cxcra concagiura aucpcitilentemconititutionem novi morbialu, velur Enchuiialmus , leuinfanixillaipc- cicsrtupenda , qux patrum mcmona , maximcin Germania, plurunos cornpuit : qua af- Iccti, nullolococonfiftences , (cd i(5ts*JUv difcuctcnccs , chorcasadexcrcmum ufque Ipiritum , nifipcr intervalla contineantut, duccrclolcnr.quam vulgus D. Vuichorcam nomtnat; fympcomacum vchcmentia &c curandt pcr mulicam rationc , proximc ad cum morbum acccdcntcm , quera Tarantulx , cerrcftris fciltccc aranei morfus infcrc ucrurrfqueexxquoGrxcis perinde acque Arabibus mcognitum. Horrcndumdenique aliud murbi populansgenus contigifle , in Pannonia narrant, viperis paffim & lacernsin humano corpore natis , Anno 1549- millc hominuin indics , poft cruciarus accrbifiimos, fcedicate&crudchtatcomnem xcaccm fuperancc , incertmcncibus. Cxccrum de alns novis cum morbts • cum caufis 6c cvenctbus quibus rcs njcdica lnfignc incrcmcncum

accc-

T R T A T 1 0

acccpit^perpraecipuasjamartisparccs^quantaposfumusbrevitatejexemplisaliquotin mc- diumproductisagemus.

Paulo ante monuimus , Anatomen , qua: Phyfiologia: primarium membrum ftatuitur, arecentioribusadveramhominishiftoriamaddifcendam , tanta dn^eia. excultamcsfe , utveterumdeeaconfulam doctrinam , vixfatistutumlitarcisftudio(operlegere:nifi du- plicemlaboremfubire velit, dileendi primiim falfa & perplexa , deinde cadem ipfa dedu fcendi. Uniusnamqueanacomesopera , Neotericiadmirabileillud , &prifcisinexpli- cabileauditusorganumcognoverunt&:explicarunc. Nec eft qudd quidamnosad rc- ccsfusillosDemocriti , &:colIoquiumcum Hippocrate ablegent .• auteorum , quaede proceflibus fcopulofis,de cavitate tympani, &: fuccingcnte membrana ab Hippocrate no- tatafunt,admoneanc:necqua:Galenusde labyrinrhinacavicace , lib Je vfufxrtiurn: qua: de cochlearia parte Empedocles inter Plucarchi problemaca : quxdeplenfquehis Cel- fasjraftatude ojjibus fcripfere, objieiant. Namficumhisea , quasnos primohoccclibro operis noftri , paulo quam inftitutum noftrum tulic,fufius ex Coitero tranfcripta exhibui- mus , confetas: merasumbras & rudimenta folum , nudaquepropc nominaesfe dixe- ris : ut interim multa,veteribus prorfus incacta,veluc oflicula , mufculos , chordam , mca^ tus,feneftras , acqueidgenusalia.-prartereamus. Majusparadoxumillud.quumtactus. organum,noninnervis , utifalso creditumhactenus , fed inmembranisconfiftere.aqui- bufdam asferitur , tactus fenfu rorem analogum , ad fpecies cactiles , per omnes membra- nas diffundence. Jam vero neque in procesfibus mammillaribus cerebri pofitam effe peeuliarem vim olfactus.fed ucviam quandam duntaxat, ad fenfationisintegntatem,cum aliarumpartiumceconomiaconfpirare,deprehenfum anonnullis. Guftatihum item re- rumdifcretncemvim j in peculiarihumoreaqueo , infub(tanciarara,ab Anatomicishuc- ufque non animadverfa,oblonga,dura,inarquali,cum pifcium foetu comparata , &: epigra- phe oflis fphenoidis.vomerifque fpeciem pracferentis conclufa pofitam esfe , non vanis ar- gumentisquidam proficencur. Etharcquidem paucula ,raraprorlus,novaacqucadmi- randa,antiquicatiscapcum excedencia, defenfibus , aquibus maximenccesfariarhomi- nisfundtionesproficifcuntur , monerelibuir , utquidutilitatis operisnoftrilectioarTer- reposfer,cognofceretur. Namliadreliqua Phyfiologiasilluftratxplacitacxcurrerevel- lemusfverbigratia , fideha:matofi verahepacis &: venarum: delienis vicaria in hepatis defedtuopcra ; defpiricuumpra:paracionis &generacionisofficinanova: fidetotoirium, ligamentorum , cartilaginum, mufculorum, venarum, arceriarumnervorum,aliarum- queparcium,recensanimadverfarum,fubftancia, licu , cofuerencia, functione , idquege- nusaliis , vel perfunctorie dicere infticueremus^ inimmenfum noftra excrefcercc ora- tio. lpfiusfalcemfcecus humani , qui phyfiologia: univerfe bafim compendio quodam nobisfuppeditac,abftrufa&:recondica , hucufquelacens hiftoria , fimul&: nocicia,non- neucplurimumicaavecerum defcripcioneevariac , ucperpaucaeorum , qua; velabHip- pocrace,veI a Galeno cradica func , confiftere queanc,fi majorcm vericacis , quam authori- tatis rationem habere velimus i Jam vero ut ad Pathologiam defcendamus , ad hanc ipfum non pcenitendum fructum ex opere hocce noftro pervencurum efle , prarcer novorum morborum paulo ance a nobis defcripcorum hiftoriam , vel unius capicis morborum cau- fa:,miruminmodumapudveteres involuca:&:implicaca: , fidemfacerepocerunc. Apo- plexiam non ex vencriculorum cerebri obftructione folum , fed &: plexus choroidis, &; ar- ceriarum reciformium obcuracione,acrasfa picuita, aucgrumis fanguinis conciraca , fjepe a copiofaaquaglucinofain vencriculiscerebriconcenca, frequenciiisabhumoremalancho- iico,tum&:acongelatoconcrecoque fanguine , provenire,recentioresexrefectionibus docent. Paralylim ab intemperie frigida &: humida , quidam etiam calida &: ficca: non- nulli a quovis humore fpina: meduliarinfixo : alii a tenui &: multa pituita,nervi fubftantiam totamirrigante(contra veteres , quiacrasfo homorenervis inhasrente , auteofdemob- ftruente oriri volunt) rationibus &: experimentis multifariam qua:ficis dependere con- tendunc.Vercigims 5i iofiusmelancholiasnovas caufas praeter mentem veterum annotavi- mus.Epilepfiam viciflim a fubftantia vel mordaci,vel alioqui cerebro inimica,ejufdemque ventriculos lancinantcortum trahere affierunt. Jam in Convulfionenervos , neque per repletionem , nequeper vacuationem immodicam fic decurtari,ut mufculos trahanc : led cerebrummorbi hujusverum fubjectumefle, quodnon ««Toge^Ao^K^feda/^T^ioJ afli- ciatur,perhibent : propterea convulfionem morbum efleftatuunt ejus cerebri partis , qua appetitus ut proprio inftrumen to mufculos movet , non voluntacis arbitrio , fed fenfionis folum occafione , acaufa acri &:infeftairritata4 Catalepfeosfeucacochi caufamvapo- rem frigidum &; ficcum,m vencriculos cerebriirruentem,&: eofdem diftendencem , fpiri- tufquequodammodofiftentem &immobiles reddentem,virmagninominisarguta di/pu- tatione decernit. E di verfo alii per anatomen , fangmnem craflum , coctum aut concre- tum in majori vena,qua: medium caput perreptac , quineciam ferum rufum in cerebro po- iterioreconcencum,adcacalepfeoscaufamrcculerunt.DeCacarrhi,Afthmacis,Singulcus,

Uei,

%A D L £ C T 0 R £ M llci , Calculi , 1/churiz , Gonorrhucz.Uccu iurrocauonis , At thriudis, EAcphAhtiafis, .lin. rumquc morborum cautis hic agcrc,prxtcr rcm &: uifticucum fucritjquua) cx iinguiis ope- risnoftri ciaifibuscommodifiimc pcu poifinr.

A i Siraciologica & Prognoftica ccmpcftivum cft defcendere : led dciibando folum , ne inrromenlumexcrcfcacprztatio. Jnhocquidcmgencrcadmiranda fagaculirrznaturx, Gvciapicnna, fivcprovidcncia.in crifc»niationc&cxcrcnonibus fpcctinaa, ».elcbrai>da.. queoccuruc. InEcrhymaubusnonpcr narcs, lcd pcr gingivaslanguinemc pulium taiffc conftac: cundcm rurlus iupprcisum per vciicam cruenro lociocvacuacum,cum ialutc xgri. Quanquam alius puer cadcm copia ianguinis opprcfsus , mictioncn. cjulJtm cvadcic uaudpotucru. Stupcndus quoquc cx pcftc vcl dccumbencium , vcl demcrcuorumian- guincus fudor , non fcroel nocatus. Sic cum quidam cx capms cc.cbri^uc vehcmeuti conculfionecxcalu factus,fcnubus &: mentedeftitutuscfsct, tcbre,dclino 3c ahis

ptavuaccidcnabusprzfcnccmorcc minicanubuscicracapicisapcrooncm ( cunullacrann iractura fe prodcret,fcpcimodic,ingcna ludorc oborro , cum trcquenu ftcr nucanoncma- gnimpuris vimpcrnares , os,&auresrejccir,&:przrcr omnium fpcmlanitati rcftuucus ruir. Eodem modo in Epiicpticis paroxyimis , pcr os fic narcs fzpe aqueam eiuviem pro- rlucrc,ahquando cuam , icdrarius, ncc niliinlumma morbi vioicnua, ccrcbu paruculas una protrudi , ccrta cum zgri pcrnicic, vidcmas. Similiccr cuaro cercbri , &.' paruum in- tra craniumcontcntarum luppurauoues,cxablcciiibus vclahccffcnacas , pcrauresd.utur- no proriuviocxpurgan , inomniztace conlpcximus. In Phrcmudc &: Angina pusquan- doquc , a vcnis jugulanbus in venam cavaro.indequc in emuigcntcs&: rcncs cranfrmf- um. candcm pcrunnascxcerninouvimus. Sicin Plcuntidcnon tam pcc unnas, c;uarn per alvumpusipfumdccurbariquaodoquc vifuio. Pulmomsablccilus pcrurmam, cho- racispcr alvum cxcrccos, poll Qi\cnum MaihtoliM \lUxdmdrtum sjbicxMium. In m- ccrcoftaliplcurinde, cxcmploplancraro, nos hic Fuburgi innobili tcrrr.ina icxa^enana, cui aiKltcbamus ,iuppurauoneraforasincuscum fcbrc, latcrisdolorc &: puncuoncfputo crucnco,ucragcnuinaplcuriude,procctfiilc vidimus. poftmodumcua.iuntus turas can- demcrupiile, Accxmorbo.confolidaconcculccre, qualimiraculoquodam anu.n cvaui- lc, booatidcafrlrmareaudcmus. Cujus przcerca ampliiliinum limul acccrulfimumtc- ftimonium lcrrc porcft nob.lulimus idcmquc prudcnuiLlcncx Joan.Udalr.cus aStaoion, provinciz BciToncDlis przfcs zqui fli mu s.

Cordis cciam abicclius,cua. calculis ibidcmgcnius , aliquoc mcnfium fan guinolcn- ta &: purulcnca midionc , lalvis renibus, exputgatos fuillc, Htttrtm U. licitim ccftanrur.His acccdunt hcpatis abfcclluum iuppurationcs , fzpc per vomitum «aliquando pcr alvum aucunnas cvacuatz : ranus illud, coldem quoquc per tulliro Acexcrcationcm purgari. lnfrcquens qujn cuam , fcd ammad vcrfum camcn , ad furas pucrilagincm cranlmicu, ccrca cum zgri pcrmcie, &c longa dolorum carnibcina. Oblccvatus quoquc larens hepaus abfcetfus, in vcncns mufculofa adftcrnum rcgione roaniicftc cxuorluro iuppurau. Ncc minoriinduftna &: iolcrtu, natura intcrcepus aut przpedius ftacorumquoudianorum- quccxcrcmcntorum viis&cmeaubusfuccuruc. Sicdetentosmenfcspcroculos , narcs, os.dcnnum prxlcpiola , iputa , excrcanoncm , vomitura, mammas , pcriodicas mictio» ncs,hzmorrhoidcs,coi!i uccnvcnas,vulncra dcnjquc cxcerni, ccrns&: indubuaus hifto- msoftendcmus. Urinas prztcrcapcr loramcnpaulo intraglanJcm.cucaradiccm v rgz virilis,fupra ccfticuJos,pcr fcrotum.cx umbiIico,infra pectincm,paulo iupra vul varo , circa coxam, femur, hates . pcnnzum , pcrvulnus circa fcdcro, autanumii lamreddifolitam, docebimus. Quorum nonnulli diu fupcrftues vixcre , fcd non linc mifcna &: molc- ftia. Vifuradcniquc urraamfupprefsam.incxtrcma dcfperationc , per roulcas corporis partcs circumquaquc dcHuerc , &: pcr anum , pcrinzum , fcrotum , pcnem &: inguina cxu- dare,exempIorautfimo. Stcrcoranonnulhs,ut in ilco , qmbufdam aliis aliquotmcnli- bus,im6toto viczccmporeuni, inconclamacamiferia&lccciitate pcros cvacuari , con- fpccl a funr. Pcr urobilicura cadem ic pcnem , itcm pcr v u i vam.alus per vclicam, &: vul- nustcnuiintcftinoiUatumantegtisquindccimannis cxtrciafuiiTc, authorescclcbres tra- didcrc. Ad eum modum, ncccllitatc lcges przicubcntc.in vcr lo rerum ordracpcr os pc- oem,&: vulvamcgcrcrcpcr anum,umbilicummingcrcnaruracocgic.

/tquc admirandz func mor borura quorundam «»«t»li vc commutationcs.altcro inalterum , vclminus vcl magisnoxium , tranicuntc Sictcbns» apoplcxia , epilcplia, coli dolorinparalyfin .- carochusra commalcm. Et ctiam quando zgrum pcr viccs&: catocho.kcpilcpiia , &ccomaic, &: convuhionetorqucri&ccxciccri , horrendo 6c roi- fero fpectaculo videmus. Meniium rctcntioncm in inianiam : atque hanc in varices deGncrc conftat. Plcurius izpc ra pcnpncumoniam abu. Podagrainquartanaro , paralyGn ,apoplexiar' , afthma; hydropcm , coli dolorcm , dyfenteriam , fcrotirelaxa- tioncm , &: articulotum calculos commucacur. Viciifim vcncuculi dolor , jccoris afTc- clus , lochia a parm cohibua,m podagram cranicunc Animadvcrlioncra quoque fum-

mam

? R j£ *T A T 1 0

tnammeretur morborum nonnullorum *m£ feuiohuio ; veluci cum hydcopicos perfu- dores,menftrua,urinas,aluum, umbilicunilblucum, poftulascutaneas , pratcifosungucs, fcarificationes,pocus abftinentiam, aeris mucationes , & hujuf modi alia exoneratos cerni- mus.Quar omnia,quantum Medico fcire interfit.nemo non vidct.

Reftatultimaarcis.eademquenobiliorparsTherapeucica.de qua non minus nccefla- ria,quam copiofa amphffimaque exemploi um hoc loco proponendorum maccria fefe no- bisofferret:velaramen pro cemporcconcrahenda , &digicus canquam ad foncemincen- dendus,quoadperDeiOpc.Max.graciam univerfum hoc admirandorumopus ablolverc concedecur.

Curaciones icaque novas defperacorum morborum,uc mulcas,fic memorabiles a:cas no« ftraadinvenic. Puerorum craniaconfra&a, miferifque modisconcufa , citrafe&ionem, integracure,quarationepercurari debcain,BotallH4,Arc*us & Arantius ,nu\\o veterum ex- cmplo exa&e demonftrarunr. Prodigiofa & deploraca ccrebn vulnera , eciam cum ejuf- dem fubftantia: ja&ura percuraca,remediis nonnullis novisallacis , & fingulari folcrcia ad- miniftratis,primohoclibrodifcerelicebir. SicoculumdifcifTum, vifu illarfoa Langioxz- ftitutum. Quidquodpatrummemoria Branca Sicuius Gi/4»^,Chirurgusacphyficiii cxi- mius,fuo ingenio & arte,aures,narcs,& labra,quibus multo ante cacfa fuerant>inftauravic: cujusdifcipulusfuic Baltazar Pavonus. Sed hodie eciam Tagliacotius narium deformita- cem.edicisfpe&acajfideiexemplis , cohoneftari pofle docuic. Adcoque permulta func quas fieri nonposfe,priufquam fint facla,arbittamur. Sic quoque veram ex pulmonis ul- ceratione phthi fim ortam,contra receptamfcholarum & Medicorum opinionem , mini- meinter defperatos , fedcurabilesmorbosreferridebere, curationisratio,ab/»gr<*/7w & o^r^opropofitafatisindicat. Sanitatem phthiucisnonnullisreftitutam,quibus dimidia pulmonis pars,ex morbo pcrierat,%M/?^ affirmat. No va item & ingeniola puris fupra f e- ptum tranfverfum coacervaci&conclufi,perfecl:ionemcomparacoemisfario,edi]e~tio,vc- riftimishiftonisilluftrata ('quorcmedioae^ri,aliasperituri,fervariposfunt;per^y4//«wad- miniftraraexcac. Veceribusiremincognicachoracisvulnerum cra&andorum racio , & purisin eodempermedicamenra,cicraullamuftionem,fe&ionemautperforationem con- fumendidiffipandiquemodusatque expelleadi a A/4/^traditus. ldcm de profundispe- ctoris&pulmonisvulneribusfenciendum. Inventaquoquepectorisfiftulas & mamilla- rumcancrosmedendivia.aneminepnusexcogitata. Calculi veficat per hypogaftrium excraclio. Adepilepfiam,convulfiones,paralyfcs,contracluras,hydropem,coli dolores, clephantiafimGraecorum veram,febres,venena,remediarara, efficacia , quardametiam nova,exclafIicisMedicisipfinon paucaannotavimus, cummultorum .>bhismalis libera- torum exemplis. Ad hydrophobiam ex rabidi canis morfu , fi partes capitis fupra dences illacfarpermanfcrinCjCerrum&infallibileremedium , unicumacquealterum , Palmarius, magno fuo cum honore & candore communicavit. Curationes herniz rarar & novar,tum per fectiones & pun£"ciones,cum perligaruras & medicamenta quoqueinftitura?. Tum & lithotomiatutior,necnonpodagra:,atquefclopetori!m vulnenbusauxilia,nova,rara,fida, &pra:clara,virorumarcjsoperibusclariffimorum fedulaoperapcrveftigaca funr. Itima- gniseciamnum &percinaciffimismorbis,vecerumremediamagna , afummo Hippocracc adGalenum& Arabesufquefeliciftimeufurpaca , quaspoftmodum five obMedicorum negligenciam&infciciam , fiveobhominum mollitiemnegligi cceperanr, maximacum mortaIium,in conclamatis cafibus,falute,denuo ad iifum , eumque correctiorem,revocari ccepere. Abapcifta ad cranii fracluras & forariones , formis convenientioribns accom- modara. Arrerioromia,indefperarahemicrania,inaneurifmare , aliifquecumocculcis, tum lacencibus perennibufque viciis denuo inrroduda. Uftiones omnis genecis,cum per foncanellas vulgo didas,cumperpyrocicaalia,ad cephalaeam, epilepfiam, fpafmos, cacar- rhos,archricidem.in angina , LaryngocomiarlnhydropeParacencefis, &novaquidem per umbilicum,& fcsrificariones. Poft hminio reduda hyfterotomotokia. Quibus ac- cedicfcerus&ejufdemfcelecorum , necnonucerirociusexc&io , falvamacre,ftupenda prorfus : & viciffim demorrua matre,extra£tio fcetus vivi^crudtli quide,fed pio minifterio» Lichocomiarcnum.hydrops veficalisureri,fcarificacio crurum Arabica. Acrocomia,hoc eft,parcium exgangraena,auc alicer viciatarum amputacio,in mulcis ad mitiorcm & cercio- rem ufum emendaca : & nova quoque aliaracio,cicra ferra: ufum,adminiftratione mira,de- monftrata. Sed manum de tabula:fi pruis pra&ica; quoque errores nonnullos (quis enim omnespolTer)hocopereplurimosdececl:os,velfaltem leviterperftri&os,colophonis vice oftendero.Saniesinter curemmufculofamcapiris &cranium, exulcereaucvulnerc nara, & negIec~ra,nonne apoplexix mecum,infaniam,diu turnum capitis dolorcm , morbi Gal- lici opinionemvaniffimam faccedentepracferrimofTiscorruptione)&mcrcurialemcura- tionem perdiriffimam artulit £ Intempeftivo refngerantium ufu , nonnulli phreniticis ve- ternum & mortem quoque accerfiverun t. Glaucedo,fufFufionis fpecie curata : exca:ca- viracgrum, Puftulain corneaenaca , &pepcico mcdicamenco ad fuppuracionem de-

duda,

i

*A D LECTOREM

ducxa^rnifcrcliens^exoculatuscft. Crunsftupore dcccpcusMcdicus.verccalculofum.pro paral vrico curare.fcd rruirra,contcdit. Aftnngcncium liniftro uiu hxmoptoicus mortuus. Funciione Sc turlicxhcpatisobrtruc^ionc natis.dcccptusalius, tcemcllamcx fublcquentc cachexia m hydropcra dclabcntcm.errorc Icrhali,tanquam plcuriticam tra&avit. Diar- rhcrx & dyfenccnx laepc inccmpeftivc fupprcsfx mortis caufxcxtitcrc. Cuidam ab impc- rito Chirurgo ad lcrangunam cxhibitummedicamcntum , cum fcroti tumorem conci- liasiec.bonus vic cundem difcutcrc volcns , ad fuppurationcm pcrduxit , adcoquc xjrum alccrocclriculorum privavit. Scncxquidam cx caiu pubcm adtruncum allifcracconcre- cumin vcfica lan;uincm Chirurgus luppurarc adortus,ablccslu in inguinc lufciraro , pau- cisdicbus xgrum nccavit. Scranguru Gailicainccmpeltivecohibica, remeanrc marcria virofa.in fcroco hltuIamcxcitavit,&:altcramnatiumaihcrom-tc ablumpfit. Ethxc dc cr- roribus multis.paucisadmonuisfcfurhciat.

Habcsnunc tm&k Lec7*r, quall cpigraphc quadam cxprcsfum , primum quidcm mfli- cuci labons hujusmci confilium& fcopum.dcindc quorumfcripnspotilIirnum,in congc- 0 rcndohocopere.ufuslim.ruinqucmtrucr _imcx cjuslcctioncfpcrarchcear.quantumque artemnoltram cxauctam,propagacara,corrcctam,3c quali dc novo cxcrucram.acq. pcrlin- gulasparccs illuftraram polfiucamus. Rcftat ut ftj li varictacis , hdci ltcm hiltoricx.labons dcmq mci rationcm tibi rcddam minimc tucatam.

Stylumlingulisauth inbus luum propnumqircligiosc & confulro rcrintii.ctiam latmo- barbarislcnproribus.partim ncahcnoin opcrcobtrcccaronbusquibuldam,dclicatulus3£ ingeniofus vi Jcrcr, partim ut in omnibus incorrupta ridcs,vcritaiquc,quantumvislubhor- ridi,fcabra,& impoltta dicrione.ipparc.cr. Quo J li qu;s m tqu alicacem i Jam 6c nudica- temftyli avcrlctur, mcnnncrit i Jcm , Iucubracioncs cjulmodi.pro ccmporum varict uc, cancam elcgantiam , lcp ucm , 3c cafticaccmnon lcmpcr admictcrc. Qum Medicorum /cnpca mcchodo potius, rcruinq. varictatc 3c utiluatc probanda , quam vcrborum lcnoci- nioxlttmandaccnlco : ncq. tamcn ignoro.honcltam matronam dccora vcltc.ncc abjccia, nec luxuno(ainftru(ftam,rnajorcmgratum mcrcn . tcmt onbus cau cn condonandumali- quid,3c cribucndum.

Jam quod fidem actinct , cum Plinit atfirmarc Iibct , huiufmodi argumcntum tractan- tcm.in ancipiti opinione 3c xftimanonc vcrlan. Stdquia nonnulla nova ommno dicun- cur.quxdamrcccns cradua rcpctuntur , ridcm pcncs au t horc s cllc volo. mihi lans clt, Iirc- rarummonumentis conlccr ita.bona Hdc rccitallc. Omncscgoillos.cx quibus hxc noltra congcfli.viros bono< 3c veru.uis amanrcs, nccnon Chtiftianx prolcllionis plcrofquc, «5c i mcndaciolponranco ahcnillunos tuitlc mihipcrluadco.prxlcrcim cummulro maxima co- rum,quxcxhibcntur pars , nonlimplici jiiirmanonc Irltorica , fcd mulroriam authorurn tcicirooniis.allcvcrationibus & cxcmplisftabihaiur. Ccrtitudincm in ommbus arfirmarc, liuiul &rcquirere,curiolummagisquam humauum cilc vidccur. Scct pcncsauthorcs fa- ma hdclquc (jos.

Demcpoltrcmo.ut aliquiddicam.nilnl cgo mihun hoc lucubrandigcncrc (molcftiifi- rao quidcm illojfed cii|us txdium abutilitatclupcrctur) i rxtcr conquircndi digcrcndiq» Jaborcm vcndio. Qui qualis quantulq, tuerit,non facilc crcdi.ncc cx hoc (pcciminc fatis xftimari porclt : prxtcrquam abco , quun conlimili argumcnto vcrlatuscft. Hunccgo pcrmu'to$ annos lcgcndo, colhgcndo. confcrcndo.tranlcrtbcnJo , Ixpius ctiam cx Gcr- mantcts.vcl manu(cnpcts,vclcditis,aut qiuvisaha racionc cooiimunicacis , Latma facicn- do, magna alacritatc luftmui. cofoloconlilio , uccomportatisinunumaccrvumns, qux vancdisjccta 3c hinc indcpcr lcxccntos authotum hbros diipcrfa tucrant fquibus fdf taslo quxrcndis.cognofccn Jifq multi vcl inlcnuislcnt , vcl ctiam immot tui tuislcnt) rci Mcdi- cxftudtoG.magnocum tcmporis fccnorc,coii pcndiaria horum lcctione inftrucii , ad ma- joragravioraqucmodoofficium (uum taccrc vclmt.cxpcJitiuspcrvcnircposlent. Quan- aamaucem minimc disfimulo , hujulmodt conatum noftrurnlxpc plus laboriscolhgcn- o ddponcndoq. quam u gcnn habuisfe,3t a quovis cciam mcdiocritcr in arcc verlato ,cui ahos juvandi voluncas non Jefir.perhci potuisfc.mcorumq.cgo Iaborumprxconcmagcro nolo : lic cljriifimorum Mcdicorum,quorum tcftimonus cruditis Ac hdchbus utimur , au- chontatc ccu hcdcta lufpcn(a,non tam mcipfumornatc , quam h Jcm meam comprobaro ftudco. Quodipfum linonlaudismultum, atccrtc tamcn gratixaliquantum apudxquos ahenorumlaborumxftimatotcsmereatuciptxlcrtimcum , nc planc alymbolos vidcar, noftrarum quoq; oblei vationum Mcdicarum ccnturiam.ubi Dcus Opt.Max. vitam &c va- lccudinem eonccsfenc.hypcrmccri loco.adjc&urus lim. Tuum nunc f ucnc.candidc Lc- ccor.ea , quxpublici commodi «Sc uciluacis nominc lultinuimus , bcnignc intcrprcrari.cVC nobis favere.fin qux difpltccbunc , & corre&ionc opus habcbunt, ca abfquc mor (u,&: in- fedarione, ficuci MccUcosPhilofophos, 3cquiJcmChrjitianosdcv.ee , modeAcfcrrcfiC emcndarc. Val.

XX

DE

DE USU ATQUE UTILITATE

MULTIFARIA

EXEMP 10 RV M ET O B S ERVATIONV M

Q^Cedicinalium,maxime earum^ qu&fer diffettiones corporum ex diu- turnis & occultis morbis defunttorum injhituitur> 6

CLARISS. MEDICORVM IVDICIA.

C/alen. Lib.<).cap.^. Method. medendi. pkN exemplisexercirariquidvisdicencesmaximeexpedic. Neq;enimfacisfa-

r$^^ciunt adexadamcognitionemuniverfalesmethodi. Suntautem exemplo ^^^^rumeapropotioribushabenda^quaripnoculisufurpavimus.quandofiom- H«1j|mes, qui docere fcnbereve aliquid funtaggreili , ea priiis openbus oftendif- ^Sgl^pfenc : prorfus paucula quxdam falso dicerenrur. Nunc verdpleriq; alios do» cerecencanc>qua:necipfiunquamfecerunr,necaliisoftende*unct

ldem lib.z.cap.^.Method.Medend. ^ JEpe mulcicudine exemplorum,ftupidiorum animi veluci a fomno excicancur.

Idem Comment. i.ad 1. Epid.

QUi ftudenc arcem Medicam perdifcere,uc fe in fingularibus , qua: fenfu apprehendun - cur,exercicenc,cohorcor,uc ea,qua:ancedidicerunt inuniverfum cognofcanc. Quse quidemfin^*lariaautumanc Empirici univerfalis conftitucionis esfe principium .-illaque tandemasferunt vera praccepta esfe.qua: confticuuncur ab experientia. Nobis mulco ali- ter,adeoque numerofa prseceprainventa esfe ratione videntur,quorum camen de vericace mdiciumfacimus,prourftabiliuntur, abexperimencis, & hdemaccipiunc. Namficqui- dem,ecfiqua:invencaracioneac demonftracafunc,de eo,quidmagnicudineSolaLunadi- ftec,hiscredamus:camen,cumablenfibiIibusmulcisaliis,qu2Egeomecrica: docencracio- nes;& ab eclipfibus fingularibus confirmencur,fidem habemus majorem. Quando igicur abexperimencisfingularibuscomprobaca,qu2eperGeometriamdemonftrantur,accipiunc majoremfidem,perq;eamfidemftabiliunturfirmius:longemagis , qua:ex medica difci- plina func in univerfum invenca,fingularibus funcprobaciombus confticuenda,

* ldem lib+z. capj.de CauJf.Pu/f.

EXemplararanonrecicenda,eciamcaufaincognica: icaenim fcicudigna infinitapra:re- nbuntur. Quare vericacis ftudiofus omne debet quod confpiciac,eciamfi eum angac caufa,feduld exponere.

ALBVCAS. Likz.cap.87.

PLurimum arbicror prudenci Medico prodesfe , fi quamplurima nocecexempla,qua: fe- quacur.

10 AN. CRA TO. In fuam ad art. medic. lJagogam,Epi/lola.

OGcurrunrinle&ione Galeni multarhiftoria:, &curationumrecitationes , quxfiquis ucexeiiplaracionalis methodi obferv^bic , &pra:ceptaartiscumiisconferet , ac in cercnmordinem redigennonfolumdoclnna: Hippocraricacmultum lucis , &firmicatis: verumfingulareprarfidium , &adjumeacu fu>smedicarionibusafTeret. Nullaenimre magis.quam exemplodocemur,^.tqueconfi'i'.amur: pra:fertim , cum ratiombus inftru- c"ci,a£honumcaufas mtelligimus , &:aliorum facliis, nobis , quod ex ufuiit,admonemur. Nonfacile, fi force alicui (exempli caufa hoe ponamus) osfemoris excidenc > isre-

ducere

duccre hoc in adulris tcntabit, qux Hippoc. fruftraineopericulurr. fccisfccognoverit Proindchaccollcdionc cxcmplorum nihil ad rcctum ulum artis utilios , vcl conduci- biliuslihirutururoltudiotiputcnc ; nccfemalecollocasfccempusputabunc, quodobler- vanoni,& annocacioni curationuro cribucnt. Excrcitaciooecnim acque oblervacione rir- man artcm cradic Galenus .- neq; linc hac mcthodum umvcrlalcm bonurn artificem erhcc- rc poilc arfirmac. Siquidcm non facis cft.u t Hippocr.monct.cacione arcem Medicam co- gnuam habere.verum iW»^m>*«» oportet.&r ucquam minime errcmus,recte cxpcnun- do,atquc dc cxcraplis,quid nobis lcqucndum lit,dilccr c.

Idcm in EptJloU ad Andrcam Wechthtm Fcrntlii optrilus pr<xjtxa.

AD Fernehum uc rcdcam.mc vcro animi )udicio iliius prxclara fcripta probare , eciam acqucctia.ii> amrmo,& uc ca.quorum menrionem tacic Plancius , inprimis verooblcr- vanoncs eor um , quac in curandis morbis no va dcprchendic , proterancur , uc operam dcs, majotcmin unodum pcto. Nullarcdeartemcdicamclius,quamcumcxemplisredilfimc doccmur,me. cn poceris. Quid hiftoriisillismorborum.quas Hippocracactcntiifimeva- rns in locis collegit,& propcerca Epidemion libros inlcr il lir, ad docendam , lllultrandam, &£confitmandaraarcemMedicamaccommodatius{ Imicacus cft Hippocr. fcudium Ama- cus. Verum plura conticta quam fada illum fcriplilic,&: inccrdum opiniones luas ifto mo- do conErmare voItutTeapparcc. Prxclarum quoquc nupcr opus luarum Oblcrvanonum, Vir Do&iffirous Sc dcarce Mcdica bcne mcntus r rancilcus Vallcriola foras dcdir. ld cum inigtiMuai • ingcmifccnscogitavi , cum mihixtatem in ilta vinum imbccilltracc fatis lon- gam.&ufumartisnon mediocrem,addoetiamhoc qjod divinxbcnignitaci.licut rcliqua, prxripnc acccpcum rercro) lucccffum tcchcem conccficnr, quodnon daco , cuminma- gmsRcbuspubl.fcd hocvcldeccnmo.quo m jula Sacraciliimorum Irnpp.rui, measobfcr- varioncsnonfcripfcnm. Fortalfismagis.quam aSiisfcnpnspoileritati nomcn meumcom- mcn Jaffcm,&:dcca prxlennbushominibus ber.cmcrci i poruiflcm. Nunc curarum oncrc prclius,&: labonbus fractusin magna viriuniommumintirmiratc,cogitarc magis.qux linc mci orficu.quam cxcqut pollum. Uc camcn prolim quamplurimis, &: tc quibus lciam pote- roqac modisad;uvem,dum vixero.opcram dacurus fum.

JOAN. BAPTJSTA DONATVS. LiL.e.Dc Judictis,

ad Lt&orcm.

QUiscft , quinonplane vidcac Hippocraris Hiftonas , vcluciccftimonia &graviores ojiafdam hujufce docrnnx contirmauoncs cflct Namq. uc in finguianbus,qux fub fcn- fumcadunt,nofmct.pfos excrccamus, maximc au&or Galcnuscft , ut qux antcgcoetali- ccr didiccnmus, opumc dign<>(camus. Ncque cntm nnivc; lalcs vix tc rationcs ad ccrtam, dchnittm.re&amqucaliaijusreicognitioncmlatis cllcposfunt. Gcr.craliscmmmctho- duslineulla. infingularibuscxcrcicacioncopnmumartibccm rcdJcre nullo modo potcft: quxresomnibus in rcbus tibiclanus cluccfccc. Eacancam habct quibuldam in rcbus vim, ucuniverfJcm mcchodum difccrc vclumus anni fpario ncmo non poilit . &: nili in ca diu- cius,fcdquid diuuus ! nilicoto hoc vitx Ipanofe diltgcntius cxcrcucnc.in arcis ulu , mmh- cc orfioodat.nccesiccft. Tcftcs func Dialcciici.Rhctorcs, Mulici. Dcmonilratum vc- roeft cumin aliisvoluminibus,cum vcro in mechodomedcndi , duplicemcsiccorum,quz quxruncur,invcniendi viam. AItera,rationcad notitiam pcrvcnit , cuingcncralis ,cum verocommunis cujuslibct lingulans fpcciei. Altcraautcm.a lin^-ilaribusad communc umvcrfaleq.progrcditur. Atquccxliisuniverfalcconflaium cft. Arcihcis vcro munus atq. opusomnein iingulanbuscxercctur i quzuccx artc tractcntur.excrcirationcccsfaria clt ci,quipnusuniverfaleinvcncric. Prxtcrca&rad pndictorum univcrfjlcm doctrinam , finguiariauriliafunt. Sunrquoque&addifccntium captum vcluti cxcrr pla quxdam. Quapropccr ipfe Galcnus quoque in cunctisferc,quxcdidit, voluminibus , non umvcrfa- lia modo, vcnim eciam fingulana pcrfecucuscit cx libns Hippocxatis , prxcipuc vcro Epi- demiorum Hiftoriasdiligenrerperpendic , in quibus cunctacxpofuicquxab inicioadrt- ncmufqucxgnsfupcrvcncrc. In Ubru quoq-,<tV dtjficnlt*te jjtrtndt omncs pcrcurric, qui in Fpidemiisduriusipiricum ducebant . inUbrtdcdubns,qu*)udicucxcrccnt , quicunque judi- ciafobierunc. Idcmquc in czccris eadem racionc.

REMBERTVS DODONSEVS. In Epiftola dcdtcatoria Oljcrvationum fttarum.

\ RccmMedicam longam qua? efticianc,abHippocraccMcdicorumPrincipe,mox in ini- tuAfhorifm.uw proponuntur. Prxcipitcs vidclicctagcndoru occalioncscxpcnmcnta fallacia pcnculofaqi Sc judicii difficulcaS.Ex his autcm.vel folam judicu dilficultatcm, non

){)( i mod6

modd prolixitatis,fed& difficultacisipfiusarcis,caufam vel praecipuam effeappare^OcCft» fionemfiquidemeam repentinam poteric diligens ac expertus Mcdicus non negligerel celenteracin temporeidoneisremediisadhibitis.Experimentisnonfacilefalletur,abcx* pertiftimisdo&ifq; Medicisfrequenterexpertis medicamentis,velfibilongocogniusufU| qui cum judicio & ratione utatur ; ab iis vero abftineac, quor um facultates vel non fatis cx- ploracseauc cognicae fuerinc : vel alioqui vehemenciores , ufuique minus accommodae,aut tutae fint.In judicio vcro etiam exercitatiffimos atq; do&iffimos fubinde hxrere contingu . &nonmoddinfuturorumpraedi£tionibusquandoq;falli , veluciinmorbisacucis,quorum noncffecercas,velfalucisvelmortis prasdiciiones Hippocratesaffirmat : fednuncpotiifi- mum,quando aliquod admodum rarum,antea non obfervatum, fupervenerit Sympcoma. Tale enim , Medici eciam do&iflimi atque expertiffimi judicium,non raro interturbat,ac dubium eumfollicitumq; fajpcnumero reddir.dum morbum atq; ejus caufam cognofcere laborat,nec cito,aut facile,vel omnino non affequi potcft. Iftis autem tantis difficulta ti- busoccurrereveteresHippocraces& Galenusmagnoftudio voluifse videntur , quando multorum a?grororum,tum & curationum exempla fuis operibusintervenerunt. Per haec ctenim Medici dodtiores , & in ferendojudicio promptiores redduntur t certiufq; aliquid affirmarequeunt,morborumcaufarumq>cognitionemfacihusconfequuncur; dum vide- licetpra3terita,qua:circaalioscontigerint,inmemoriamrevocant«Nec verodubium efse poceft: quin & majorem lucem abdicis,& difficihbus cognitu, five morbis,five caufis,alla- turi fuislent,fi ex morbis mortuorum corpora fecare & aperirc, ipfis vel licuisfet,vel libuis- fec. Neq;enimullaeft,quantumcumquediiigensobfervatio,qua:de occultisfiveabditis morborum & Symptomatum caufis veritatem citius aut faciliusoftendat , quam ipfa mor- tuorum corporum disfe&io. Hxc etenim affe&um mox oftendic,manifeft umque facit, tum ipfius,ac fymptomacum caufas cognofcere docec.

Sed cum priorum feculorum mores ac confuecudines,non pacerentur morcuorum ape* riii corpora,quod pocuerunc Hippoc«& Galen.prfeftiterunt. lllc fiquidcm j.ac.f.demorb. ^«/.mulcorumafgrocorumaffedusnarravic Galen. verd,nonin unoaliquolibro , fcd fparfimpluribuslocisnonpaucaadmorborum nociciam ad curationes facientia , fcripta reliquit.Quacolim in unum volumena^w^«^C4«?^wcontracl:a&editafunt. Po- fterior2etas,majorelibertateufa,humanacorporaaperire,&latentesaffeclus,abditafque eorum caufas,hac via perquirere didicit. Quod cum Medico utile , & quam maximc fit conducibile,nos quoq; imitari,quando Iicuic,ftuduimus. A tque hoc modo non folum dif- ficihum aliquot morborum affecluumque abditas caufas nos deprehendisfe : fed & non- nullorum veraslegitimafque curationes cognovisfe & didicisfe , libcncer proficemur> Cjuorumha&enuscuracionesvelincognicae,velnonfatis re&e cradicae autdefcriptacfue- runt : ut in no&xisdecurandismorbis, //^woftenfuros nos fperamus , quospaulatim ad edi- tionemparamus.

DE CORPORVM DISSECTIONIBVS

IN MORBIS OCCULTIS» CjALENVS lib.Art.Med.

AD eorum,quae fenfum latent, cognitionem plutimum confert , tum apparentium ex corporum disfectione cognicio : cum actionum ucilicatumque inquificio,

TLINIVS Liki^cap.r.

COmpercum eft in iEgypto Reges corpora mortuorum ad fcrutandos morbosinfe- casfe.

PLINIVS alterlib^.cap.t.

JP Gypciis Rcgibus erat ftudium ,fcrucari corpora mortuorum , & caufas valetudinum, <*«*-'oculata fide recognofcere.

ALEXANDER BENEDICTVS, cap.i.liki.anatomices.

OBfervavereprioresMedici,utfiquiignotismorbisinteriisfent , disfecliscadaveribus occulta morborum initia perfcrurarentur,ut pari exemplo vivis prodefsent. Idem in Simia fua facere Galenum non puduir,ignota mortis caufa :ficut & nds in morbo Gallico fecimus, Huncrefecandi modum Pontificales confticuciones jampridem permifere, cumalias exfecratiffimum,atque abominabile,five irreligiofum haberetur. Eorum prae- cereaanimxpurificatiombuspro ricuoccurricur,atqucoftenfion«meorum,prccibuspro- piciamus,

BAR-

T3 ARTHOLOM /EUS EUsTACHlUS, Lib.de Rtnum adminijlrjtionc££to.+ f.

ERitadminiftratioincorporchominis.quialiquazgritudincaftcdusfucrit.&fiproptcc eamobicric,tanto utilior,quanc6prioreparshzcanaromizignotior cft , &adcaufas morborumdignolccnd as magis idonca , atqucad commodum rcmcdiorum u(um explo- randura apcior. Utinam ego dum junior ztacefui,& bona valetudine przditus.huic po- ciusanacomizparti ftu dium navaiicm , &totannos , quotin llla conlump»i,in ifrapoluif- icm:ncquc tam lcroad agrum adco fertilem cxcolendura aggrcirus elTem; abfoluiflem Deo adju vantc.niu" Sc mc Ipcs fcfcllillcc, inccpcura opus.- SC hoaefti laboris a mc fufcepci, aliqucm fructum commcndacionc Sc laudc dignum adepcuscfTcm , quodcxequiamplius nequco.coacr s cumobingravefccncero iam zcaccm,cum ptoptcr concinuos ingcncclque arciculorum cruciacusab inccpcodclilterc,animurnquc pcnitusdcipondcre . quamequi- dcm jaccuram mu lcoraolcftius fcro.quarn alia damnaac incon raoda , quz mulca Sc fum- ma.aliquoc abhinc annis acccpi Sc pasius (um.

JOAN KENTMAN'US,Exlil>.deCalcults.

EX lapilhs.bilis ccccpcaculo inhzrcnci bus.m agnas obftructioncs in vafis, multaque vio- lcncia lymptomata confcqui compcrtumeft : m quibus vcl penrillimi Medici ztatc provccrahzrcre,acquc itnpediri queancambigcnces nimirura , undc tam annpites zgro- rationes,& accidentia ica varia cxiftanr. A tquc ufu actcnuottbus Mcdicis intcr iccandum cnrporahumanavcnillcaudivimus.nouduos foiiim autcrcs , verumaliquando ccntcnos quoque in codcm tcceptaculo calescalcuios ut rcpcr cnnr. Utirvam lzpc multumquc ia dubnsprzicrrimacpcriculotis cafibus ti mi itertiercc,arqueabcxcinctorumcognacts prc- cibus ubtincrctur , fccare cotpora ut intcgrum cslcc : noa dubico ciufmodi fzpc rcs obla- cum in,qux ufu notacuquc ucilcsacquc dignz foccnc

VOLCHERUS COITER. lnpr*fMton<hl>.d/ervat. %Anatomicarum (iinetgcsfum.

UTmamubiquc magiftratus,& vulgus,Mcdicis Chirurgifvc vcris , infc&ionibus cor- porumverfacisfincelligi h:cnoloBarbicon(orcsarTogantes,imperitofquc,qui vcficam pro vcncnculo.vcrmcs pro ncrvis , pulmonemprocpaccdcmonftrant, Sc monftrofacura vulgo.tumqutbufdamcredulis Do&oribus narranc) admorbcrum mcognicorum,eorun- dcmquccau(arumiadicacioncm,a|>cricndicorpora copiam faccrcnt: mcdius fidius.non- nulfimorbifaciliuscurarcntur.Scadcplorandacft potiushacin partc non foJiim, fcduni- verfaarcc MedicaY curusaudconcas indics raagis vilcfcit , proptct ingratos hominumani- mos, &pccvcriajttdicia)mtnustortunapropina , quammelior altquaexfpc&andacon- dicio,

MARCELL VS DONA TVS , DtluftrMdtca miT.iLiliJJj,+xJp. j.

'\7Idcrinc,quicadavcrumfcdioncsnonadmittunc, quanco in erroreverfentur. Cum * cnim dc morbi caufa minimc conftat,fcctiones Mcdicis inccrdiccntcs, cadavcri , pro- ximc vcrmuim cfca t uturo , nihil proficiunc, ac moccahum gencri plurimum obiunc.curu Mcdicisobftcnt (qui alioquin prudcnticonjccrurj, quzinccnus laticanc , nonnunquam rainimcafiequiposfunt) quominusineamrerum fcicnuam devemant , quzinpoftcrura confimili morbolaboranu maximc cx ufu ficfucura, Ncc minus Mctlici quidam rcprchcn- fionc vacant.quilaborisimpaticntes , fcctoremquc dilscccicadavcns (ucajunr) avcrfan- to«,dclicatulifane,inczcis ignoraotizlatcbrts , quocidievcrianmalunr, quara vericacts curiofo ftudio ccneru Dcum inccrim, fcipfos , humanumquc gcaus univerium,noa coa- cemnendainjuriadamnoqucaaicicates.

XX j Euchari

Euchariftica pofthuma Memoria

MECOEN ATUM

OPERIS SCHENCKI ANI PRIM^E

E D 1 T I O N I S.

8^^S^^^^^ VMeffem contraBurus membra OPERIShujus in

unum veluti CORPVS Hifiorico-medicum har- monicum,& per tertiationem novo deleclu facJotre- traclaturus : commodum in mentemvenit , novam e.ditionem etfi locupletiorem atq^ illuflriorem medi- tantem^adornantem^ eandem tamenfine pnfthuma folemnimemoria&concelebrationeMagnorumlUu- firiumcfe MECOENATVM laboriofifiimi operis , neutiquam publico ufm interponere, Cum enim Marcus Tullius Orator , verum decus^quodin VI RTVJEpqfitumeffe decernit,magnis illufirari in Rempub.meritis con- tendat : eos profeclo in id negotium velprincipe loco pr&ferendos atque illu- firandos cen(emus,qui adhoneflifiimorum ejufmodi conatuum propagatio- nemjolumnarum & tibicinum inflarjiobilem operam liberalemq^ munifi- centiam contribuerunt. Gravifiima poflh&c merita effe illa s qu& ad lite- raria fapienti^Literatur&jotiufyEncyclopedU ex&dificationem pr&clare conferunt,juxtamecumomnespaulo humaniores intelligunt : quiaddtvi- na humanaq^juraconfervandapropagandaq^nihilhis effe veldiviniusjie- dw,n utilius yilluflrius , aut fer&q^ neceffartum , intellexerint. Literarum proinde £f literatorum quipatrociniaflufiinent:vecifitm Literis confecrari debent atq^ concelebrari , quibus nempe &terna eorundem memoria perpe- tv.et^atq^ut Venufmus ait> areftt perennior incljta gloria. Vtinamvero quamnuncprovinciam ingredimur y eandemoptimusf$ defideratifiimus ille P ARENSnofter,nobis cum natura,tum virtute amantifiimus ipfe di- gnius exfequi potuiffet : fuijfet profeclo magnam illam fuam in bene meritos pr&conceptamgratitudinemipfevivm & fuperftes reapfe declaraturus. At fecundum illudSchenkianum : SIC ERATIN FAIIS. j£quum pro- inde videatur, Filiosparentum traduces > & viviradices,pia in paternos cineres memoria excitatos> in eum extremi officii locum concedere y honoris candoriffyfS * debit&gratitudinisfjmbola benemeritis comprobare atq^ de-

ferre3

ferre,non(olumPaternos retractare labjres.^u^mobrem iHuftru 4t%pri martaAduntftcentiaannua Serentjf. GVLIELAU, utrtufyBotarU Du- cir :mifimulacpientifttmi9loco prxcipuo concelebranda: Cujus nempc perltberaliCIementta unrjcrfum boc Opus propagatumy abfolutumaue in m.tnushominum uentt Ea eft fane Herois hujus , virtute (f fandttate in- clytt,erga Ttctatem & Ltteras Jingularis propenfto , ut communibus om- ntum votis dtvtnitm mdeatur exoptandum , ut tam Rams & Glortofus £"ji bujus Trwceps iongumperpctuet.Huicproindejotiq^SercntJf.BAVA- RIAZ Domut, prxfcrttm -jero Hcroi oMAXIAi/LIANO F. THILIP- PO,ETFERDINANDO F.FBavaru DuctbusMtUgratttudtnis & officii caufa, Aionumenta Sehenksana^uantumvis pofthuma,prtmttu fcjue infcrtptajn pcrpetuum nthibmmus confecratafmerint,aud tam fplendtdjjf *fttecccnatum Gloriam & Aiertta publtcc teftabuntur & proloquentur* Heyerendjfimt pojihtc Prtnctpts D.D. VOLFGANGI , EleciorisMo- guntini,tn Scbenksanos labores propenfam CIementtam(f Aiuntftcentiam% \uculcntcr& liberaliter exhibttam , cumtnfignigratttudtne recolimus, ammicfa tabulis confccramus ftmuIacCelf. fux memortam perpetuam gra- tanter & clicntcrrcnovamus^Esdemfyoperamffficiafadsumoyiefcrtmui atyjpondemus. Clartfttmu *vero & lUuftrtbui Crjttattbus^AVG VSIA- N AZ Vtndeltcorum , FRIBV7{GENSI Brijgotorum, obprxciaramvo- luntatem , & honortftcamcohoneftattoncmpcrpetuo grattftimt fumusfu- turi,& fcjutd tn nobtsftt,ad demcrendum, non tam inveftigabtmus , auam coUocabtmuf.Nobtltff & Heroicos VVAiAHCVAia HEVSCHACH, &JOANNEMa SCHELLENBERG honoru}officti} debtu^gratttu- dtnis ergo fimtltterceiebramus : bene merttorum iongum retmenttfttmt futu- ri.Heltquorumpartter memortam fubtnde ofictofamente confervabimus, offtctacxofcuiabimur , humanttatem ampleciemur 5 £f perpetuumtefta- bimur.

SCHENCKIVS FILIVS.

EPIGRJMMJ TA

ILLUSTRIUM VIRORUM,

AD OPUS HOC SCHENCKIANUM

PER SINGVLOS LIBROS

CONSCRIPTA.

LIBER PRIMUS.

I ACOBI MOCCII MED I-

cinadn Archigymnafio Friburgen-

fiProfefloris, ad Jo annem Schen- c k i u m , ex Choro fuo Illuftrium Medi- corum , Carmen,

Q

Wis te pr<ttereat taciutm clarijfime

ScHENKI,

Paoniam tanta quicumularis ope ? Ingeniiprimos enfcetus , Letlor ; at illa Vtva dabtt plures bibltotheca libros.

lAKflBOT TOY SflTNPOS JATPOTTE KAI QtKocoQxf sp€to( tfvciKg ) eifl uivvluu Tcrxpct- rku 7tiKVTrtt^OTct\oV icdgQy J^iSt**

^V^ "tvSv\iyvi oK(aTf,(,

X\U7taruv rt colv <Rn%\n(, A^'«Tot S» ttV tqyut

2» vrigtTM KtKt%n llfA.7td.siv 'l-nroxgctTiK, To<V s"oi^«oi? Toa-£ti/'TO«f , "Ocoic yt^uv o x« @«. At|ts JieJoV?©. IW-^-a 'Eituvv[A.ti> yovn@> Tt» \o7thuj f/.tyi.<;luj , T» Ttuci clw <Jfa.vt\vai' T/wa'|/«f QigisUjj Ti%y>if «V av%av »'o"»?f 1«t§<Xhc 7rgX«o-ct».

//2 eundem ejmdem rttf tis%on

Hlppocrates quin fit Medicorum primus habcn- dus.

Non d ubiam,quis fit pr oxi mus,ambi gicur.

Te pars efle volunt ,SCHENCKI parsefle Gale- num

Ipfe ais ,Efto fenex,huiK inveniftjue fequar.

Ioannes Brunnerus Dockenbur-

genfis, Grsecarum literarum 6l S.inctae Lingua: ProfclTor ord.in Archigymna- fio, apud Friburgum Brifgojse ad autho- rem.

MAgne Vtr , ($ cunSlis dectts immortale (famayiu SCHENCKI, *JWcccenai,pr<efidtumqn€ meum :

Stchominum <tternas verafquemerebere laudest

Naturas homtnt dum canis tpfefuas. Tu tantum tngemo fuperas fiudtoq^ priores,

Qttantum naturam fe fuperajfedoces. Omnta te,Vtr,feda canent jotumqueper orbem

Artis Tttontanobtlcnumeneris.

M

Aliud ejufdem ad librum.

Ira canis,mirande Uber,mtrabitur orbis, Nobiltbufque vtris gaudta mtraferes.

Ioannes Iacobus Beurerus Graeca-

rum Literarum, poefeos &: hiftoriarum in Archigymnafio Frib. Profefsor Catf. Majeft. Hiftoricus & Interpres Grarcus adV. CL.D. D. IO ANN. SCHEN- CKIVM Medicum»

"X4 XET KIE/^wnxAt®* aQ&Jov «§ayo|K>!X«e, Jmmt Kcu fvyiquv vgcuv Trn/j.% t&AirKipSlpuv.

Ilo^a $ ioq§u cat cv c<$aK(j.ala,7tof)soi. iomvfai © ct v[/.ctl u, (c y h v x .- g o v n y x y t c a<j ra Q) « ^ .

Tu V V W Tffal?(& tS%A^vK'A H TCU CtO $!ifJ.t\.

Owt@- axtfQplw 2 X ET K 1 02 »W«7«.

tiAliud ejujdem.

IMmortale decus, Medicorum gIoria,S ghencki, Invifimorbipeftis,& acremalum. Arte in Paronia fapienter mira notafti,

Quorum nuncgratum & nobik prodit opus. Ergo hac optata pafllm celebrabere fama , Artem ciiravit Sch£nckius & Medicum.

Aliud

A D L E i Ahuiejufdem.

HAcitnmtn mmltitcMmftrnm tnfcutMmorhit ^Arlti trttdmxit, ht* mtftri MtdtCMtl

SCHENCKIUS tdrttnjmtt nddtt mmrsctlt

CMmfiu,

Arttmptrfiotnijrttt & Mrttficet.

AD LECTOREM.

De Obfervaticnibus Aledicinalihes D. Do- Btrk 10AN. SCHENCK 11 , Epigrxmml JOACHIMI ROSALkCHiI>dNrvn* trtpttvtt PtmtrMntMK

ADmirabilibus frequcnter, atque Horrcndum facientibus ituporcm. Humanum vitiis malifquc corpus Ex o rtu mi l er e fcatet finiltro . Vel fi profpchoc favebat ortus, Tunc xutcgraves lencx pcr axtus. Aut pulcbrajuvenis,pucrvemolli Signis lubcute for didis.onufquc Et miracula dantibusgravattts, Quin &: corpons intimus latenique Crcbrns angulus accipit dolores : £t quid non iblitum dolenlquc carni, Invitus,dubieque,geltat intus : Quod prcmens fcmel, egerenlque undcm, Contcmplantsa cum Qupoi c magno In felumina detinet videntum. Et Qc omnia Crpe tam molclt x SmilobnoxiamembrapalTionit Sicinpartefut vel hac.velilla» M ljores auciantttf ,& minores: Sic vitam mtleram potcntcr angunt Sub tnlti cruce duriora fau. O ' quim vos fupcri beant, amantquc» Qui lalvo pe dc lUtis.&ralctii, Nec taau manuum levi gemcntes Lxfxperloca carnis ambuiatis : Et qui vos politu modoquc rec t o Fotmatos geritis valentc greflu» Scd quid triitius his in orbc vivit, Qui nunquam fimiles,parefve rard Lxtis afpiciunt dics diebos: Quorum ponderibus malilquecorpus lnluetis premitur.pcritquc icnfim.

Nxc noftrx malacarnis &dok>re* Defcripfit fapienter.ediditque Lauscrunsiima^ScntNCK i us, virotum, Phccbcxdccus atque Doaorartis, Morborum Medicina languidorum. Non fic Hippncrates acutus olim Subtihfque Galenus hxc dedilTct* Quid } non iple deddfct hxc Apollo.

Ergo cum.Ituiliosc Lcdor ,i(tos Per hbros oculi tui recurrent, Miras hiltorias.gravefque morbos, Antujuos limul, & limul i cccntcs, A muitisquoque liberationem Morbis invenies & annotabis t Et mox incipies hbenter effe Ad prxconiaS c h e n c 1 1 f paratus : Qu. poftexpericntiam fagaccm, Poi t multos ftudii fui labores, Po(t fruaus alios tibi paratos , His prodcffe tibi.fcientixquc Iiticrvirc tux libris volcbat.

TOREM.

AD SCHENCKIVM ME- dicittd ioannes Brectius San-

deodatcniis ) Lotharingus*

INttntt ptttrM fmpcru> volttnrt ptr nrctt, Ir.vicbtturb* Mdhmmum te m/i dtprtmtrtt\ MjgvMntmtfirrttqj Vtrt tft andjcltr tmndrnm Ctntttti vtrtntu n*m ctmtt mvuk* tsh

LIBER SECVNDVi

fjf OBSERVATIONES M E» .:'/.. /j ExceOentifjimi D. IoanniS Schcncki * GrtfetsbergtiCQ^

OMniparens vis illa D e t : Natura creatrix Qjamquam operum mira nos majeitatc luo • rum

Attonitos pasfim tenct.ac fulpcndit hiantes : Non tamen llb oculis,quanta cil, occurrcrc noftnt Dignatur ; neque dc facie manitciia viden : Scd caput auguuum fumma uJtranubilacondens» A terro ex longis vix cemitur intervallis. Hinc rcrum tadtas conantem cvolvere cauias Oppofitx prohibcnt nebulx : ratioquc laborat Deti ciens : anccpfque fui lubliltit & hxret, Sohs ut ad daraiTi caligans noctua lumen.

Pauca cX innumens idco,qux corpore mundi Toto fufa fuis Natura reccsitbus abdit, Llthomini noviUcdatum: Ncquepaucaptoreo^ tlla eadcm.ni longa dics, rerumquc Magi ttra lnventrix aliquam teratckpcnemia luccm.

Tcdis ent.dominx qux pcr veltigia tantx Ingteditur,luftraruterras,maru,aera,ccelum, MorborumdomitrixMcdicina,pareniquefalutif> Namque fagax animi quamvis indagine multa. tnfiitatque , aditufque omncs ratione percrret t Succcllu umcn iila carens,pcde debihs uno Claudicat,argutx nifi qux rationis acumen Rcppcru.cventisexdcmhnncnturStufu.

Talibusaufpiciiscquidcm fata.Ulibus olirn», Crevit,8thoc xvi Phrxbxa fcientia crefcu, Auuetiamfiifatamancntum mitutcrrasj J ortc vcl ad iummum mox aipirare vigorcm. Nam quacumquc ioi ipcaeturparte,videbiS Hancmageflorcntcm , magc lucco cVlangumeplt- rum,

Quam mundo ru aiore tuu. Solleniatanti cit Pubhca,& artihcum lcris patcr ufus ab annis Pro veniens : adeo exemplis cumulau pnorum Poftera quxquedjes a prxccdcntc docetur.

£n admirandum,magni mundi inftar habentem, Corporis humam rabricam : quabus undique piaa. Quotve refcaa modis > tcnuem clarefat ad un> gucm

lllahodic.vtterum nulli tam cogniu avorum Quid rerum fylvam medicarum infignibus auoans In vcntis»no(lri quid dona recentia fecli» tt defxcatas opcrofi afllatibus ignis Nafccntum.validafque rudi fine corpore,virtt Enumerem ? quid motborutn nova monftra, no« vafqut

Et cauiras,& figna loquar.cttramque medendi ? Hxc equidcm fparfim Medicorum interhw chattis,

Sed late disjeaa,fibique hxrentia nufquam, Tum nec promptafatis.ncc cujus obvialeou, Hac latucrc tenus, neque non fors dcinde laterent,

In cottV

£ P 1G R d Incommune malum, dcfraudandamque falutem Multorum? finete, Phcebo gratiffime Schen- cki,

Schen cki, militiae Dux nobilis Hippocratea?. Magnum opus hoc , fcd cnim longi , ingratiquc la- boris,

Optatumamultis,tcntatumanemine,tandem Aufuses • audenti Mufx, & medicator Apollo Porrexere manum,&fa veruiu poilice utroque,

Attibiquasgratesmentas,quidfolvethonorum VEfclapii venerandcnepos,pro talibusaufis Candida pofteritas Coi fenis ? undc rependet Hunc animum,lios tanta fufceptos mole labores?

N«e tumorbifugam,vaftum mare , Pionis artem, Heulongam nimium anguftis tam finibus.-evi, Nonpaulobrevioreviadasdeindeiequendam, In lucem,mediumquc feicns aliena,tuoque Marte notata tibi, nova &antiqua > optimaqua> que.

Quod fi propofita eft fervanti laurea ci vem Clnum aliquem : qua: digna fatis tibi laurus obum- bret

Tempora,fcrvanti tam milliamultapcrorbem, Confultis facra?,monitifqu£ falubribus artis ?

Macte animo , made ingenio , f ehxque labomm, ■Quos colet & pi arfensstas, & laudc perenni Rite coronatos ccelo venturafacrabit.

Thtitpput iSM^en^elim Med.D. Profcjfor Ingolftadtenfis f.

IN O BSER VATIONES

Medicas Io ann i s Schencki,

Vin Clanll.Epigramma Joan. PofthnMD.

A CAPtte exorfus varios defnbere morbos,

Schenckius, wfignem texmt btfloriam. cTlurtmaqJ admtranda refert exempla,legentt

fucunda,<egrotisuttlta,ac Medtcis. Qut fe multa viro deberefatentur, & optant

Longttvifuperet Neftoris tlle dtes : ToffitaAoptatum reltqua utpcrducere finem, Nomtnis aternumq^ tnde referre decus.

IOANNES IACOBVS BEV- rerus Graecarum literarum & Hifto-

riacin Archiducali Gymnafio Fribur- genilProfeflbrPublicus,

AD CLARJSS.KD.JO.Schen- c k i u m CMedicum,

Hlppocratem fama eft,medicam dum quxreret ar- tem,

Argutisprimum cunfta notaffe oculis: Tuncquidquid fenfu verum perceperatacri,

Scripfillc exiguis protinus in tabulis Quae pdft in multis fufpenfa anathemata fanis,

Authorem Divis arquiparafie ferunt. Non tu artem quarris ,Schecnki, my fteria quae- ris

Artis,adhuc Medicos quae latuere viros. Et nunc ipfe tuas do&as fufpende tabellas, Nec dubita quin fisjam no vus Hippocrates,

M M ATA

SEBASTIANVS MAYRO, Landfperganus , Bojus, Medi-

cina: Ca.ndidatus,

QHtpoft Argivos , Arabafcjue notamtne longa Deprenfa efl Medict portto magna rei , Htftoricis feptem, dtgeftii ordme hbris,

Doclrina praftans Schenckius expofutt. Dotlorum Herculeo tot volutt fcrtpta labore,

Quot ruttlo ccelo lumtna clara mtcant. Mijfaque funt ettam vartts a partibus orbis .

In medtcafummis artenotatavtris. Augmentatorem Medtcina agnofctte dU, Urbes, popuh, magnantmtque duces. Qutque artis refugtt fpattosaparte carere, Hoc fibt fefttnans areparabtt opus.

LIBRI TERTII SECTIO PRIOR.

AD JOAN. SCHENCKIVM

a Grafenberg

Virum Clariff. Medicum Abfolutum Martinus Holtzapfel M.D.

A Rtisjamftabilitafunt medcndi <** Fundamenta.fatifque firma conftant ; Neclongisopus eftdocercnbris Pr*cepta,& veterum cxplicatc fcnfa : Solus pcpetuufque reftat ufus Qui excmplu locupletet augeatque, Ad iummum quoad ipfa du&a culmen, Omnifloreatabfolutapundro.

Ifthuc nonalia viavcnitur, Qiuim fi Pceonis optimi coloni Sumant huncfibi fedulo laborem Ut,qus,dum Medicam fequunturartem Observant nova,rara,dignafcitu, Promant.in mediam afferantque lucem.

Nam,quar Artis methodum ratafqueleges Observatio prima fabricavit, Incrementaque dans amceniora Intantum vegetavitufcjue florem: Imponens eadem manum fupremam Summo perficiet gradu locatam. Observatio folanotionem Naturs dabitabfolutiorem : Occultas referabit una caufas : Mirandafque docebit una curas. Haec morbosrefecabituna multos, Et vitas reparabit una plureis.

Ergomactetuolabore Schencki Immenfo, cximio, optimo labore : Quo famam tibi comparas perennem : D o n a n s ipfetibi tuarquc proli Nomen,pofteritas cjuod invidebit Nulla,& quod celebrabit omnis aetas. EtDoNANs Medicserofaspalaeftra?, Quas dum ledulus ambulasperhortos Authorum veterumrecentiumque, Dumque ufum Medica; artis ipfe traffos, Felicicalamo & faveiue Phabo

Colle-

A t> l E C

CoUe&ai calatho reon jis uno: Do^ato» meritoq ue nunc roam > h i k c « I Pceoruz dccui Coronx»

AD IOAKNEM SCHEN- kium Mcdicum Clanflimum,Iaco-

biSutOTisRcvcrcndilKPasUvicnUs Epifcopi Mcdici, Epi- gramrru.

POttm* mrrt cjntnts mtltmmc ScHfNcrt Dnmfidbtkt firmdtydmm tjmAtn m tAvtlcs : Afjrnu dmm fmmmsm lecmpletjt jmittbm mrtem,

EtrACU ebfcmrtmlmct mxtrt mjftt^ Te mt ims ntmt mtdicd dcgtntt mtrttwr*

Ntc mcrmtt .filmm dtmpfcru Hlff OCHATEK.

AD CL V. DN. JOAN- nem Schenchtdm Medicum.

QUi<J non longa die$,ubor,&. mutabihs zs i Multorumfolcrs indutttupcrhat.atque Retulit in melius l vel cafligant aJ unguein E-actum } FucritfcnisbzcljpicutuCoi Pott Divos.SC HENCKI, quod pumu» ntc no- ti.it

Prima rudimer,ta,8c quod Jmerit ille colores Artis Apolhnex Prrmas : nec aJorca lau Jis Parvamanet reJiquoslo goccrtcordinc patrcS; Vcl qui jacraprobt £V. mulro collcftalabore Seminj, i cxi^uos McJwinz nobihs hortos GnavitcT.cV Joctc lenlim cicolucrepcr iitem: Vclqi.tlcr.Uvui rurruuin rctrula, puicntci Subnui ingennsin apertum cuncta tulctc. Quu te nunc tacitum, quis docte OaJcnc rchn- quat?

Quo fc poft Coum magno Mc Jicina pareute Jactat , opelque luas in te unum contuJit omncs. Longius atqui hominum progrella mJullru, tan- dcm

lnventis vctcrum.quzdam fuperaddere , quzdam llhbata pt ius Jias in lumims auras E Jcre nil vcnta eft.nec famx cetTu avitz. Sitamcn hrcuJlofuerint certamina fcclo, logenu qux luxnne«.axque cmula virtus Acccn J; t ; iioftro hzcA maxima Crpc lucrunt Temporc.jamqu* alioiahodccurtcrc campo VriJnnus,adpalmzrecticontenderc hono.es. Qui tractant medicas,traduntquc hdeliter axies. Acnter hoc inicre vtn ccrtamen, 3i inde Ingeiues rereranttirulos.&nominaclarau MjtericsliuJistamencft uivcru, juvatque Hunc veterum dodtos uerum illuitr arc Ubores Hic disjcda artis mifcri ceu fruitula Panthei : Aut dilperii vclut prxgrandu mcmbra ColoiTi Juneere.cV: errigiem mcditatur condere veram. Aft alu humanum corpus de vertice ad iraos Excosstccpedcs.Momo acnusomnia cenfcnt: Suntqoosplantammmiiandapotentuducit : Sunt qui timantur penitus quoque vifccra tei rz. Affl ulisalii fed opem; lcd pharmaca quxrunt Mcmbris; cfcmedicasadhibent ad vulnerapaJmai. Omnu przclarc\ Quis cnim negat i & tamen omnia

Sunt vulgata. Tibi , lonec ClariiTime SCHEN- CKI,

Multd alus partes Hygicnc crcdi dit alma ;

T 0 R E M.

E* idytis artis tibi quxmylteria pandit! Rebus ui arflictisquandoars, &: pbcmacatallunt, Et jarr, depohti plangunrui ab ommbus *grit Iple novus myfteshxctantaoraculapromasi Exemphlq jc hdem tacusA Imgula rirmes, Qjzcunque 111 parvo nofti miracula mur.do. Ut quiLquis mcdicas poilhzc rractavcru arteis Acnus m caulas animuv mentemquc lagacem IntenJat.milerumnevchzc incogr.ita tallant, Hzcnon Unatibwnectutibi commodaloli Propna iluxifti :ledopustamnobiic,cuodi4 Uulcqui Jias venerantur Apolhnis axtcs, Cand;diis m mcdiumproterj, : nihil lngennque Et nil artu egcns | numero pcrtectius omni.

Sic JOVA cunftipotenstacilcsanteomrua canos: Q_io J reliquum placidc(longum lit; Jcgcrc vitz : Tum qoz prima tuis lunr.Vu ClanfTime.votis : Conccdat , xMufzcciCDixm lupcrzthera famam Dum luperas.tollaru . ncc polt pu tata tcmittant.

J»Ai. J*C:bm Btirrtr tn tsfrchidMCdli Acm- dcmut trrtbnr gtnfiHrtfio .Grmc*rum titf* rjcrnm if fjiicrimrum P r:'cfjr,

LIBRI TERTII

SECTIO PO.sTERJOR.

SEBASTIANVS M AYRO l^ndlptTgius, Mcd.Doct touus

AlclcpiaJcz gcntis no- minc.

ItXchtt , tm fepttmfnpfift valmminmSc» K N CCt Diceru ftmper d*m ftrtt mfirm ptltu ; Hu \iifju rtmwjMjtm jbrmtlmrju cerptru mr.tt%

Ltltfimm merbis.tr.teriHtf ite n.>v»s. frterrormmltfimut nonnnynjtm cxerdimnotd,

OccnltM Ujttmttt pdrtihltt dntldttot. Evmtnfjt ntvts , mtm tbvim^ifn* Vttmjiu*

Et mirurtljcani^mtnjlrjjiupendd refcrt. TaUj, juetccumpcntti Jtrur.t mentcfm^ACt

'Dilpcrfim tete Petnn orbevtrty Cjr.tr Atmt(f cerpui tttx trei omponu in mr.umt

PrtmWytf inte omr.o fmjtCM ifimdtptu. Qmmt mtmortt tA>st.t WtB ;> m mott libsrcs f

In mtitc* nmllm ttfmgu mttt libcr. Vtxdedtt tnlmcemcjmiffujm menumtntj,pjr jtu

Mcrcmru nummt, ,prsttnm Jtjutttrts. T^ts ttbt Phatbicole ntmiumdeberefjtcmmr, 'Prt mcrttii,fumptu,pro3/ue Ijberc fJJVt. Auxifh methodumtnon vtli pjrtt mtdcndt,

l) tm ntvd cmm priftts Arduj crebrj jugjt. NhMj dtts rnnqumm mtnmmentj bnc txtmtt *vtt t/EttrnmbnntKTgloriJ tpn/.j. tnnm.

B I V S D E M. Lcmma Obfcrvationum

omnmm.

HxAic ntvj . cmm cmmfu metbos , mtdtcdmwuftr- mjt,

SCHENCKIUS tvtntm,fifnd<jmtintttlecdt.

I4BEH

£ P 1G RA

«0&* * S«» «©$$«>

LIBER Q^ARTVS.

Atlantici Galli Pegafus

AD DOCTISSfMl HVIVS

Schenckjani Operis Le&ores.

T TT no£hirna quics reddat qua; vota diurni *- * V olnerunt lenfus,experto credite,dicam; Morborumfaciesjierbarumnominamille Perdidicit,fummam evafit fapientiae ad arcem , Mortales veniens curas extendit in x vum, Promeruit gratos per dsdala fcripta ncpotes, Contraxitdiftra&a^reclufit claufa, retcxit Tccta.nova&raracV: mira&monftrofa mcdenti Exhibuitfeaae, Brifgavum SCHENCKIUS axem Sortitus.quo fe toti communicet orbi. Huic nonnulla vird pofccnti caimina,crebris Ingenii lita lurmnibus donare volebam Nec refpondebat conatus : idoneadeerant Verbarei; hauddceratverbis resipfa perindc, Quaerebam , mltabam , urgebamque,diequepeii- bam

Continuo mifer : oppreffit nox deniquc : fomno Declinavi oculos . ad partes fpectra venirc Creperunt,nientemque etiam turbare quietam. Alesequus,Grajum celebratus Pegafus ore, Propter ftrata mei eft vifus confiftere ledti. Acceptum refero quodfitconfiftere vifus Docte Maro nbi,Pegafeas tu dtrigisalas. yfineam majornam tequisnunciusornat? Inventaeft via(qusrendaeft,ne dixensultra) Qu&te tollishumo(non,quate tollereposfis) Jamque virum volitas (potes haud volitare ) pcr oia. Argutum commendat equos caput, ifte vigebat Arguto capite , atque omnino epigrammatis artem Signabat,ciijuspepcrit VeronaCatullum Artificcm, Romam tellus acmifitlbera Scriptorem. Nervis contenta atque ardua cervix Ple&ra pati dignabatur,lyricifque Poetis Infertum,atqueade6fericntcm fideraFlaccum. Quae duplex agitur pcr lumbos (pina Tibullo Selfori parebat,amatonque Corinna?, Et cui de nihilo confuevit maxima nafci Hiftoria. Ad veram,qui nos adhibes rationem Cor fapiens laudis thyrfo percufTe Lucreti, Luxuriare toris animofum pe&us honefto Laetabaris equo. BrevemamabatPerfiusalvum Tota mmus Marfi ut memoretur Amazonis, unus Quam Persi liber.effecit largitor acuti Ingenii venter, Juvenalemadjungerecogor Pegafea faturatum alvo,graviterque rogantem Semperego auditortantum ? Calcaria nulla Ardebat,SenecaeeftjulIuglomerareque juflus. Non aliter Divum regina (ororque Tonantis Incedit : Piautus fed cnim propiora pedeftri Sermoni meditans,Le&ofque Terentius Afer I lignis pedibus faciens in fole,reprelIb Inceffusfaftu,captabant,PLAUDiTEfimpIe!C Erofubigiterram pedibus,plaudique jubebant. In denfos humeris Mufas producere ccetus, Inferni & raptoris equos fub luminis auras Edere quidam aufus,numero claudi abnegat apt» 9 Gorgoneicomebatur juba denfacaballi Huic agili dextra. Caudam mulcebat,agrefti Jucundos calamo ducens Calpumius annos Et focium a Nemefi claroque vocabat Olympo. Dclufo tot imaginibus fpumantia frena

M M A T A

Mandari,tradi,credi mihi,maximo amore, Majorcac ftudioproperabam. Heuliberhabems Frenorumque exors medium aera & atthera fum- mum

Tranarat.paribufque alis fuperaverat alcs.

Spc&ra fugam dederant , triftis manfi , artubus

argris

Defluxit fomnus,brevis atquc ignavia vitx. Quando autcm Vatum pleno bona copia cornu Me ditare inopem vcrborum debuit,atque Ditavit nihilo magis : exantlafle legcndo Herculeos quoniam vidcor fine frugc labores : Conftitui excufiim fpiranti molliter arre Pcgafum ci hbro vobis quem SC HENCKIUS offert

Quartum,Ledtores,pra?ponere(fiveritau&or) Emptotes libri bclla invitabit imago. Ridetis, Valeant aeris ludibria fculpti ; Carmina pracfigam minimc mala. Rurfus aper- tum

Sol vimini in rifum,ma!e nec cenfetis, inepta Prifigam ; malapraefigam,cenfetisinepte ; Sum minime malus. Expreffit ftudiofa voluntas Carminaabindodto. Nofcatur SCHENCKIUS exfc;

Non cx me nofcatur, Erant przconia fcripto SCHENCKII, adhuc clamet livor , facienda , re- fellam.

Vendibili fcripto fruftra praeconia fiunt.

(j ANNIENS CMVLCES ME. CLEMENS MAGINVS PER

Anagramma.

2XErK/ON.

TA ? /3/£a«c t«{ reio x§i?wV a> yvvctct JC«e9j h'ctfj.i^ov eLxt?cgin( 2XETKIE tffi <pa'©.,

fc"%cti>v@' <T< iao\ crt \7i7nXv\cv o~'j irt) 'iyvuf. ZntStet/xiv iyiTfuv fiii^cq, o 'ItxWav?©-.

te'taa<=>i ah1 KPAAI'H.

*>S#S«> ? «Otf «Otf#£«>

LIBER Q^VINTVS

I N ERVDITISSIMI ATgVE ExperientiJJimi Viri D. Joannu Schenckji d Grafenberg Obfirvationes Medicas tetrajiichon

FRIDERICI MARTINI, UTRIUS- que Juris Do&oris, & apud Friburgum Brif^oiaeordinariiCanonumProfefsoris»

Hlppocrates e/ueritur longam artem,fed breve tem» yus

Judictum factle haud, anceps fimul experimentum\ Sckenckwi a(l artcmparvam ,longam benevitam, Judtctumfactle>& tutum factt expenmentum.

( o

AD

A D LECTOREM. AD EUNDEM DOMINUM SI6I (uuuunc obicr vindum

Ode

m p.ut; mfl rcous li

ufc traditjquxqut iu«ftibus,iM:s

vm^herinotus»

raOjcJocct»

VW. 'Bmidrdi CMrfini&rrtj Terftospro tew- forc Prefejfirui» Archidmxetii .Umdemu frt- burg.&I.r.Ctvtdid.

y"\Uifqais ApnHpl llinlitialii esartis.oYartem

Huc jgc : punt arum vires> ufumquc mcdcndi

SchenckI docent volumoia.

Noopiurcsalu lupci

Scriptemvnuin< Scnpfcrum , icJ l.int

Stc iropli auamb Ut lit opus fidu \nx

luirWku^uttd Longea.iaratwueiij

SujSCHHC Kl Abiita Natutar lcrutatur juxa Ugacis,

S • i rv.jra.MonftroIaeiphcat, , {L v . RiranJe,miraNovalcduIiiJte»

Omnia modoadmitaSiii, Arte Dioicor ldesquod Gram.quoJquc Machiofh

PouWinus vel quod fuk j Hocqua tcrupacctvaito ciicurrdoaaponto»

Ni tcrram terrx pctem Mocs.ltjminaPjr cr

Nunquamtecarent StHinctm: Tanu vitipictas. virtui.amauiamxucudi

LIBEi SEXTVS.

1N OBSERVATIONES MEDI.

cas V.CI.DjoannisSchenckuaGra- lcnbcrg^Mcdici cx^cricu-

D

u

itt%JA Stpi QmuU

TtSt EuU m.\ //*,

V4Tttl tipr VM, Mttfttt mdtldU ' mtrpu emm rxtttnt b«n4\ mmiiftr ttrt.ftrnhntm p obnu\

H

\navu :

t nfjnt mertri

htnttffm cbnrt :

tftrttnliA) '■ rtmft

i/utm-.

£ \tmfU vmrtti tter hmt c mtmftrnnlt ftr mjmt.

Arttm nfm.nfmm fed/nvmt ifft mjitu. Tm mmtJcmm/mt ftjrmjt tenlmndt rtfferutjfiu»

Stduttu htc mr.o ctUitm tmmt libro'. Crettm mmfnmtmt tumttmTjmmfjne Imheri

$L u £ M CK | ; ftrfctmnm tt mmmtt trtde dctu.

NicolausReufncrus UJ.D»

LlBRl OBSERVATIONUM

GLARISSIMI ET EXCELLEN- tilTiroi D.L) JoannisSchcnckiia Gratcnberg.

LECTOREM.

CUrdeuet it nobis clarum Observatio» nomcn, Siquacris Lcctor,vitx Itudiolelalubns.

Nonncobt'crvanrur/ialli,vel cognita paucis*

M )lc ufu fpccic prxftantiaquaqucnt.uniiur' Tilunoitialeges novauara>miigbucuncta* Dclccracxomniruimero,compoit.) labore Ingcmchtscrcicit Phtrbra tcicntia>& inde Oishlvatohum rcrimutpct icculanomen. Scoipct ciumhoc nonicn tomocrquc turc lcripunu* ucbunt,

Stbd/ttJJtm M*yrn% LmnJpcrtitutBoitu,Mt- r D^. ictfAi,

1N OBSER V ATIONES EJUS« dcmCL»V»D.D.Joan. Schcticku Mcutcu

N" '

Mitst Jtrtu t.tf

fmojiutx ImjtitMit Utf

Fl.M^t. i

mttmmm* dif. t uti i dmm.HtflntjMtrtt immtttkf tetmRltltr^ 'tunpmt.

L^tuit hmmmnjt ftd Dtmnftrmti» mtnttl

Hcm miht ammmtfrmjtrm ftfcfttitdf-it \ At . **m,i? ijilnnmmurMm/gfi Arttmntl*

DmrnMmtmmmmtttm Qm*jt-tjmpt vtmt. InPhyJiiit qmtdmmn f.t.m, mnmmmr ! mt mdt

fJJji i mmfmtMmJit rtmUert nxUm» tru , Sm*. t r ttmm Mtnhcu frnhUmmtn ai>m: Ptajg rm%

QjjTtmtut.fi PtjiuJmmtjmt EltpbAiitnju. Ht < j*iA tmntdtitji- ittfnmt rtf ■litrt r t, im%

Ei nJMedu t cedmnt ; ff Medum jt.tt.

Joan Jac BeuretiisGiJCJiun.I \ }]]t\t in Archiiiat Acad.Lnbujg. HtUg Pro> fctlor.

JOACHIMI %J\pSALSCHl!,TOE.

jcts tn ActuL miA tttlmrjcuji Pre/ej/eru , ,ul Dn JoAK.SCHaNCkiu u, De obfn- i Miio/.tbus mdiii mtUbi* uEfiframmsjm.

SL h e m c 1 1 » morbornm Uizque lucdela u- luus,

In cujus quxvis cft mc .'.ciiu manu: O^iix iii" tamadccU,tua laus ut Si lcra iioivdurtt Tjnj;jt.&;adftellajhin. | ( mtei tJi -

Nuludecft Hdhabci plcruuua glona LuJcs;

De quibushjc juJlusiiui :iu.:uouui CunctaluxniittUii: tamxiiinul altialalucim:

(^ua quoiamcnti, tam.tcque laluteptobant. Tequc volunt autotc nov jm libi jungcre lucem !

Illatuump dthjc )u\ iiovj nomciiciit. Mittc toas fui ium.rfngcndjj lidercjaudcs :

Sublunclquc n .vislcdlbus cllc fine. Poahac Altxoiogus dubiuntia lumina tiget

In ftcjlan»>qojm non vidcnt antc.novam. Cumque lcgct t jndein » qua: luut inLripU > Vi' debu,

AttrorumpJitcninomen rfabere tuum. Hoctuamagnjtibideditars.&dckteratcljZ)

Qur motbus tacilipeileiciuevitope. C*uos ut tu lanas.iU ounc uelenbis ck illos .

Jaraquc rcrc totus pctlcgit orbis co>,

K X X LU3Er\

EP 1C RAMMATA ^VWMV* ######### ######

LIBER SEPTIMVS ET Ultimus.

a d clariss. excellen-

tiifimumque V. Dn, D. Joan. Schenckium iGrafcnbcrg, Med >^ ao-KhvtzsiuSlw mThwv

Utla^ov afiMVytTtQ..

AMphitryoniades,monftrorum maximus ille Vttlor , qut totum late fitbjecerat orbem : Js Uctt extrtmts dtfuntlus rttt pertclts ; JSfon tamen illepntts Jttnonts lennt tram , Quamtetras Erebtdomttor penetraretad ttmbras, Atqueipfum Ditts cuftodcmefauctbus Ortt Cerbtron extraheret ,vinclispremeretque tremcndts \ SicS cuinCKilonge,longe Clartffimc Schencki, Qorporet mttndilatebrasttmofquereceJftts, Artus,arttculos,venas,fibrafque pcr omnes Rimatus ; fpecies morborum mille notafti ; Tortenta, gf peflcs dtras,miracula caufas, Omntaqua. Medtcos <tvt latutreprtoris. Etjamtempus erat,tabulade tolleredotlam Et cohtbere ntanum : tencras cum velltcat aures Santla Hygiea tuas ; fitpereiltibi Cerberus ille Vit <e princtpum,qut cor vorat ocyus omne , Lethifer.tf miferosfubitbdemttt/t adorcum. (Jerbercas ojfas dititit rite venetta. Hunc att tn dtas agc protrahe lumtnts auras Atque vcneficu vires, validafquerefolvc Antidotos,celeris medtcamina plurtma fatt. lMec plura; at nofter monitutfnptravtt, & arte Jngenioque valens eAjclepImaxima prolest Septeno numero ,fepteno deniquc libro S<eva vcnenarcfert ,(S Ctrcespopttla firibit, Lurida terribtles mifcent qua acontta novcrc*, Qualia Ttmochares,Medicorumdedecus,aufus Aufontis offerre viris,ficftamtnavita. Extgui cuptcns abrttmpcrefraude veneni, Pellatts Juvenis , cut tton fttis untcus orbis ExtinSiusjacet(heu)guttis Nonacrtdis atris.

H<ec fibt prafirtpfit fepteni pagina Librt, T^cc docetyUt noceasycaufafque viafij3falutis Monftrat; habetfy penujam dtvite cuntla repofta. »/£des ergo velut tandtmfaftigia fitmma Perfeclas ornantreliquis magis omntbtts aurea : Stc Ubcr htc eil dtgnus apex : eft mtra Coronts Magnioptrisy quodnullapotesr abolere vetuftas, Jnvidta majus :fed ($ <treperenmus atque Cedro charta mtet. Venerando faufta precemur (jratt Afcleptada; longavi Neftoris annos.

JoannesJacobusBcurerus, in Archiducali Academia Frib u rgen fi B riigo . Grar carum Liccrarum & Hiitoris ProfefTor, <p(A<«- TfQ', Domino &amicofinguIari,bene meritoque lubcns mcrito , &c. Annd if?7.menfcAug.

AD LECTOREM.

E«{ tcv i&iopov riftov, to» >a%A JtjAijI»)

2X E r K 1 1 oi? tl-iKxxav viwr(p*7ra <pt'p/ff ttytlpuZr

H^axAwf vvsaav fxuv cv tQv&cc vttQ- : ©J [a>mj : ioQobav S' ct fr,h*i!K%ix 9->;o7f

AV6 *(>a.rif\p(& dlwoi ivc/Aci.

Eodem interprete*

Interpres , Sc hen ck i , Medicina? fumme falubris Morborum Alcidcs an no vus ipfe cluis ?

Non ; fed qui referas & tollis toxica faeva Tu non Alcidar ; ied Jovis omenhabcs.

Beureri V. reddente*

Schen ckf. , poteftates hcrbarum edo&emedendo Alter es in morbis tu Amphitryoniadcs ?

Noniquiavicam.animamqucaes^adimifqueveneno, Tu pro Tyrinchii nomine,£Wf habes.

JN LIBRVM SEPTlMVM,quiesfdeVe- nents, CL.ExperientiJJimicjue V. Dn.D.] o- an.Schenckii, Med. celebemmt, & ob paternam amicitiam mihi omni oJBcto co • lendijf.jents venerandi

«

M.JOANNIS JACOBI BELL ren junioris , &. LL. ftudiofi

Epigramma,

TRux cadat Ichneumon , Lybicae & Crocodilus arena*,

Incalfum rabido mox hiet ore Canis : Atque Maccrlonium quod editfcrrum , chalybem- que

Anguis,& Hippomanis virus,& Afpis atrox • Viperexqucanima:, quasColchis, &arduaMem- phis

Et Lybia,& tetro flamine Pontus alit. Cunfta vacent. Nam Patonica darilTimus arte SCHENCKIUS hoc libro cunfta venena fugat.

Adfixa ut vems,animos ne in vulnere ponant.

Morfibus illafis Scorpio dire fremas. Ille Machaoniae veteres informat occllos:

Ille dat Afclcpl tot nova fcripta Choro. Dum no va nimirum ; conditque volu/nina pnfca

Hunc nova,cum Iauru,palmaque cana deoet.

** ->.<r r>i<r. f*?*$n Ct*5T P

_l>~^_ li^c- l>Tci li1*^ .o>"~c~ J

EPIGRAMMATA.

/A/ AC AL M A IOANNIS SCHENCKII aGrafcnbcrg, Mcdid, Epigramnuta. i/V EFF1C16M

D. hannkSchenckji d Cjrafemlcrg , CMcdict cekherrtmtaiifitchonjicobt Pafcharu, Lothjrmgi Aledici*

COkpokis cffigicm picr or , jfcd mcncisacumen DoaaW,SCHENCKI,fcn- pta rcfcrrc valcoc*

Thomx Trdg» J. C

Hippocraut tactcm pictor , Umul acquc Ga- icni

Pmgerc cum vcllcc , SCHENCKION exhibuit.

Joam . Stgtfmundt Hornfientt.

ArusArwllinexdocuicquxcumq.veruitas, Cuntca dedcrc um i.ul.ju SCHEN- CKlUScft.

Almd etufdemj-icxametrum.

Fcce : Diolcondcs , Podahuus , acquc Ma- chaon,

Divus «V ipfc Parcr , Mcdicinac invcnror A- pollo,

Ec Cous Hippocratcs, Epidaunus atquc Galcnus,

Ecquifquis Mcdicaficufquc Inclaruir arte, Omnesingenn facicu. hanchabuere. Pro- indc

fCrcde) latcntomncs hachac lubcorpons umbra.

Afmd.

rr A

?0

llo,

i'*»f fiat,ait,Mcdici,(ic ni

ConfcnfereDn.EnSCHENCKlUS ar- chiater.

SCHENCKIUS arus opus,quo nonfocli» ciusaltcr

Exercet : Medicisgloria lumma viris. VivicGermanuuIcalos camcn acque Bnran-

nos,

H^fpanos.G Jlos.SCHENCKlUS ipfe

docec.

Lomlardi Ktlxltt C

i^AMf f I*ig>n|ai>t>ft9t ■'**« tmJduuS Arvp ^yi, ^ 3»C^«» p*»»d«ri Tiu» «fi , «CVr.

T« «VTy • * .'ti ;.

Tt4» ififnm^ut attt (Ai»ovic 9>> i*n >

Ijriytu:'; tV/» ixmmfumt f*m>.m rt*M £ *»rcc» rWtla^tt «u^ftttrtK •>>**' **«»{« «PyM-

Ko/ yaf o i " tViwc ttjrit^M fm^ftmx iujmi Titwff t ttm cvy^f 2uJ TCt 0MTO* «I £Jot.

A&colat NxruiL

Corpons cxrccrias,parres,ucpingic Apelles Sicpolicinccrnas,S c hen ckius arco poccru.

m^lliud.

Primus honor rocnro Divis cribucndus O- lympt:

Alcera laus Medicis clc cribuenda viris* Hi curaocanimum divini dogmace vcrbi,

Ulidcpclluncccrporis arremalum. Schbnckius hcrbipoccns xgrocis vulnc- ralanac

Obuncc hmc igiturnomcn habcre Dct, Akwd

Pulchraquidcm venienscpulchrocorporc imago-

Pulchnor ac virrus clara rrcphxa parans, Altud.

SchiwcKius cs dictus.ncccnimnarura rccufac t

Donanus Mcdicarafenticamicusopcm, Aiiud.

Ingcnium charra,ii quis dcpingerc poiTec : icNiNC kiu s cgrcgium fcrrcc ab arrc ■» dccus,

TetrtSylvtt.

Corporis chSgicra manus imprclfona fo» lam

Aucroustibidat,cxteranon poruiL At quod non potuic [ rctlor , fceiicius Au* clor

EmilTisiibris prxfliric ipfc libi.

Chrt/hphorty^ahrvtt^tt I.C,

Errtgiehacviva Mcdicus dcpingicurille SCHENCKIVS.iIluitccra qucm Mcdi- cina facit.

t.Ticnr. Bohmt I.C Effigicm przicns deraoltrat charta laboris / lngeniiquc decusfcripct dilcrra nocanc, AIimL

Corporis erTigiera prxfcns detlgnat imago: Ingcnii ac mcncis quis raihi pidorcriCt* Altud.

Corpus dcpinxit pictor : tu mentis acumen r.nxiiti kncns . pictor uterquc valct. Altud.

Pingerc filibcat,fac cnt quodpingcre pof- Sibenc vis uncipingcrcgcfta Viri. (Gs,

X X X * ME.

FPIGRA

UVLEMORIA

IOANNIS SCHENCKII Medici, Patris fuaviilimi , aioanne Andrea Schenckio Filio , Medico,repetita.

GLoria virtutis, Mufis fiudtofyparata, Serpit humi nunquam,celfa trophxa petit, Evolat tn patulum ptnnis quatientibus orbem , Ceu mare,ceu terras,ceu loca cuncla, fiubit. Nitnc hucnunc t/iuc ferturfiulgore corufco , t^Augufium tttulum novit haberefiuum, Non humiUs intrat poftes,pragrandta tetla ,

Atria confcendens regia fceptra tenet , Nec moriturfas huicper fkcula viverecentum

Gloria Virtutis non perttura manet. Hac/equitur cineres, Schcncki, carijfime Pater

Alma tuosjoac h&c viveredat^ ttbi. foeontam pulfans cytharam,recolenfifr Machoana longum

Depuieras morbi corporis omne malum : T e prafente dolens fieitcia pharmaca fumpfit,

T e Medtco fanus languidtts &ger erat : Jguidquid tn humano repertftt corpore Verum,

J^utdqutd dr ad Medicam forie referret opem,

M M A T A.

Iddocio pofiris tentabas texerefilo,

latrtca quo magis ars fpiendtda fatla foret% Hos tnter medtos fuccumbis morte labores,

Artus terra tenetfamafuperftes adeft. Phofbe rotam decies volutjii tn athere , Patr is

Paiiida cumgeltdue Unqueret offa pavor, Nec dumfiamafilet,nec dum monumenta filebunt,

Sunt qut paternum nomen ubi^ legant, Te proprttfirtus plaudunt,te viveremonftrant,

Dumprx doclrina pulpita docta premunt. Edtderas feptem ftmilt de fangttine Fr atreS

Pr&cellerem fiatt temporis ante diem : Hts hi temportbus non infima pramia laudis

Oris m variis promeruere tibi : Nunc redeunt tterum , referunt ttbi Pater honores,

Et revocant SchenckI nomen dringeniii, Hinctua te remanet fceitcis gloria Fati,

gu* te per totum non fintt effe neci. guamfatltxmors hacqua viverefierre perempto

Cefitt , & aternum donat habere dtem ?

Ioannes Andreas Schenckius Filius, junior, Medicinas Doctor, Memo- nacPacccnaerecinenciflimus.

CATA.

CATALOGVS SINGVLARIS

ILLUSTRIUM VIRORUM:

£J/ I VT VNIVERSVM H 0 C 0 P V S9ET RE M medic.tm tliujbrarent^vel proprta ExcmpLt Anecdota fua^vclaltorum ^nondum pttlli- cata , Ulxrjliffmi noiis communicjrttnt. Horum ucro ncnntiQt ftpcrius quoquc aliati & tefies UulLUi juntyquodwfupcr edttis corundem frtptis adjutifimui.

ABrahamus Murgelius, Lin- doeniu Civitatis Medicus Laadatuu- mus. Aiiaham Vfinerui, Vk- tcbcrgx Medicus docrulimus,cuiuset- craplum unicum , CL. V Scholtzius , cum alvoraai nonnuUu , com municav it.

Acmjllis Pirm. G Aisiaas,Rctp Augu- ftanx Mcdicuselcgai-tulimus

Adolphus Occo 111. cju!demR.eip. Mcdi- aispriaunus.

Angslus Giirion i as.BuconncnluMcdi. cusccldxis,

ClaudiusAS. Mauhtio , Mcdscus 6C PtofetTor in DolanoBurguodtonum pervctuito Ai- clugyronafio prxcipuus.

Chs.htophos.us ILumb *u M.Jauravien- fu Mcdicus & Pbilolophus Exccliciiofllciui Cl. v. Laotcoai Schottzii provocauouc, (m i| jxdam adnos dedit»

Co N iadui GttHk Rui.VauoTigunnus, 3c Gcrnumcu> Pimius, Mcdiciuocl^ioioonusahlijlu-

l pjucas, rjras ta- iiluu»haud invi.

ixin lllufui Aca- bciumui.

C u % * k & u* , ChaJbx Mcdicus

tulimus.cuius KJO mcn, U (. a!a'i. V V tus communicavu.

CyaiacosI demialngolluJiiu

ElAIAS Magni nommis.

Fllis P i attrus. Academix Baiilienlis Pio- feiTor , <Sc Poltactos Eximuu.

FlaminiusGasto, Silclius , MeJictnx Candiiitusmdulhius.

Franciscus Tidi c.tus ThorumiBo- rufTotum expcnctrtislimus.

Casparus Bauhinus, Anatomicx &: Bo- tisucx in BaltltenJi Acadcmu 1'roretTot Clariif llluitr. Ptincipt*. ^JTwtenbcrgici, uiilwum ClarulinioF.iuo, cVipfeMedicus.

Casparus Woiphiu ., Vledicus & Profcf* forTigunnusDoAtslimus.

GlOICIUt COLLTMITIUS TANST STTtRUS ,

Serenislimi lerdinjndi Rt^is Mc Jicus Jc Mathenutj- cus ClatifT. cujus ad Docttif. Aurbachium hiUorum de SaxontxPrincipcpucroadmirandjm, nosrrimum ex Bibliothccjfjcorgii Krautli Mcdtct.ieccnluimus.

Geoscius Garn f r ius,r\ev.&:llL Catdi- nalis Andreac , Auttnaci , &c. olun Mcdicus, nunc EiifishemcnlisPoliaicr.doSnni Sc expcrimento prt*- clarus.

GtoRcius P a l m a, Philofophus & Mcdicus prxfiantisfimus,

HncuLit Saxonia, Patavinos Mcdicus Borrunatislimu^ $< confummatislimus : ijiii Clariff. V.

Jacobi ZuingctT F. opeta tcdisfimas oblcnrationcs aJ nosdcdrt.

HiitoNrtui Fabcr Scrcn. 8c IlJuftr.Pnnci- pu Guliclnu Bavarix Ducis Mcdicus , eruditione 3c tJCicndamcJiciiu prxccllens.

Jac. Horsti u*,Mcdicus&Prorcfior Hclm- ftadn in A cadcmia J ul la cek bcrrimus.

Jac. M o c c i us,in Archiducjli AcadcmiaFri- borgcnli BrtigoionimProicliorpublicas: Vtr multl- pltci lcvtioncckcnMUttonc duens.

Jac Oit h aui » Rescr. Sc iUuftr. Prxfults Aich(tet;eiiiis Archutei , oc.Medicus coniumnucu- limus.

Jac. Se iDtLius,Medicus cVProteilbr Acadc- mix Grvphs waldcniis expericnti (fiinus.

Jac Sote rus, Kevctrini.&UluiiriiTimiPjJu- vieniu Eptcopi Mcdicoscgrcgius.

Jac. Z VINcilui, I heodori , lummi Virt cv Medici Hip|K>^tatei, Filius: & ut paterruium vtrtu- mm,uc6tcruditionis»Vivirjdix : Vir docttslimus.

Joach. CamiraRius , Scnior, Reip.Noribcc- ctuis Aichutcc : lUnllr. Saxonix DucumMedicus ongc uninium doCtulimusA. expcricntisitmus.

Joah. Aichoi t*ius, Medicus i PTofelToi: Vienneiii.'. pnmaiius,Erudiuonc dtaxtu uiu Clarili. tunus.

Jo an. B AUHINUS,I1I. Pr Wirrenbcrp. jpud Mom • pclgJttcnles.tacicn iamcdiaoa Cclcberrimus.

Joan. Cosrad. Schinckius, Filius, SercniiT. Arcruduciux Vidux , Fcrdiiiandi Anftriac. Conju. gu.cVc Archiatcr Ocnipontamu.

Joan.CosmasHolza u i us.Scaphufii Medicus prxciarus.

Joah. Culmanus, III. Ludovici VViuenbcrg^ Ducts Archiatcr , dcHippocratcj Medicma mcritiil.

Jo. Dktasdir, Mcuicuscx ProrciTor Marpurgi: Cu)ii i.«j[ is Oblcrvationum fuarumadvcriarunoa- null j, V .Cl . Moccius contuiit.

M.Jo. FA>iR,MunuetbergenfiumcVFraocoitei- ncnliuin Toliatros Prxccllens t\ Ordtnarius.

Joan. Francus, Hildciius,Phyiicus»MedKus , Camicenlis ExcellentilTimus.

Joan. Fridericus Traffei. man, Mogunti- nx Ctvitatu Mcdicus Laudatiflimus.

J o. Fun c k t us,Med.Mcmmingeniis Eruditd- fimus.

Jo. Georgtus Schenckius, Filius, Medicus,& Impcriaiis Alfatix urbis Camerx-ruc Hjgcnocnfis Poiuter.idemqueGcnerolilI Comitisin Hjiuu Phy- ficus*,ciijusretracTationepcrTcrtiationcm hoc Opus dcnuoxxcultum ocptopagjtumeil.

Jo \n. Guinthirus Andernacus, Argentinenfis fcholx & civitatis Mcdicus illuftr anda & facienda mc- diuna fummus.

X X )( I M9u*.

CATALO GV S 1LLVSTR. VIRORVM.

I o. H h i n z ius,Mcd.VallisJoachimicieruditifl".

Io. Hes sus.Med.Noricuscgregius&excellens.

Io. Iac.Beurerus, Philologus & Polyhiftor, S. Carf. Maj. Hiftoricus &InterpresGra?cus: Grxca: Iin;Ui &hiltoriarum in Archigymnafio Fnburgenfi m jntis Briiiaci Profellor meritillimus.

Ioan. Iac Weckerus, Colmariae Pohatros &MedicusClarus.

Ioan. Iessenius a Iessen, Medicus & Philctlophus Uratislav.inclytus.

Ioannes Knoblochius, Medicina: Pro- feflbrin AcademiaFrancofottanaadOderamClarifT.

Ioannes Pincier, Illuftrium ComitumNaf- fovieulium Mcdicuscelebris&doctus.

)u, NNts Posthius, ArchiaterPalatini Sc- ptemviralisjonge do&iflimus.

Ioannfs Schencki us,a Grafenberg , Mc- dicusPA , er . AudtorhujusOPEB i s laboriolus.

Ioannes Stadler us,Enlishemii cx condu- &o Medicus CuriaHs.

Ioannes V isCerus , celeberr. Academix Tubingenfis Profcflor clarifl.

Laurentius ScholTzius, Uratislaviae McdicusClinicus , Lautus, ob medicinam omncm, cumprimis vero Cratonianam , multis jam pridem vigiliis& monumemisiuultratam,Nobiliff.

Leonardus Doldius, Nonbergenfis Me- dicus fingularis eruditionis & doctrina?,

Martinus H o l t z a p f f t l, Auguftana: R. P.cumprimisllluftr.& Generoforum Heroum D.D. FuGGERORUM,Medicuscommendatiflimns &exccl- lentiflimus.

MelchiorRot H,S.GaIli Protomedicus.

Melchior Sebizius, Medicina? mSchola Argentinenfi Profcflor primarius.

Neretus Neretius, Florentinus Medicus, cujus nonnulla ab amicisex Italia tranlmifla accepi- mus.

Osvvaldus Gabiichofe Rus,lllu(trif- fimi,Ludo vici Wirtenbergici PrincipisMcdicus,Eru- ditionis & Expericntix fingularis,

Petr. Quentzius, Patricius, & Archiater Friburgi Helvetiorum le&iflimus.

Petr. Spehrerius, Rcvcr.& Illuftr, ElecT:. Archiepifcopi Moguntini Aulicus Medicus.

Philippus MENZELius,Medicina;in per- illuftri AcademiaIngolftadienfi,Profeflbr elegans& Primarius, Vir Do&iflimus. Sigismundus Schnitzerus, Papebcrgenfis Medicus Clariir.

Thomas MERMANNUs,VirNobilis&Ma- gnificus , Dominusin Schcenberg. Sereniflimorum Boiarix utriufque Principum Archiater & Conlilia- riusintimus.Cujusfingulari propaganda: & augendae Medicinx ftudio potiflimum debebunt , quicquid Obfer yationum ad poftentatem tranfiniflum eft.

Tobias Cn eulinus, Mcdicus AuguftaiiuS Induftriusr Quiinconquirendis,tumaliorum , turn fuisquoquemittendis Hiftoriis, lcdulam operam na- vavit.

Valenti n. Hennerus, ArgcntinenfisXe- nodochiiconftitutus Medicus.

Ex hprum.quos recenfui hacrenus.numcroj a c o- bus Oethx-us , Virad Medicinam tum conUituen- dam,tum amplificandam , & cum rationc atque coii- fcientiafaciundamnatusfadtus : Oblcrvationum fiia- rum librum ad nos tranfmifit,eo confilio,ut cundcin>fi nongravarer,Operimeoinfcrrem : finminus, lcorlim excudendum & pro meo genio rerormandfi, foras da- rem. Non ita multo poft,CL. V D.D.J oachimus Camerarius, llluftrium GermanixPrincipum aliquotj&Norimbergcnfis Reip.Medicusprimanus, lecto libello meo publicato, Laborem hunc meum tla- taadmeEpiftolahumanitatis& benevolentia: plenS, plurimum proban fibi teftatus eft.Et quo eft adMedi- cinamexcolendam ftudioatque induftriaadmirabili: itidem juftam Obfcrvationum fuarum fy Ivam.fupra quinquaginta hiftorias c6rinentcm:una cum Gcorgii Palm2,Collega:fui:atqueJoannis Hcfli Norici, viro- rumdo<5tiflimorumnonnullis lecliflimis exemplisad mededitjo an.Bauhinus, & ipfc quoque Diaria- rumfuarum,cumOblervationum, tum Cutationum, potifllmum vero Lugdunenfium SymmidtonOpus: nonad editionem quidem,fedadprivatu fuumulum confcriptum , ut qua? poltcritati* memoria digniora viderentur,excerperem,candidiflimcelargituseft.Ju- ftos quinetiam Obfervationum libcllos fuos Felix Platerus, &Georgius Garneri us fyncere quo- que contribuerunt Reliquii ver6omnes,etfipau- ciora exempla quilibct pro liia occafione & otio* communisboniergocontnlerunt : tamenpaucitatem ficpiflimeraritate&novitate hiftoriarum compenfa- runt.

Quod reliquum nunc eft, omnes cujuscunque Na- tionis &Ordinis Mcdicos & PhiJiatros,quosMedi- cina: excolenda: , amplianda?, & juvandae cura aliqua tangit, peramanterrogatosvolo,utquoda mebono animo & ftudio fufceptum eft j pro virili in pofterum & ipfi /uvaremc velint. Etfi quid hujusargumentr prxterca habeant : ut aut ipfi in pofteritatisgratiam edant, aut mihi adharcpropediem, fi Deus Opt.Max. vitam prorogaverit , exornanda & augenda ( fi modo certx & indubitata: fidei fint , ) publicanda maturc communicent. Pro quoofficio, omnibusvobisfa- craartisApollinea: Myftis acHierophantis,gratiofa pofteritas,quaejemulationis & invidia: expers erit,fe gratam dedarabit: au&ionemque iftam veftram,artis antiquisfima: & fumme ncceflarix, auguftanominis veftri memoria acconcclebratione,gratarncnteacce- pturaeft.

■*?(o)^

$vis

r

)o(

V 1S QV 1 S cs , Qmdtde Lec7or,qut nomen fortl tuum.rarafa^cdtquotfjcl tuas^jclaitorum obfcr*va~ ttonesycommunis boni ergOjOferimeo mfercndas , aJ medatas , mfubbcatu anobis baclenus feptem Ob~ fervattonum Ltbris ,ata+ ifihocEiencliodcfiderabis% certo ccrtius ttbiferfuadeas *veltmy illas ad nos non fcrveniffc ^fedvelnegkgenter » qutbus commtfftfuc- rant,curafasyveldmulorum m-Jtdsa, aut alsorum , quorumcumq^tandcm, tncurtay quod ftfe altas nobts accidiffc comfcrtmus , furttm fubtradas (f fuffrcffas effc. Qjsodadnos atttnct , nofirum^m infcrendis oferiobferva- ttontbus munus (j>cc1at,fancTcafcrtmMS>candsde& fideltter , prottt Vtrum bomtm addecet , certtsettam & dcbittslocis fieraq^omnta nos bonafide m- fcruif/e. Cujus tc admoncre "jtfum eft/ie m fufptctoncm uemremm ,unde vei nobis^vclttbt ea rcs fraudt cffe fotutjfct.

JOANNES SCHENCKIUS

yEQUO LECTORI SALUTEM.

Paucas epijiola» <utafhmyk Nobthff. Clartjf. DoBtJJbnifqtu CermantJtnofirx Medtcis, admc fcript.f-'Se mnttuJdeflatyHt argnmentohnk ncfro appnmt conrvtnitntes , pr<tmtttere nobis pljcmk* J^nam opcBam nejlram>ttbt Lcbiort candtdo amtcojnwme tmprobatum rrijconjidimiu. Vaie.

JOAN. CRATO DE KRAFFTHEIM

III. IMPP. C£SS. MEDICVS.

JOAN. SCHENCKIO. S.

{Idi oblervationum tuarum librum , &: fingularcmanimitui propcnlioncm crga mc perlpcxi ■ Qup dc lcnpto tuo»cum nora mcum lit ln os quenquam laudarc , nonexpettesamequid Icntiam. lamantcacmm publiccolkndi,expeteremeutali- quis hunc laborcm lumat. Tc manluctiorcs atquc elcgantiorcs MulascumMedicis conjunxille , atqucad multorumprarllantillimorum aud^orumlc<flioncmjudiciumgravisfimumattuliirc, oratioatqucrcsin- «icat. Cumvcroomnisbcncvolcntiar &humanitatisdcclaratio , mihi eratisfima (emperacadcrit,&M Ciccronislcntcntiam , qua affirmat,ni- nilminuscflchominis ,quam nonrcfpondcrcinamorciis, aquibuspro- voccrcjumsfimam clle ftatuam • committcndum mihi non putavi , quin tibi cxigua figniricationc oltcndcrcm,dcclarationem illam voluntatis tua;

XXX 4 crga

ergame,atqucbenevolentia:iinguiai"is , itautpai eftexccptam , cVnoti omninomale,etianiliaclrefercndunihac 3etate,nihilpraetervoluntatem fuppctat,te operam tuam pofuifte. Hac igitur ut contcntus fis , in ma j rcm modiim a te peto. Tibique pcrfuafum elTe cupio , fiqua ent occafio noministuimemoriampoftentati Commendandi , 6c quiddclabonbus tuisfentiampubliceoftendendi^mehonoris tui caufa quae debeo fadtu- rum. Sedquidpoflumusnon valcntcs ? Dhcefliante annostrcsabaula, acillo Ipfo die quo me in viam dedi,in adverfam valetudinem incidi , qua nondum emerfi. Obftat feneclus inlanabilis morbus , atq^ grave feptua- gintafereannorum onus. Verum omitto iftam commemorationem , tcqueoroutinfulceptacrgamcbenevolentiamancas , atqueinchoatum opusperficcrCjcVcumftudiolisartis Medica? communicareftudeas. Ni- hilreiMedicx , nihiladnoministui memonam accommodatius faccre poteris.ldqueutfacias, promcaaiamparte te in majorem modumoio. Bene valc Vratislaviae X Vi.luln, Anno M. D. XXC V.

THEODORUS ZWINGERUS,

Bafilienlis Medicus. JOAN. SCTiENCKlO. S.

Lltcras tuas amoris & officii plenas,V.CL.recl:e accepi,re<5te inquam , fi pofitionis neceflitatem nativam lpeclcmus , ut quod dexterdextre porri^itJinifterdextrcaccipiat.Namquitumihifingulari^uaaUmamoris abundantia tribuis,ea li rem ipfam intueamur , ne oblata quidem fufxpe-- ro. Sinverotuamcrgamebenevolentiam, afiniftris quidem dextreac- ccpero,fi adeaquas mihi defunt fupplcnda farciendave me totum accin- xero. Studium ego tuum fyntagmaticum Medicum plunmi facio : ut- quegeniumtuuminhocdudforemfequi pcrgas, etfimonitonsnon eges, pro meo tamen ergaRemp. affectu , vchemcnterrogo. Nempe hacipla ratione , in plerifque artis noftra; theorematis conftituendis veteres ufbs, ipfa inventrix methodus cx caufis fuis facile convicerit. Eoque tupraccla- rius de medica Rep.mereberis , 11 quse hinc inde fparfim , & loco faepe alie- no apud fcriptores hiftonarum & curationum microcoimi exempla repe- riuntur, periocoscommunesdigefta , orbiterrarum lnfpiciendaperlu- ftrandaque exhibuens. Pr^fationem tuam eruditam lcgi,viro bono di- gniftimam. Cenforem in alieno opere agere ut velim , ftne non potfim. Namquisegofum , quipoteftSchenckiumtalequidfufcipereaufim ? Ne tamen de voluntate meadubitares,exilia quaedam notare fum aufus : & ad «mftum meum,quando tam liberaliter,& amice mecum agis , accommo- dare potius,quam mutare. Tu vide , ne nimia tua facilitas mihi audaciae notam inurat. Caeterum quia dimidium plus toto cenieatur,laxatis jam. carceribusperpetuocurricuload metam properare memento , in opere Reip.utiliifimo3diligentia,& eruditione tua prasftanti digniflimo. Vak V.CL.Bafile* 1 p.Aug.XXClV.

IACO-

E P I S T O L JE.

JACOBUS OETHitUS REVF.REND.

M Epiicopi Eichftadienlis Med. JOAU SC HENC KIO S.D.P.

CVm cx nundinis Francofortanis prxtcrico vcrc habitis , indices libro- ru m hocanno rn luccm cdicorum ad mc mictcrencur, Vir ClariiT for- te mcidi in Obtcrvaciones tuas mcdicas , quarum argumencum tantopcre mihiplacuit,ucprimoquoquetemporcad cclcribcndum.cctccumamia- tixdiKftum fcedus conlhcucndumefle , cxiltimarcm. Vcrum dum dc ejusrcioccafionccogito,atfcruncurmihi hcerxtux , nonfblumhoc no- mincgrarx, quod tuamcrga mc txnevolentiamoitcnderent, Ccd & quod tuorumitu liorum&conlihorumin juvandarcmedica, easrationescr- plicjrent,quxinprimismilii probarentur. Eccnimantcpluresannosqui- DuLlamMcJicis,quibu^incdiocrcotiumerat,authorfui , utobiervacio- ncs ranorcsfparlim in Mcdicorum libris comprehcnlas cV colligctcnt , 6c ordinc quodam convcnicnti digdtas pubhcarent. Vcrum ium plcnque hunclaborcm rccufarent , illu J confilium tandcmccepiajtiplcproprias qualdam ob/crvacioncs congcrerem, 6c congeftascafcric cra&andas mihi {umcrcm.utprimopln liologicas, poltcadi«tcticas,mmpaxliologicasge- ncratim,dcindepharmaccuticas , acpoltrcmoad tcbrc*,& parcicuianum parciumarTc&ioncspcrcincncc* , cxplicarem, ac usomnibusquafdam ad gravidas&adpucrosliiigiilatimfpcdranccslubjungcrcm. Sedfaclumdt pcrpccuisoccupacionibusmcis,ucquod inlhtuiiUm , abiblvcreomnino nonliccrcc ltaqjquodrcliquumciacargumcncacancumobfcrvacionum ordincconfignans, carum pl c n a m explicarioncm rn aliudccmpusrcjcci. Cognitovcro jam confilio cuo omnium Mcdiiorum artis pulcherrinias amplihcationis ltudiorum approbationc inpnmisdigno , planeconmtui, prxcipuas Obiervationcslt) lo contractiori cxphcarc, & ad tc pnmoquo- qucrcmporcmittcrc , minimedubitans,hocitudium mcumtibigratum, & ad illud confilium quod cibi conicctandum propoiuifb,in juvandis no- itrxartis hominibus accommodamm fucurum cuc. Cxterumdumin C)usrcicognkk>ncvcrior,ftgnihcacurmihiabHiIdcbraiidoiMeckcroCan- ccllano AntiititisEichftadianidi^nillimo , virolaudacillimo&opcimo, {ebrcvicabcllanum Friburgumaolegacurumcllc. IraqjOblacahaccom- modicacc ad cc hccras mcas mittcndi , collcgi quaidam ObfcrvationeJ mcas,quasdignasIucC(Sccognicionc Mcdicorutr.c\iltimavi,ca(qucadtc propcdicm,uti*pcro:pIurcs millurus, liquidcmcjulmodifintabstcjudica- tx,utrcctcfcrrcluccm,cx: juJi^iacruditorumpollcvidcantur. Vcrfabar auccm hoccodem tcmporc in tra<ftandoiIlogcncrcCohcx,quodprxfcr» timm Franconianoitra& m Auitriafrcqucnsapparcccuiplcrumqj vclpa- ralyiisvcl cpilcpfiafiiccedit Quodgcnus argumcnti utfumeremexpli- candum,mulcxfueruntcauix, prxfcrcimveroex, quodvideremhocge- nusmaliavcceribus (cxcepto j£gincta) ncquidcmatta(ftumcfle,arcccn- tioribusverbnoninregre tractatum. Dcuidc quod tot mihiinditionc Fuldana,ccFranconia,acahisinlocisoccurrcrintargrihocmaloaffc<ft:i,uc tacilc potucrim diutina obicrvatione aliquid de hoc afTeclu advcrtere, <}uod ad mediocrcm ejusmorbi tum cogmtioncm , tum curacionem per- BnCTct Acccflcrunceciammulcorum cclcbrium Mcdicorum,&prxfer- tim k -achimi Cameraru Mcdici mfignis, hortationcs , ut lfti promiflioni,

quam

E P 1 S T O L j£.

C[\X2itnhbeflomeo CUldamante annos decem^ ojficio fanorum , Qjr<egrorfim, tum e/ww<^^i//w^i45edito,in{erveram,tandemtatisfacerem, Movitetiam me nonparum , Amplifiimi & Nobilis. Viri Erafmi Neuftetcri aucToritas, cui operam illam qualemcumq^am diu poilicitatione mca obftrinxeram. Sitameneas , quasdemorbo Colico llngularitcr animadverfas habeam obfervationes,tuo operi mferere velis , non ent abs te reliquis ad te mitten- dis etiam has ad jungere. Quod vero reliquum eft, quando fperem no bis datumirioccafionem fkpius mittendi literas , dabimusoperam, utmu- misamicitiasofficiisnecellitudinemconftitutamliterisutrimqidiligentcr colamus , ckcommunicatione ftudiorumremmedicam juvandinullam opportunitatem negligamus,quod de me polliceri , de te vero fperare pof- iiim. ValeVirDoclrillDatxEichftadii, An.D. M.D.LXXXV. die 1 5. Iulij.

E 1 D E M.

S.Plures quam putaram etiam in occupationibus meis frequentibus Ob- fervationes congefti. Quarum etfi quaedam ab aliis etiam animadverfa: funt,tamen quia mihi quoquein ufu pracTico occurriflent,easconfignar<: quoq^ voIui.Puto vero Tyroni bus,artis noftrae prodeffeut varia variorum expenmcntaetiamdcnfdemrebus cognoicant.!taenimaccidit,utiisquae a plunbus obfervata funt tutius fidere , & ea ad ufum neceflarium accom- modarcconfidentiuspoftint. Non verodujbito,quintuprotuocandore, cuiq^ obfervationi,fui authoris nomen adjecTurus fis. Nam lllud in prima parxe obfervationum a te diligentcr prseftitum efle video. Habeo autem gratias quas poflum , quod ad me librum illum tuum veluti voluntatis 6c lnduftnse tuae in utihtate pubiica promovenda teftem locupletiflimum, tranfiniferis, Ac quamquam tua fpontcpraxlara tua voluntate ferri vidc- ris,utdereliquishumanicorponspartibusfimiles obfervationesetiaedaj, tamenpro ftudio meo mRempub. tumetiamproinchoataamicitiano- ftratehortor , utnullo lmpedimento abillopropofitoabfterreritefinas. Satiscommentatumeftin veteresMedicinaeauthores, &fatisfac1:um lllis qui conciliationes locorum difcrepantium ln vetcrum libris expetunt4Ne« que defunt libn 111 quibus vel millies generalia artis pra:cepta,quorumdam etiam fuperftitiofo fere ftudiotransfufa funt. itaq$ fiqui induftriihomines artem ampliare cupiant,ad ea,qu2eabalnsnonfatisexplicatafunt,accura- tius elimanda,potius conferre fe debent,quam ut in vulgaribus lllis & vul- go notis perpetuo haereant. idq^ eo diligentius faciendum cft,quo majon- bus velutimachinisvetus Medicinaanovjs Empiricis oppugnatur. Neqj alienumeftabofficioeorum quirem medjcamjuvarepoflunt , uthabita ratione juniorum 6c Tyronum artis, non folum vulgaria, fed & rariora,& magis praecipua tradant. Satis diu audiunt noftri ordinis initiati artis me- dicse novis titulis,oportere eos nova ccemitena habere, quse repleant cada- veribus per errorem occiforum,& fimiles calumnias ab artis vituperatori- busexcogitatas. (^asfaneprovidensjunioruminftitutiofacilerefellet. Sed redeo ad mftitutum tuum,quodReipublica? causa fufcepifti,quod etfi plenumfit&laboris&cur^^

demquofdamlaborisfocios habueris , quiex definitisauthonbusobfer- vationes colhgant , eafq^ colle&as ad te mittant,poftea a te diligentius feli- gendas,& orcline commodo difponendas. Qupd ad me fpecTatiipfe cogi- tare potes,me otio minime abundarcqui jam iolus ck Aulae noftrae, 6c to-

tius

E P 1 S 7 0 L j£.

tius Clcn,(5c reliqua* Rcip. noltra: mcdicationibus przfum , acalioquin (c- ptcm cctnobiorum curam medicam ctiam fuftineam. Itaquc plura prx- ltarcnonpolfum,quam utprivatasmcasoblcrvationesfubindeadtemit- tam,icahosutidcmtaciant,incitcm. Cztcrumquodadjamtranfmiilas amnct,petouteas(tudiolius alfcrvari curcs. Namcarum accuratiusdc- l^riptarumnullacxcmplaapudmerctinui , quod tcmporis angultiaade- fcnptionccxcludcrct. Hocmoncndumobidccniiii,quodainiciquidam (iiadcant,utaliquandocas obfervationcsadditisquibufJam aliis fcorfim criamedam. Dcquoqui J nbi vidcatur,haud gravatim tuam mihiexph- cabis (cmcnoam. Quarrcliquafunt,dcquibuscommunicarcnoltroslen- lusutiliterpoilumuscainaliudtempusrelcrvabimus. Valc VirDoftilli- mc,c\: me ut capilti,ama.EichltaJii.

LIPSIANA M V S A,

* «tl»<TT ■ S l V E

JUVENILES LUSUS:

(*Ad eruditos hujus Oprru L E C :IO R E S.

PRobc probailla Philofbphimcns, *T*yA»^»«^4f.«TtVk.#iW*i<itf gcnuiflc. ConditioncmtibiponoiThcorcmata illa rides arnum feicntiarum- quc-Canonum illuJ mare: Iurolalutcm mcam,utparum rcctedara, nill Juccm a kmeillanti illocxcmplonimlblcmutu iu. 1 ^cs,pi.v^ptaaJnuc loquor : quibus lunc purpuram apponc c\: tum Jemum in vcra

illa(eriaq;vcltcapparebitcandidailta Oiva. Hmcfucntiauniverlahum: hmcfingulanunioblcnatio&cxpcncntiam lucc non magis conltituta, quamaJmirabonc.Fkicmmcamculpas AuJi. Ha,c(apicntium,ha:cvc- tcrummens& icnlus. tumaitespenitulimc&dilci & Joccri ,cumdcrini- tionum,Jivilioini:nq^ velutitheatro,vctaillalcenanon Jcmptaautincm- pta. QnoJcolumn.e & tibicmcs sditim ne ruant , roburlunt: Uem t%»Tf^V/« ilhsCanonibus Theoreticam autemiJcocx: Mcthodicampcnrc ais?lan;uicreais ?adebtalfiim , utnonmagisca-ptxilla-, quam-pcrtccta:. SuJ aruncmcapalarltra, copulvcrcvinaltionsaurx. Neumagisin florc collocata: jam.ckvigore.quamlupremoloco. C eillis,inqnam,quidque- nmur,liculta:c\:propagat;c?Deliiltorica pathologia li ncglecta)cur non antealiaserigenaa : Proliquamrutpc! ncglcgi illamdominam ? locumci nonellcinpropnofuoloco ? Oportuit ccrte cc hoc 1} Jusllcllisillisacce- dcrcncxuq, lndiflolubih jungi,ncc(cjungi^m| Jisjun^i. Pulchraharccon- junctio ! & quxaiili lit.abitequi m McJicisqu ji ntis foii Jam fcicntiamJn qucmautcm aishncni : Inhuncinquam: utplacita&decretaartisrirma cxttcnt,utlbhda , ut Jilucidiora: netluxuriemillamparalogifmorumrc- nsrelecabimui , unaquamhactalcc. Quam multitalcs m mcdicina ' uammulta pleuJaria, 6c :«T«,.r?,4«', pallim lcminataapragmaticis

icl:is,c<Theoricis.\LJicisjrilcminataiHicnoJusGorJius : AtTiabcoef cuneum. Nonunguentumlitctficaciushisulccnbusperlanandis: non fpongia huic macula: abltergen dar. Eccc tibi magnas illas magni mundf catlicdras,ScmcJicasquiJcm , liltotibipulvcremlcholalticum&acrcm. Jam Iibcrtatcm,jam canJorcmintroipicis?malisutiq^ tribuhs,malisicru- peisexplctapcrparvumacumcn.Vbiqiabiiinhiumdoclrinarum.acumi-

num

E P 1 S T O L s£.

numflexuofilabyrinthi. Pelleilludjhospurgaunahacconjunclioncfcii.i oclera. Scholarumhunc ufumfiveabufum cur tcneas ? fperne, 6c rcduc cumLipfio ad veramformamxuipraeter fru<5rum,pard'gnitas cVvcnuftrcS. Reliquarum artium thcatrum in tueare: dejerares nil pofle fcribi magis au t amplum aut magnum : &mufa:oilltpeplo amica&doclanimisacu m- textaubiqyomnia,qua:quidemadftudia, quaedeiis. ifcvumhocvidcs > nonaliudmagisidoneumdifciplina:,autbonum. Lumina&columina fcholarum ? magna utiq* acmaxima : & virtutum ubiqueloboles, ubiquc lcientiarum.Scripra ? recla plane &elecla. Omnesartcs fdc ultraccclum extendunt,non valdetamenmedica,etu lat valide. Et nclcio an dolcam magis feculi,an pravorum lngeniorum causa : quibus heic omnia direcla minime recla. Multa fatcor ex MS.multaex editis in hac artc patent • mul- talatent. Quisdepingat ? nemo redtiusautmelius quam arternum opus,& naturaecodexille,ex quo exoticasObiervationumgemmas crues : &: bibes. abdita: doclnnae fontes : tk ita valeam , nifi omnis artis hujus v is & entele* chia in externo illo codice major. J am quem non delecliet tam varius (en- fus magnas matris j quae bona ck donafua nemini omnia animo vovit , ne- mo cognovit,ncc ilji vifum illas lpfius opes (iias,uno velut partucx divinis fuisabyftis&faviffisefthndere. llludpotii!:s:pofterioremdiempriorisdi- fcipulu m ficn. Vos itaq^ malivoli, vos auftelli pofterorum obicrvationes, pracdictiones,curationefqj felices admittite : fed non ea via,qua hacTenus. Et finite mi hi hancherbam crefcere , prout nata & lata : ld cft,c nativo fuo folo. Qui aliter adficiantur ? ltaneiiigrnlli tam candidam fannam porro lambercnt.* Porr6ea,quibusarsck;audtack confirmata,dc]iciant, utotio- ^a,ut^upcrvacalleaf, Tuquifquisficcenies , ipfeprofe&ootiofus&fuper- vacaneus.Abjeclelapis,quifquis ea facis. Vitia haec mollioris tk praefertim refidisanimi: quemutinam, utinamfcmelexcitarentoc erigerent.' Cauia hax Parenti meo p. m. collectionis Obiervationum : nefcio an eadem edi« tionis. Severos illosingeniorum menibresckccnibres vides ? improbant, pasne quam advenerint: nec probant nifi quae illis proba,etfi alias approba. Deniqj quid eft adeo m hoc opere preter mentem doclorum ? Ecce tibi la- borum magnummare : ecce taediorum.Qupd fumptus.^propria: valetudi- nis invaletudines pellectas ? Profecto talia omnino : quas te centies avocaf. fentinefemelhucvocaflTent. Amorilli,&ftudiuminhocftudium. Amor: &: is fincerus , candidus , liberalis. Quid fi candidi leclores tam candida? menti £ Quamvis etiamfi cum non : virtutes tamen hae aperient fcio hunc, Medicumftadiumdecurrcndi,campum,&huncmalivolentiar, operient, Tu quiiquis manum & mentem ad hxc noftra , imo ad harcparentis : pro- bxmentiscenieto,&ficccnieto,&ubiqueSc henckI Mediciamonn li- terasjftudium te aliofq^ ju vandi,tibi recta & bona. Salve & Vale,

D 1 X l

OBSER-

OBSERV ATIONUM

MEDICARUM, - LIBER PRIMUS,

DE CAPITE

P R JE F A T I O.

NIMAL IV M ommum nobiltftmo atque divinif

Jimo Homim^ujteumq, non tam crrjj ccrpu$yquam morbos rara, noua£T prodtgjofa eitentre pofjunttxhtbtturi : a CA P / TEpo- trjjimum utlut parttprincrpt fl AP ATHPHZIAZ has noftruh #»t aufbtcart uifum tfl. £fl entm capul raitoms do- nticilmmtfacultatts j, antmtli^ltSAUat rnJarRejnsan afttfjimo COrp&tMyDemt JbtcuU Jltatduabit$ co/uuptjctbtltbu$ ammis, toio corpore dominatnrt in eoqut /on^e lattque ttnpertum j uumproftrt. Homo proimietTrumegflohicTmttiajrilm Sfphistjapientrfftmo ttiamAriJlotelt ana/ogia qud- dam MIKPOKO^MO^ yfjivft paruut mundutdST Epitome mundiy uere dtcitttr. Si- quidemjtt cselum arthereumt aert j ublun.tr t etemento emtnet, terris maria ; qtue uelutt mundt qujedam membra futrtnt tum cethereajum eltmtntaria^aUrva £T pajjrva : Ita Caput quoqut* relrquas Corporis nefht partts juptrart exceU^re ct rntmwynon mittut certe^quam inter e/e- tntnta ccelum Princtpiorum ^aut arcemt mcema^otttraqut urbis atdtficia,pra:ceurre Utdemut Eflentm tn Capite rattonalis ammar, qu**»yw dicttur ,fedes tfuxta Platonis £T Galenijen- tentiam i qua «veVm', externet fenttens; mlmi , moirtx Jtue mouens facultas t £T i'j »n— i , reSJrix Jiue prtnctps feu cognofctns » continentur. Quorum opt uniuerfa corporis nojbn Rrjbubltca gubernatur. Cenrmodum igttur a Captte medkas ha s noflras ;»> tfm c ordtri uifum ejiyjtque <J.-r.:>- r',quam mult if.iriamid tnon tdm monjbrosa* cenformattone alrjuandotquam admtrandis qucque morbis affict & deformari queatt imtio a Capttiis etufdem jumpto.

DE CAPlLLlS CAPITlS E T B ARB y£. " Et primum, DE CANITIE.

ctiam minOrc canos fieri. Cahm A L.lib.*.c. 14. Non aTgritudincfolumincanefcercbomincm contigit, ve- rum etiam rcpentuio mortis dilcnmine. Quodcue- nillc compcrtum eft cuidam c rupe pendcnti, Jum ac- cipitrum pullos lcrutaretur, lutcrimcjue runes, qui- bus lultn.cbatur.difiiluillcnt. Utm lik.l j. ,c. ij.tmfitm tttrt*.

Illud minimc fiJcntio pcnranfcundum , nul la re ca- tius promovcri camt icm.u uim curis,mcrrore & metu. . Novi qui c uaulrag 10 prarterlpcm lalvi tnaiaverunt, repcntt cain<s 0 ai.iic. Commcmoraju alii aonnullos

A qui

OBSERVATIO L

S»btt4tmutiti%qHMn*nHmtL mttm mortudMt fmtturwm\ **a notlt , vtl mntcd tttdm horj,

CMHt fdflt ftnt.

AC c 1 o 1 t ut ciim provincum ingrcOus ( Imperator ) facnficarct intra atdem pu- blicani.pucro c miniltns acci ram tenen- f.capillus rcpentctoto capitc canefce- ret. SmtontMsm Strgty G*U*VttH, cnp.i. vatum cft» pilos quandoquc borz lp a t iw , au(

2 Obfcrvationum

qui in praeruptas rupcs aucupii gramS-Hg^f /x«9-{)rarTt« yxvn % -vrrovov, ut vcrbis utar Nazianzeni, funis opc pervafcrantjfblutoeoawdelapfojdefperabundosprq- properam camticm &ccci{i\iiXe.luMM c.io.Commcnt. de coma.

Iacohus quidam Oforius Erigini incarceremcon- jectus,adolelcens etiamnum,unano&eincanuittotus. V 'ves>tnprafat m Somn.Sctpionis.

Memoratu non indigna eft hoc in loco hiftotia,nar- ratamihiolim aFrancifcoDiIpho,non gentilitiisma- gis imaginibus quam fingulari eruditione dariffimo Equite3Gefarcae Majeft.apud SerenifT. Angliae Regem tumtemporisoratorerealichabct. Hifpanusnomine Didacusfive Diegus Oforius nobiliflima familia.or- tus, aulicae puellae amore captus,communicato prius cumea confilio, inpatulaarbore&frondofa abfcou- derat fe ( ea crefcebat in Hifpaniis intra regii horti fepta ) interim fortuito catclh Mclitaei latratu pro- dita colloquii fides, fatellitum manui illum objecit: comprehenfus carcerique inclufus, quod capitale fuc- ratillicdcpiehendijdidtataultimafententiaitainhor- ruit,utnoxunicajuvenemeundem, &fenemincanum vidcrit. Quolpe<ftaculomotuscarcerarius,delato ad Ferrandum Regem Catholicum prodigiofae leiindi- cio , effecit, ut capitalis legis rigore in benignitatem converfo Rex illum ablbluent,dic~htans pcenarum fa- tis ded:ffe, quipraematuramfenecf-utem cum juventx flore commutaflct Cui rei atteftatur &Petri Meffiae Hibaenfis authoritas , eventum hunc imaginationi adfcribens. Alioqui & amoris flagrans defidcrium Theoccito citam caniticm vel unodie accclerat.cum inquit: oiwiBvTTiftva/uzTiyvgepoTiiso-iv. Ejulmodi ho- niinem^res^^^dici tcftatiirj£liusDionyfius, quod antetempuscanos producat:eundemquc& xu^oauov qu-amquam ego du^ihetov intellcxerirrJkptius eum,qui praepropere calvefcat feu lxvis fiat, fi a tanti authoris fcntentia diffilire par eft, qai ab Horatio prarcanus vo- catur. Had. Iuntns,Commcrit3de cpwa, cap.io.

E* timore canitiem fcqui,tum ratio docet : tum ha- bemus exemplo penc domeftico. Subducto namquea pilis alimento calvefcimus:vitiato,canities fubit.Nem- pe refrigerato fcccedithumor nonnaturalis. Hiftoria yeronoftraetcmpeftatiseftfubfiancifco Gonzaga. I» affinem fuum fufpedum conjurationis , citminturri portae Caefareae ad quaeftionem aut fupplicium alTerva- rijuffiflet, nunciatum eftmanetotumrcpente canum factum Quodquafiprodigium flexitprincipis ani- mum : qui eipropterea & vcnia: &vita?fecit gratiam. Scaliger>Exercit.$\t.<tdfubtiht.CardanL

Metus,confteinatio,terror,repentinus atq; impro- vifa fubitaque periculorui'n,autmortisintentatae for- mido, itavires &formam depopulantur, utnonnulli fui prorfuj dilfimiles appareant. Cujus rei exemplum memorabile noftra memoria edidit juvenis quidam gerncrofusac nobilis, qui,cum inaulaCaelarisverfa- ietur,indecore,parumquereverenter,atqueinhoncfte fegeffit.SiquidemVirginiscujufdam,quamdeperibat pudicitiam expugnavit,quod in cdetu confcfluque He- roicarum virginum capitale cenferi folct, ac morte piandum, tametfi nulla visillatafit , ac puclla tacito quodam confenfii non magnopere repugnare oblu<fta- rique videretur : itaqueincarceremconje£tuse(t.po- ftridie ple&endus capite:nam id rigide obfcrvare folent, nequis impunetale quiddam attentare,acde- cus aulicum ftupro,fcedaque libidine containinare au- deat. Quum autem ea nofte tzdio ac mcerore confi- cererur,exangore mentis conceptaque mortis forrhi- Jine ita immutatus eft , ut fequenti die.cum pro tribu- naliconfifteret,anemiueeorum, quibufcum familia- riter vixerat, ne aCaefare quidem agnofci potuerit: adeoilli mortis horror vitaeque defperatio paucarum horarum fpatio colorcm yiroreraque corporis adcme-

Medicinalium,

rat,utomnisfpecies formaeque decor acvenuftas de- fluxifle appareiet,fic ut fupra quam crcdi poflct,fqual- lida fit affcCtaracics, colorcxflorido luridus& cada, verofus, afpeftus horridus, indecoracannies,&barba fitu&paedore fcedaqueilluviedcformata.Carfar.cum in lllum defigit oculos fuppofititium clfcfufpkatuf, ac fucum fibi fa<5tum,cxplorari juffit.aniplusiscflcc, &anementitaautadulterinacanicies,baibaque nicdi- catoaliquo liquaminc oblita forte ac delibuta: cirni autem nihiltale fubefle animadverteret, afpe&u vin attonitusatqucobftupefa<5rus,cxvindida in commi- ferationcm animum deflexit,itaque fatis pcenarum dc- diireratus, culpam llli remifit, acviolatae ereptaeque pudicitiaecrimencondonavit.Caufamautem tampro- digiolaefubitzqucmutationis, cum nuperamefcifci- raretur, inaccubatione epulari, illuftriflimus Domi- nns Nicolaus Micholdius ab Indcvelda,apud fummos principcs omncfquc proceresgratiofus: illam mfup- plicii imminentis intcntiflimam cogitationem , quae intimis fenfibus penitus inhaereret referendampro- nunciavi:ea fiquidem ammi arfectio tamfuitilligra- vis&acerba, ut propcmodumextinctofopitoque vi- tah calorc ac ipiritu , fmgular corporis partcs amiflb florido ac fpe&abili coloie in defpicatum habitum dc- venircnt, adco ut capillorum radices,quar fumido va- porc,quicunlubeft,aluntur acfrondelcunt utgrami- na terrz fucco , concepta frigida ficcaque quaiitate, «refcerent, acnativumcolorem exurerent. Utenim arborum folia ac vitis pampini, qui uuama cceliin- juriadefendunt, aeftu, grandine,pluvia, Aquilonioac Borcah flata quiasftivisaliquando mcnfibusingruit, ex viridanti m luteum fl3\ umque ccloiemelanguef- cunt ?c demutantur:lic genuinus corporis vignr, fic color,licexternafpecics dcflorefcit,accrines,quinon exiltunt corporis partes, fcd appendices,lublata,op- preflaque vi, qua aluntur, intempeftivam canitiem contiahunt, quod »erc omnibus obvenire videmus, qui in labore militari,in pcriculis maritimis verfantur, autcummorbis confli&ari folent,in quibuscft mor- tis quoddam inftar: nihil enim aliudineditantur, ni- hil animo magis condpiunt.ubi ftat in procin&u acies acresagcnda cominus, quam extinctum irife,nec fa- cilepoile elu<ftari: nififorteanimus longaafliietudine ad pericula occalluit, ac fit obfirmatus : quod fcrc perlpicimusin veteranis militibus, atquc iisquitem- pcftatibus ac maris fxvitiae funt afueti. Tantae cft autem efhcaciae profunda ac continuata imaginatio, quodahds multisargumentis commonftratumeft, us muher infantinotas quafdamacconfpeftarumrerum veftigia imp nmat:quod etiam viris ufu venireexar- dentinxaquecogitatione palam eft. Sic ercdi in cru- cem Chnfticontemplatio Francifci manibus pedibuC que lituras ac ftigmata impreflit. Qaanta vero Serva- torem oppreflerit anguftia,quis animum confecerit niceror, quae trepitatio, vel id cujulquedocumento eflepoteft, quod mens in craefens periculum dchxa» ac velut intuita mftantem imminentemque mortero, fangainolentumfudoremexpreflent, adeoeffuscpro- manantem,utinterramdefluxerit, acfolum, in quod inclinatuseratpronufquedecubuitjfanguineomadore cruentaret. Eft aute.n horror mortis, fi qaando ho- minemcorripit, aut ejus imaginatio mcnte concipi- tur, ipfa morte arrocior : multis enim cum illa vitae finemimponit, fenfus obftupefcunt, nec ullumdolo- rempcrcipiunt, quodiisaccidit qui apoplexia vel lc- thargo opprimuntur, veldeliquio animique defeclu Velutconniventes fomno confopiuntur atque obdor- mifcunt, nullo fpetftantium oculis exhibito doloris fcnfu. Sic in adeundis terra marique periculiSjquae mortis imaginem oculis ac menti objiciunt , nemo non contremifcit ac trepidat.mctuque exalbefcit.re* fugienteadintim ispartes fanguinc; cum cnirn <?m/iM

moru partes vkali iacco deihtutx fiot pcobc (bo orhao fungitur , fitd utubanc vacillaotuue pcdcs,caltgar.t ocuiiJabalcid>i"or»meni hebcfrit.aro- mas icjc .tus eft , gcnae pendulx I

fuJit ac flacccicunc,

Lngua luiiue, deTiies crepitant,

ArrtcUmtmtmnTtrtcom*, voxfmmxUtm brret. Adeo nuiius eft quamhhct conftantis robuftique ar.itni, cwnonrepentinus aliquis cutus lit formidabi- hs, ac snenrecn concutiat, ficramen otconfcftimdil- culfo tnctu, ac concepti divirutui Rdoaa increpidus inccrncuf«.juc fubfillat, quxque ingniunt adveria.li dfc-

Liber T. Dc Capillis. 3

i.ulla Latis Frequeittius Lane :

Nafci (w£-r Ptndmrm Otymp .4. ) frequenter juveni- bus canosiA: prrtcr trmpus congruum xtatis Tyrrhe- num abtneuntc pueritia incanutflc ; Strabo: Xiphili- nus in Galha td pucro facrificanti acridifle:Gelliusin Aibania cuidam geno pecultaxc docet EtPatriquon- dam sneo,bono e\" laudato viro , unius nocus pci v :gi- lio, cxmorus metu,quoniam Medtcos condamances audicrat. vi» tcrtio xutis luftro, piane capi Jlos omnes

nequeant , alacri atque inrracto animo fe illis ir.canuillc. Mjr .ADettto t Soxtctmtt l r s ufjmtmgmmt.

opponat. Nulli itaquc narurx fpirabih mors non bombilis ac formidolola,quod intetitum adrerat iuti ouibos mem ebftupeicrt ac fensus minus vigent» ut 7iiwdecTepiu,infamesftelidi,«icntes,debri,quibus ■on fubu ullarei tormidandxcogTtacio» necut cxte- n , quibus cerebrum cft hxuauna, nec vroau animaris faculcas»dolorem percipiunt . pr*ferttm qui lethargo, vei apopJcxu oppr 1 aiuntur, velqui dcb q ui o dcfccta que animi velat conruvaues lomno Ieniim conio- psontur, tn>Uoqucdolon»fcnruplacideobdottnilcut.

lmmmtm 't ' -y 1 ^ f'~ Canrtieiquoquecx

mctufubocixexcmpla fingulanaretenient C*mcrtr. Sf§og. MemmrmbiLCettt.x p. 14.1 f .16.17. (fc. Hemr- mam le %sf~echtmi cspit. cmp. t. Repcntioam ex u- ■vote camuem lcgcrc infuper cft apud H.ltLvt. Opcr.

tM. C44»

Cum Ludovicus Bavarus Imp.com civitattbusad

Irmgmdimlmt pmrt iM.l. tymtS^m ■ >a Senecm Vitd, &c. dc Subiu Camuc conrcr. ctiam BorcL Ctntmr. 1. Utferv.x6.

Oa

stt

A T I O II.

Cmmticj mr.i *noQttmendat*.

SCribit Rhafu 1 t.n> cum quendam . qui

litisinicofxdereconoa eos , 4J1 dntiaCtio pnnapum Gcrmantam vaftabant , m arims ctict, Marta Brabonunacrusconjux, Uverdxhabrtans, bi- nas htcr »,uno ^utdcra anulo mvcrsaurncncera,acri, tc rubra oblifpatas,iii^manto,altcras HanricoKa- choiiiDecurioriicque^rimtctu. Atqacuqoi epifto» las dctuiit er rorc feducrus»robri Cera complicatas Lu- demco tradit. Qju kceii iitteris anuuotia agi lu!pi- catus, duTiraulau re, rehc"to ap*;d Rhcnumeicrcttu, quim maximtspoteft isanenbus ad axorcm dta no- ttuquc contcndtt, ck tndidi causi adukcnt condem- natam fccun percuct jubet. Poftea veluti crjnfcu*. Heltcam virguiem Prcrincbcr^nfemculteftoconro- dft A aliam lcemioam nobtlem , quam gyiuccco pre- A N fccerat.de tuniprxcipiuvit. Annoia^ Avemtmm JXCii

' t-.tcj?. i^.lc habuiiTcarni* tu chaJcanthi , livevitrio- lidrachma una prope nocte abjccrt om.nes pilos al- bos Sck> hoc genus rerrtcdji maximc apudmultos cile commendatum : lcd fempcr trufu GaJcbi conii- lium p acuit» qui ln mcdtcamenus qar pcr os aflu- muntutjdamnat chalcanthi ulum. Aier^mnmitt tm.U tmp.cJe mtrku tmtamem.

OmtvAT 10 III. Ctvtt m mMrvttMe.

PAmcn» & Senator Scaphuuanus, aJSuis arrricus mcu fingulans quo ab ineuntearute m Galluir in Itaha ramiliarifTimcQlus lum, loan Ccnradusa ^aldkirch(quem hononsgratia, uc ipfius dtgnitas poftuiat bicnomtno^qui lutiminauviure cancuab urupartc capillos, cV bat ul lunul atq; tlla cTclccrc cce- pil, finulherab i<laparrecarahabuirundeGrM»/*ce« ab ineuntc .etitc fuit app<. 1 !* us, quod oome' lire agno- mcnadhucrctinct. Lxlncrts Gmi/.Sitnkii ttmCl.V De- mmm.fmcoktBemrerH! »amicum noftrum datis.

OlitlVATlO IV. Cdtmitui bmrln mdmrrmmdmimttt mtrt mtttern» C9n- trmUmm.ftmtntum.

te hvcnnium , cur*> fone pratcreuntem rufti-

ptzctpiuvtt. Anno izfO. Jtmmmnmw m *cum rylvtcoUm noltrat.m, annos paulo lupra IA> j.AmnLmm Btjtmm^ Obid mirandamhabuit.oc tngmu nacum horrendam noducttam vifionem, qui una nocie totus factuseftcanut Indepcenxentiidudus.monafteriutn inBavaru fupra Amtam quodPnnapiscampus, pa- triihngua tmrfttmftidt dicttut, cxtfuxu, &donatiu ac ccnlibuslocupleuvit. C*fpintm*mtmCmfmrdt.

Wipertum ob magnx virtutu indolem necdum profcifum riecdumcapitularemferuntof aflumplifle, <k ele^islefrattcs m Epifcopum Ktccburgeniem Ipfr- met Komampeuit, cum etum propcer annos dilpen* fatioue eliet opus: altoqm Brcmeniis Arrhicpifcopus eumconhrmallet. Ponorex adoiclccnuam epu coiv temnens, nolutt annuere poftulationi. At ^'ipenus proxima node iu incanuit , ut po&cto die i Ponohce non eile putar etur ia, qui pndcm confirmationem pe* buiet.LrgojulliccunimEpilcopumconiectari, que-n etioenu ugno Dcus probaflet, Crmmt^. Iti. 9. Mtirtp.

Vidipuemm Matthxi Lippi dc Scarpanai GcZe* chmm iatorem ui Burgo ianch Laurcnui.exm-giiO &fubitourrK>rercperitecanoseiTcctos. Nu.olJt^rtnt. Serm.-!.trstt.6.fmm.^xmp.Xt). ,

Nobilis Pauvinus cumilli vefperenunCiarumruif- fet , indiccumeiTc,utcapius amputanonepleckeTetur, tpdc totus caniucconeptusett. Etuhs ufque inno- sriiTirnum vitar diem permanlic , cum muito lemporis tradtu fupervixinet. Sptremmt SptrtBtm tn DiMog.d* fmrtmmmUermm.

Lam noftraC

tobtiitum , flondx & vividx faaei, confpicatus fueram; paifimque canos glomos cx reli- qua lubrutfa barba cmicare animadvcrtercm;homi- nem lubtto aMoquebar.cV •juxnani rtthxc in jurenili & benchabitu corpore incana barbici: capillorum caufa foret pcrquiribam :lubndensUie»ait,imiiiusidcmi leexpctitum. Seno verbremurgcnti.undic mihiarnr- mavTt» matrem , ciim utero gctiareturiple, zdtumin vtcinu ignri conflagranonc adco penerreraciani nt non iumulto poft lc Hlium.fcJia aliaspartu. accir- ca mcntum alnffimts macuItsnoutum.inUicempro* genuent Undcfactum , ut iifdemmuulis. nullaane cmcndabilibusud artnos pubcrtati • uiquc conipicerc- tur:pubcfcciite tandcm mento.una cum barbaetum canos huj afmodi capillorum glomos , non niii ex albis pundis, cxtera ruftos, fuccrevtfle. Sicutgravidxduo in fcttumcffecTu^contrarii, manifcito leleprotuliflc Viden qucant; hinc ignis confpcfiu lufTorum: lllmc metu pcrculfam canor um autores fuifle UJud promdc admirarioncm 8c inquifitior.em omnem vincit qui matns infcecumvis. tanto temporc^quodadpubcr. tausufqucannospcrlhnt. delitcfcere atque otiari in- tctca,tandemque fe profcrrequiverit. Nomcn eieft JacoboHe:Umam.i<Aeii kim.

OllUVATlO V. Cmnittetemmfirmm >v*rutrttej mmtor*mfententi*> tmmamm vtrttr conjtitmt debtmt.

^ A a D*

4 Obfervationum

DE caufis canitici , aetatis praefcrtim ratione ob- orientis, (hujus ennn caufa inventa, morbofae quoque caufa intclligitur ) diverlae di verforum fuerunt au&orumfententic^quibufdamobficcitatcmgigniaf- (everantibus, exemplo foliorum ficcatorum &adal- bcdinem mutatorumid comprobantibus.Que fenten- tia vera non eft,cum multi capitibus nudis incedcntcs, qui mngis aliisficcantur,minusaliis,qui capitaperpc- tu6habetaperta,cancfcant.Adli3;cquidamadolefcen- tes humidiseorumcorporibus adhucexiftentibusca- nefcunt. Quareficanitiesaficcitatealiquando indu- citur, id non niii per accidcns fieri fentiendum eft:qua- tenus vidclicet perficcitatcm humidum vifcofum ra- rcfcit,&pilorumfubftantiararefac3ta,lucidaevadit,aut quatenus per cam humida & opaca capillorum fub- ftantia exfugitur. Hac enim quae nigredinem efrtcie- bat abcunte, etiam nigi edo evanefcit, & albedo intro- ducitur. Alii ob humiditatem pituitofam fiori volunt. Cum enim pars ejus fubtilior ad cutem mi uitur, eaque pili nutriuntur,eofdem albefcere opinantur. Ideoque canos capillos habentcs, cutem albam habere aftir- mant, coquod fubtilihacpituita, adpilorum radices latcnte, cutis tingatur. Cum pili ultimo alimento, non pituita nutriantur, ifla ratio abfolute vera non erir. Quodfi e pituita aliquandonafcipilosconten- das , non pugnabimus, icd lta tunc mutatam dicemus, uteostingerealbocolorenonampliuspofTit Rectius illosqui nativicaloris inopiam&putredinem (inqua fentcntia tum Artftotelem tn hb. 5 ,de Cjcntrationc ant- mal.cap ^.(g j.fj* G.il.ltb, z.de Temperam.cap.6.£\idTe cernimusjcanitiei caufas efleaflcrunt, fcntirejudica- mus. CalorcnimillealiquadecaufadebilitatuSjhu- morcs amplius concoquere non valet. Quocirca a na- tivocalorc dcfcrtipili, ab extcrno acremagis tcntan- tur,acputrefcunt.Putredineinducta,albcdofubfequi- tur.Quod hac ratione accidere docet Ariftot.Cum hu- miditas, quas in exhalatione terreftri ineft,putrefcit, bona ejus pars in acrem con vertitur, aer autem terreae &aqueaefubftantiae commiftus, coloremalbum indu- cit, quod etiam in birtyro & (puma videre eft. Canities aetatis rationeobveniens prxdicit fencctutem, utfu- praquoque monui. Non enimpoteftantefenedtu-* tcm,ubi nullusadeft morbus, aut violenta arfectio, congenitus cnlorhadtenus debilitari, utcanitiesoria- tur.Omnis canities e morbo mala cft.Quippe maonam caloris nativiinopiam, humiditatis vero copiam de- monftrat. Eraftusin difput.Bafiltenfi,habita Anno 81. ^(pondente.M.Audrea %utmlla ThcfibtuZ-9. 10. 11. 12.1 j. 14 iy. 16.

Observatio VI. Ad camtiem remedia certa gf infalltbilia.

ADcanitiem jamcontractam medicamentum ge- nera.lee&: Mc?/fe Septembri virelku nucis tflproce- rt radtcem cruris crajfitudme ftb terra latentem per tras vtrftim fecabu ifublatacjne parte tnfcnore , tlhusloco vas vttreum,aut figultnum v;treatum,oleo ohvarum plenum fubmittitoyita ut vas tpfum radicii truncum,ex cjuo relt- cjuum pr<ectdiftt,reapiat tnttu,tmmergatur/fue oleo.De* inde va/is os cera ita obline,ut cera radtcu caudtcemcum vafisfummis labrts conjungatyrieterra inttu pojfit pene- trare tnde Itnteo circundutlo terram fenfim fupertmpone, ut vas radtcis quam prncidtfli loco fub terra fepultum jaceat , dontc nux ipfa flores emittaf.tunc vas diligenter ne terra tn tlludcadat cavendo detrahtto, oleum tnvenies nigrum, fucco nuas tn tllum defluente perpetuis novem jam menfibus. Ex hoc fcrotum diIigenter,poftquam homoirtbalneofudare ccepcrit, inungito, atqueafli- due in ipfum tcftes lmmiflbs foveto , nam ad omnes pilos&capillosdenigrandos optime facere exiftima- tur.Suflicerequeajunt.fifemclinannoquishocptaefi- dio utatur. Nam vim teftjum transferri intotum cor- d 4 **

Medicinalium,

pus, pilorumque caufam efleindicio eftquod quica- ftrati funt>nec calui fiunt, ncc barbam emittunt

Aliud experimentum apud nos quodnon fallit.quo quidanuotuscanus,PatriciusIanuei)(is,amicusnofter, nullaex parte,nevclullo piloaut capillo canusvidc- tur. Lotiscapillis&barbadumadhuc madentlixivioi aquam capttellt, ex qua Japo lanua flen folet cum hthar- gjrted calcevivattatmmtfcto,utformamlutt mollts, & pttjana rectptat. Inde capillos diligcntcr , & barbam ex hocmedicamento cahdo illincs ,ut undequaque ca- pilli & pili inficiantur, cutis autem non tangatur; nam urithocmedicamcntum, &pra?cipuebarbam, &vcfi- casexcitat. Ergo poftquamillivcris,ficcanmedica- mentumpermimto, celeritcrenimficcatur; indcpoft- quam ficcatum fuerit,abluitolixivio, & rehnquentuc pili nigerrimi,ae etiam fplendentes,ut 1 unt cornua bu- bulorum terfa & polita.Sufhcit autc m undecim diebus [cmc\tcnov&rc(ucum.Cardan.deJanit.tuend.l.q,c. 15. Pluradecaniticproponuntur aoud Zvvmger. Iheatr. vit.Hum. p. 291- Ruland.Centur. X.cttr. 83- Camerar. Syllor.memorab.Cent.6 part. 4%.exjeqq.

D E C A L VI TJ O. Obshrvatio I, Duorumfratrum nattvumac perpetuum calvitium.

DUos, fratres germanos novimus natura calvoj. Unum teloniarium noftratem, ad portam moler*- dinariamhabitantcmAlteruagricoiam.in Ungerfchctt» vicino nobis Enfishcimii pago agentem. Quorum poftenor non itapridem iaeviffimis dentium dolori- bustortus, cum me confulendi gratia convenillet, & honoriscaulacaputnudatum,&depileobjiccret:mor- bi alicnjusoccafione, phalacrolim hanc natam arbi- trabar Atille:falleris,inquit,domine,eft enimhecmi- hi cum fratrc ex utero materno commune ac perpe- tuumcaIvitium.Quodexcmplum,ut mihirariflimum vifum eft, itatibi.utMyconiis & Arumphaeisaccenfc- resjcorhunicandum cenlui. Ioan.St adlertu.de obfervat.

Observai 1 o II. Subitaneo terrore perpetuum calvtttum contratlum in puella.

A Dolefcentula patri unica mane parentis thala- mum ingrefla , ut dc more illi e lcdto furgcnti mi- niftraret, adapertisfeneftrispatrcmvocat, illumvero altiori fomno detineri rata ad cubile accediteumcx- pergefaciura ; verum rigidum immobilcmquereper- tum, cum tetigiflet frigidum adinvenit no6teintcm- peftiva, fubitanea mortecorreptum:Quocafuinopi- natoperterrefacta,horrefcens,arrec?tiscapillis,femia- nimis vicinos advocat,foli enim pater & filia vitam du- cebant, quipatrem mortuum fepulturae dcderunt,fc- mi.vivcntem hliam in lectum collocantesutviresre- ciperctjCui quarta die cceperunt dcflucre capilli , ita ut omnes fere decidcrint , paucique fuerint re verfi, & in- pofterumcalvitio laboraverit. Hocautemfieridicen- dum judicionoftro, quodob repentinum validumque timorem, univerlus calor confertim ad vitae penetralia confugiat,hinccutisriget, &capilliarriguntur, unde maximus poetarumcecinit:

Obflupuifteuruntcjue comee, &c. Marcell.Donatus hift.med. mtrab.lib. l.cap.x.

Calvitium ab intolerabili capitis doloreexcitatum annotavit Ballon. Eptd.p. 2,16. PoftTincam Plater. Itb.yfoh^Go.

OBJER.VATIO III. Calvefiere multeres ; etfialtter fenttt ArtfloteUs, (3 altt nonnullt.

ESt fcntentia Hippocratis & Galeni,in aphorifm. 2 8. & Artflot.^.degtnerat.animal.cap. j.Mulieres ipfa» non calvefcere. Imo refert Syneflus Thtlofophusinltbro de calvitio , a feculo nunquam vifas fuifle mulieres quae cal velccrent; quar iquam^r rt. Magnut ltb.10.de ani-

Libcr L Dc Capillis. 5

mM/^4tp.6Saib'uSc v idnTe duas mulicres calvas. Mtr- dextro oculo vcrfus tempora, perporum. tanquam rcr €mrtalttlA.l. cap. f dtmirbtscmtmmeis. foramen acufa&um, fanguis arTatim erupit : admoto

Talfum eft mulicres caJvitiem nonpati, lxpcenim vcrulas videmus pilis nudacum habere caput, cvhoc vinum alicno aine tcgere. Qjod fi fortc mulieribus id accidcrct, non tamcn ca ratione puto contingcre, quodlcmenillx nonemittant , ut Ariltor.putavit Ar- gtnttrtms Ctmmtmt. x. m Art. Mcdtc. Gai. Vir , unde cjlveiatririiu,qujminulicr,puer, ex Eunuchus , e- docctC*«r rr. SjiU^.memer Ccnt.t.p. {i.dcCaN llic lcge infupcr F. rtjt. I. 8. ebf. £. p. 14 1 .Zvvingtr.ThtJttr.Vtt. Hum.p. 251.

DE ALOP ECl A.

O fc i 1 R V A T | I ) I.

HtfitrimAItpecim labtrmr.tis,fiim pmrgmttene cmrmtt.

EGo Jam fadrns a!operiasa!iquando fola purgatio- iKianavi.oulloampliusrDccucamcntopotl ipfam tdlocumarrcCTiimadmoto. Utaotcm ampliorcrnejus reicxpencruiamficerem, ex e juimodi quopiam fnc- ceilu lum impulfus. AJo!clccnsquifpiam,bonxha bitudmis , & cxercitiis aftuctus , hanc aftcdtionem in capitc habcbat .- crat autcm fatu familians mihi. ut d: c - amiplius, qua jam pcr trcsaurquatuor menlcsufus erat, probc notlcm , explcbat enun lc quotidic fernic fungts.Huncitaquefola bttratxceltcjntbidt purgayi, ois in qoinquc diebu&m prima fane purgationc qua- tucr ex ca dracbmis, in feciinda qum juc cxhibitus Pnufquam veroad has pur<; Jtiones pcr vcmreuv 4/«- pttiatxaloe undcciin ci j ' : cucribus fcrc ma^ni- tudincm parem habcntia I I abent atitem catapotia rwrc Celoctnthtdtiparttmmmmm^aiott fffcnmrr.jnn m pmrttt JuM.hu tfo mr.am pjrtcm fucct mbjjmtbij mddo. Antca vero ctiam mmaichtn,chtamt (f bdtl t»

jpit

autcmdigiroiteium pcrnarescftluxit Laboravitctiam tunctcmporis obftructione racnlium,

Aliaquxdamhujusoppidipucllj.cademarte utens, doloribus oculorum tcrc cft obcxcata , iic qua: ni- mium itudent foimx, leipus 1 jpe deforuunt lomn. Frmncm Mtd.Cmmtctnfis.

Obsekvaiio II.

Nevmmprtrfms,mtamt Emrepa, Gtrmmmm prafcrtirr, in- cegmtmmrtrmtdst gtnm .mdcmptUos .mree colore fi- nt omni novj, fingtndts.

Qllum hucufque multa & varia inpucllisexpcrti iimus.fr' quibus vclinv itc obtcmpcrar dccct )&. cx omnibus remediis h.c unum cxtcrorum prarftan- tillimum & tnniTimum invcnimus, placuit illud hic chartismandare,&comagis , quiaMariaaBaldovinis oobilis I lorcntinj,mu!coomnium mihi chanfliina.no altcro unquam ufaelt; habet autcm rcmcdium fic : Al- k*»jm Armbrnminpnlvtrtm redaClam, mtmGracim & Mmmritama mtrcmttrts njftrrt folent. mccipitc ? qmmm pmmco vino ttttntttxctptam,m pulmcr.tifcrmamrtdi- gtt*,& tapejttm cmptlieiper ordtnem ui.ncrfot adradi- tttufq; tilintto.amoi fu tUtttt per vigutti qumtmor hcrus Jrupts ttepertes btnt f.tfitato,pojiea vero ttptntt vintcm- put lavato. f tkmrntc peciine veialttro dentts cbongo, (f pltcuFilri bjtent(,pr*au!t's pefit-ato captOot; brc\ i enimcosuraurumreddcs, nec plunbus medicamcntis ot lcopum conlequans,opus habcbu, tanta cnim incl t mcduamcnto \ \s. Lujita>;m> cent. 2,1 urat. c 9.

Ex ftliuCjpri%Orttntt 1 * r bortt ^aue mEgjptit, Elhati -

1 jd)c. r.

utcbatur. Quum igitur poll picuitam c capite dcduccrc •flem , atquc deinde plurma- ipartcm adhibcrc , coniigu ctioncm quandam ablcgan: ciSk, ic quibuilmc iiilb u- rslcrc v igtntircdiit . abaffe- ur curatus* Hxhoc lane luc- 1 in aliiscandem curatioiiem

HoccnimmodoQj hai purgationcs r»o

perapophlegmatifr cumquoddamadaf ipium dercpcnte in inqua, quum bom cliiserat.uteretur.p dionc circa capillos ceiTu incitatus cgo , fccifTem.expectjvi , utvidcrcmqujd citrapharmaco- * rumadcapu/adhibitioncmeiTet fcquuturum. Curati iunc itaquc cnnncs hocmodo: non umcu in jam inve- ceratis hujuf r^di cxperientie pcriculum feci.Di(Ticul- tercniineluuntut inhis cutt impadti fcrofi humorcs, multo vero magisinhis, quibusjamiplacaruadmj- lum habitum pervcnit , delpcrandj cltpcr (blas purga- tioncs curatio. Gaitnmt Itb.iu. 1 ult compof.pbarmac. Itcal. Alopcciam olco papyri curatam proponit A^- ttl.Fentmn.extmpl.i fel.6 De Alopecil, qux leptam 'ritFore/r.i.i.obf.i P*g.i\1. Plura dc a- Fcrncl. Conlil.i.fol.i.ZacutXulitan. diftor.l ijiirt.i fol.i hift-i.folj.cVc.

iopcciavid.a dcprmcip.N

DE TINCTVRA CAPILLORUM.

OllllVATIO I. V rgxntt autdam ob dtpravatam t apillorum tmduram ptrtcmlojiifimti (f mdmtrandii fjmpttmattbnt mftcla.

pUclla nobilis in hac vicinia annorum ifi.vel. 17. •* ut Havos & prolixos,cfhccrct capiIlos,lai»gucnto auodam illitos rervcntilfiino foli per horas ahquot, fingulis diebus, capite non munito, cxpofuit. H.rc et 1 1 optatum crrcccum fit allecuta, tamen magnos capitis dolorcsfibiattraxit, & fjnguu pcr narcs fingulis fcrc dicbuscopiolccffluxit. Quodam tempore.cumnarcs comprimcndo fjngumcmliftcrc vcllet, non procull

gratia manus 5c pedes colorc aurco tingcntcs . Non au - cem inlucco lanaiix vel ftrutii, mtatt Dtofondts, icd ilmplici aquacam milcciHes, aqaamaurcam faciunt, qux aureo colore tingit : quo arcanumnoftrxmulic- res liagnovillcnt pro dejurandisiplorum capillism- hilhabcrent quolecunusutcrentur. ncquc lubradiis folisfc urercnt,variifquemodis caput lxderent. Pro- Jptr lAlptnus lib. dt Ptamu JCt^pttit, cap.it. .

Plura vidCM Hedaponce. U Rmmwolf:ipag.6o.(f 6U El in Magim nmturali rccoortta Perta.

Alcanna in Pumcxmaliakitudinem cxcrcfcit: icd cum cxdatur, virgulas duncaxat profcrt laliceoruin viminuminftar. Magnumadfcrt qarftum /Frvptiin- colis: nam ejus iolu liccata in pollniem terunt, flavo colorc inlicicntcm. Hu jus polhnis ccnfus cam ingens eft per eas rcgioncs quar Turcarum Imp. r atoris fuoja- cent impeno, ut plus quam ocf odcna ducatorum mil- liarcddatimaluit cr.iroea confuctudo,utomncs mu- liercs, manus, pedcs, capillorum partcm , rubro aut flavo;viriautein ungues rubrocolore liocpulvercin- ficiant i addito prctci ea alumme , puerorom utriufque fexuscapillos tingunt, equorum jubas, pedes&cau- das. Ejusregionu mulieres adformxdccoremmul- rumaccedere putant, ii abumbiluo, infractiam co- xarum partem flavo colore inficiant, quem ex hoc pulvcrc concinnarc riorunt , iimul atque rx balncis egrediurttur; quoniam cotcmpore coloraltiuspene- ttat. Illius oiusadco firequcnscft , ut uonmodo apud Turcas invaluent.ledetiamin Wallachiam, RuiTiam, & nofmamdetcratur. Cumuaqueplcbshoc pulverc carere nequcat , neccffario cjiu diftnbutio magnum cenfumprxbci:urpequcaccidit.ut Alcxandiinxnaves eo oneratx ConftantinopoJiiTidevchantur, quiillico venundatur&diftribuitur. fiellomiu memorab & fin- gularlib. i cap.f^. De capilhs Viridibus vid.Th. Bar- tholin,Htft. Anmt ,a.o.Cent .|.Et dcpul.erum ufu adc- pilloscxficcandos, dequc corumdemigracionccont. BhrtU.Ctnt.yOfi.

A 1 DE

6 Obfervationum

DE TRICIS INCVBORVM. Observatio 1. Novum vetertbufcjue mdittnm horrtdt £f tntricattca- ptlhttt tnm capttis,tum barb* genus, diffctltum ejuorundam capttts morborum argumentum.

HOrndumquoddam, impcxum, adeoquc intrica- cum capitis acque barba; capilluium, apud no- ftroshaudinfrequens, caeterurn veteribus cujufcum- qiiea:tacismedicisincognitum,obfervarelicet: Quo aftec"ci praelongas capillorum tricas & cinninnos mi- mirificc intricatos, digiti fa?pe crafllcie, ex reliquo Ca- pitis , & Bztbx capillicio,adhumeros,pe&us, &ali- quandoad umbilicum ufquedemiflbs, propendere vi- deas, aipedcuplanc monftrifico , & Gorgonamm ca- put preferente. Quos illi magna religionc prorfus incultos,necfcrropr3elcindcre, nec pedcineexplicare fuftiuenc: Perliiafiomnino graviflimacapitismorbo- rum fomenca, velut Apoplexia:Paralyleos,Mania?>& cumprimis Ccphalalgia; percinacis, confimiliumquc maccriam iifdemalendisabiumi. Qua five fuperfti- tione, five mulca hominum obfervacione ducti.qui duis potius,quam eorundem culturam, aut praefc&io- nem, velut prorfus infauftam & lethalem admittunt, Faclisquede experimento&hirtoriapericuhsjfenten- tiam fuam mordicus tucntur. Qiii ex his elegantiores habeti volunt, tricas hujufmodi, capitis quidem in- tra pileum: barbarvero fubtus pe&orale convolutos prius rccondunt ne confpiciantur. Aliiverdeciamin- tcr congrclfiis publicos aut convnetus, necfi celare velint, poflunt, nec li pofliinc,volunc. Adeo &ge- ftantium& confpiciencium animis indubicacafidein- fedic , ut cicra opprobrium , aut vicuperium, velus rem maximc ad vicam fuftincndam neceflariam , confpi- ciendos finant. Sed enim quofdam per uni verfum vi- txfux decurfum co modo aluilleannotatumeft:lpe- rantcs fc a difficillimis impcndcncibufque fibi mor- bis vindicari pofle. Sunt qui ad eofdem fubnatos, nunquam, ubiinviolatoscurtodivificnt, rccidivamfe paffos fuille, conftanteraffirment. Vulgus etiam,fi in tales incidere contingat, ftatini dc occulto autla- tente, atque dificili aliquo capitis malo, cofdcm fu- fpe&os habct. Qua inre,numfiiperrticioexperien- tiam, an vero experientia lupeirticionemconvincat, ad judicium meum nunc nonrevoco.Egoccrceucni- hildifllmulem , ucin vulgifencentiampropendeo : ita feminarium hujufmodi morborumnon cam inde ar- gui, quam ali, atque, neinvadant, hocmodopraeve- niri pofle, de pilorum generacionis taufis,cventibus & curacionibus,recepcaMedicorum fententiadoceri pofle, accedentc qux cx vulgo conftat, &quafiper manustradita attefcacione, fencio. Europajis aliis m- notuilTehoccapillorum vitium nondum comperi : ut nec plerifque Germaniaj partibus omnibnsjBrifgois Alfatis, Belgis, nonnullifque Rheni cractibus quafi endemium, & popello noftro notum eft lacis. Civcs hicipfenovi lupra triginta, quorum aliqui vel hodie quoque luperlunc, hoc capillitio infignes Rnlgus Ma- renftec bt , & Scrotltnsz.epjf, quafi dicas Incuborum tri- casfeucincinnos.vocac, quod putet Incubos & Fan- nes noctu eoldem fugendo tractare. Alii Marenlockycl ' Morenlockfnoc eft,fcrofarum Cricas, quod his fimiles a* fci ofarum collo dependences obfervenc,vocant. loan. Georgius Schenc k^nsySchenckJ F. Hagenoenfs Medicut. Huc rcfcrri merentnr , qua: de Plica Polonka referunt FonfecaTom.\.Conf.i.fr>l.i.Genatb.Decad.$.Difput.$.& Decad.^.Dtfput.y. Rhodius Cent. i.obf.jj.Saxon.Me- dic.pratljib. 10.

DE BARBA. Observatio I, Jnfans barbatus,ptltfejue fub alts & pcclme infignU lusnatHs,

Medicinalium,

Vldi qui natus fuit cum barba, & pilis pe6tinis,& pihs titillicorum. Htlt Rhodoham comment. ad text.ijj. Teih. Galent. Infancemquoquobarbacum, pudendis &c.capillis villofis,cantum pcclore,ac.fi jo. annorumfuiflct.obfervavit/o<««. Wolfiu) Letl.Me- morab.7om-z.pag. < 40. Idemque aliuminftar fuisvil- loCumdJ.pag.^z. & 928.

Obsevatio II. Multeres barbatte,

MUlier natura laevi cft, acdclicata, & fi multos piloshabuerit,monftrumeft. Epttletus i.c.l.y Taie monftrum vidi aliquandoLutetia:,muftace ni- gro &incano jufta: magnitudinis, mcntc etiampilo- fo mediocriter. Fertur &in Gyna:conitide Alberti Bavaria: Ducis cflc muhcrempromifsa nigta. barba. VVulfius tn enarratione hujtu loc.Dc mulicribus barba- tis ob defuetudinem virorum & menlium defcctum, vidc lib.$.hujm noftrt operis obfcrvattone 6,

DE MONSTROSIS CAPITIS conformationibus.

BICIP/TES. Observatio I. Bicipites natiy catera ftmplices.

INVejentibiceps pucrnatus. Lycofth. Annomun- dt}j9u In Vejenri agro puer natus cft unimanus&bi- ceps. Rueff.ltb. f. c. }. degenerat.homtnts.utcro^uo ut videtur ex lul. Obfequentet quo ha&cnus integro dcftituor.

Frufinoneex ancilla pucrbiceps. Idem Lycofth. An- no mundi $8 $ 8 .Ex eodem ut opinor Obfecfuente» Vuzn^i.riiX.Tibiceps.Ciccrodedivmatione.

Vidi virum quendam natum habentem duo ca- pitafeparata. HaltComrr.ent.adltb. ^.text.ijj.Tah. Galent,

DixitPorphyrius: fupra terras Sicilia? accidit ecli- pfis folis magna, & illo anno mulicrcs terrarum re- gionisipfiusfilios deformes, habentesduocapita, ge* nerzrunt.Rabbt Mofcs Parttcul. 1 4. sSfphortfmorum.

Anno Dommi 601. puer natus biceps Lycofth. L» Trodtg.

AnnoDomini 1104. Monftrofi partusediti,pecu- des , homincsbicipites naxi.Idem lib.Trodig.

CircaAnnumii 18. Monftrum quoddam Namuti natum cft,biceps videlicec infanculus,cam fexi\ duplex quam ca:ceris,fimplex aucemcompagccorporis./<&7» prodigiorum &oftent.£hronico.

Poft Clemenceml 1 1. urbcpulfum, incer aliapro- digia, eciam monftrofi parcus edici, hom ines bicipices mtiyAventtnus lib. ^.A/inal. Bojorum.

Circa annttm Chi ifti 1 41 j . biceps puella in Bojaria Aquilonari incer Danubmm acqucAlemannum amnes in Sandersdorjf, nono Kalend. Apr.n3taeftin molapa- gi,quae & quaterna brachia, totidemmanus,&pedes habuit: Idem tzA/inal.Tjojor.ltb.j.

Anno 1487. Biccps infansPataviinatuseft, inquo prster naturae luxuiiem, nihihalioquifcedum afpectu. Lycofth.lib.Prodtg.

Editum in patriifoli vico, cuiSamano nomeneft, magnitudinis inufitatar monftrum. Digna res eft vila, quam libellis infererem, eo quidcm proclivius,quo- niam flagrante inteftinis difcordiisltalia, &intonan- tealtiusbellorumprocclla , quaejam aliquot annis la- te vaftitatemdedit, viceprodigii habitum ideft. Is ver6 infans fuitbiceps, multain co mira. Primum quadrimeftris magnitudo,membra omnia cumproce- ritate refponfum babenti , abfoluta, amuflitataque, facies utraque fimilitu dinis prope indifcretae. In ca- pitibuscrincsaliquando longiotes ac nigricantcs, in-

ter

Libcr L De Monftrofis Gap.

trr atrrrnqne eapat ex couarmrio hamerorum tertia furrigcbacur manus,fedquat aures loogkudinc non ex- cedcrccncc inccgra t uebarur omnino.Reliquum cor- piu prorlum bertccornpacxum , accitrauliam maculz rcedtcatem. NacnseftqmmoIdusMarrias.annonau Verbi , mUlcumo quingcnicUmo quarto ac dccimo. PoftridieallatusRJioJjgiurneft. Quu verordenda res crat, pucuic ad Hilp. Duccm> qui in proximo vtca- ria Regis rugcbatur poccftaxe , adrern. ld verd ot cura pucreiinit umorem pofict obin , cxcnterarc prxmor- ruam necdTc ruic. Irabi ergo mirumabud.corqui- dcm timplei, utailolet, at jccur Juplcx ficuti cx licn Nam in vuoarehoc qoa

ic ruam duplicationcm L £rp4wr*r/?,Quod ius lciendum , unumne loncm i auod montbih- j m cft cx prinapii rauo- eft; quodunuracorha-

vd io uoo, credimus Arii ad infantem acunet, tllud an plura ttnt pcr coagmi cu.n proditanimal , joJi nc. Namficor parsciun

bct , unum arurnal eft : quod Juo , aainvaJ ltcm dup<ex coalttum proptcrcoacepcuum awjuncfaoncm.CiZiVMr Lk.14.cap1 L./t

Narranc Ccelio Rhodlgino viG fuitTe duo inlcalu monftra, rrurem urram , hrmtnam alterum, corpon- bospcr omnupulchrc' . Sc concinnecompolitis, mli cruod capttc clienc dunliri , ac maremquidempaucis abortu iiebus mteraioc : ftrintrum verdquiuqueaf. rigintiannosmiflc : quod imonftrorum c >mmuiu conduionc abhortet : rerc cnim.ht ut brcrts adtno- durovit-r fint, quodutin. ta.nat.it jnafcuntur , & lic nvanc Addcquodfibiadmodumdalplkeao^quo^ rcliquismortalibuS ludibrto lint, itaqucvuam Itbta- ccrbam pur int^rraM 0memm f larmmUm.Xay caf.x.

Loraoiiaimo i j j i.tniaas btccpt ■acua» Cemma Ak.

l j;

m»(rit.

Anno 1 1 j 8 natus eft quiJam, Sc ad perfcctam viri

ftatu.

itaut

frfur m

iJcm uxoru j.mibuscrat

truc M)

Xf4tctmt. ff renrrat. mmtrnu Stmilcquoque monftrui confpeximm, erat autcmiT] duobus capitibus, quorum t Hccdummcndici har

nm. Annu

reconcigit,

_ ;.d.

jit) gcntnut, ct.mtraintcr c refcebant

iJem.votfi.

cernenJi.u- mercelchac

kmtfM.ys.

,anno i f 41. cxannorum, atisdcrorme ~ un quat-

prop;

ias , dato riatko abuc a hnibus

rctet,

jolu cit ut0jtb.PT04.fi. er 0frntt. urmi.

Noftra mcmoru fortum vi iit Hafliac Jtcuni quinto Idus J anuahi , Anno 40. gemtnu capiubut rctirxit tn dotium, quonun lete factes obvcrla: inrkcm miruci afpcxcrunt * ulcu. Ptmccrm Tcrmfftftmpsg.^Q facie averta.

Anno incarnati Vcrbi fcfquimillclimo qoadragefl- mofecundo, quintoldus Martus, narus eitinfans tn aoftraregione biceps, vtvus . utxaqucfacic tndilcreta, unicaquc manu incer utrumquc cuput arTurgcncc. Pt- &0TIH- S rmCnmmcantmmWmmLmmLc>.A,.cap.%Ar.

Anno H44. menfejanuarn, nataeftpucUa biccps, rcliqua autem omnu unum corpus rcfercbanc: nam btnacrara,binabrachia,vulvauna : fedumencum a- micusoofter,CjbriclCuncus,Chirurgus, difcipulus- qucmeus , cammc ablcnce Jnlccuiflct pnmoquidem

altiusquam inahiseftefolet, , literam Gtzcim refe- rcns. bihdumfcuicet,fedumeninuna fcde. Auu- terquc venrricujus fuperior :n eo rflct , hau J explora- ▼k : |ccur craluim val Jc oblongum. fc i abque penuJis, fcuadJiumcntis,at.]ue ideoidforme: fpina dorfi do- plicau, diltabacquc unaab alterad guimagn.rudine, cmaquxquc fiso tnien tens capici, cc usquc ai cruj ouod tlbitndiredoeracfcrebatur. Dcntes lr.fenorcs an- ceriores quatuor , fupenorcsautemcluostariruni , icd magnos,verum irufcrioribu^ J ut iorcs,ac paulo I0I1J10- res, fcd umen qui nec ipli dentts cxquilitiin nrrfcr- renc Jjiiticm,habuit : rencs duplicati .ureruscVvclica mitvuTtc. Ottacftmcnfc 0000 &:abioluta,acetiam corpulenca. Veriim in lpfo ortu, ob cnorem obcor- tocoilo umusabobftetncc,idemd:escademciuc hora iuit, qui ccnebras morris Sc ritat hujus Luccmexperta eft. Mxnireftum cft igtcur idcm in hxs conunqere quod in tructibus : duas tentavir naruracrearc pueilas : m iplo exonu principaLum membrorum coUju atoue confcncLa lu.uomrnaprarter caput. omnu igicur pnn- apaba prxter ccrebrum in unum coiverunc foerunc tamen poccntuduo: quaraucem poftenus creata lunc velututerus.btachta, Acxtrema, ab unocancum,8c canquam in uooforu lunt abfoiuta. Err;o ccrcbrurra prtus creatur inter omnu,non cor.quemadmodum dt- ctcArift orcles : aut timul cum a1'ii$,uiGaJcrucenfet,namj plurcs bictpites vidcrc con tingic : qiu auccm geminiun corpus habcanr.atque xium caput,non tca. CmrtUr.m mKMnettttl.hi^cMF—.

Atvnoifti.in HairiaGc-->-antrruuJ ignohiIi.>3t'i- tzcnhaufar , tmiopoft feftum cnumRcgum Jie.infjns cnalcuJusbtccp< , collodupbci, duobuj capitibut, ac corpore opun.c cumreliquismembnscompaccona-

tUS Ljct/thenttjih Prc&£ SiC.

Decimo teruo fvalend Scxnluyanooi rr^. m Milhiae

patjo quoda;

intaitsduobi:

ia\»-,njtuseft buaabfolutia.

imo quarto fupra fcfqui» ago Senas.propc Druen- kiuenondilutxfiJciho-

:s,ac-

Jjrmfcpim citdt» wprrt

Puerum, armo qumc rrullelimum moiiltrolu uambicipuem natum,. mioibus,qui fpeccatores fucrunt,oculanquc t cepimut. f^iendjp LtK.C^mmmn . tik. L t-*f>. 1 8 .

Monltn btcipitta, Sc duo cntra , ac unum brachium habcntit.r fngfl^P^rrMr 14 1 ±c*p.6. exhibct,

Monftrum bkcpSs& ceif udtncum cumorcm mirum rrccrifct5»rrf««Cr*f.».0<rCf ^.qui criam monftruna duplcx, Juphcemque nafumannouvit Cent. j .«^4 1.

OltllYAT IO II.

BiCtpsnmtm ,cnitxmtd )venrrc nlternm C4- fnt primutctut.

NAcus cft ' *~»0 < 1 iC. Lir^/ihemft) cx in vitium CX- crevic. qui capuc aliuJ umbtlicocxcrerecquodi pro more alccrius quoque cibum caperet. Taco*. Rneff. Iib.c.cap.\.iet0n<.tptm ftmtTmvt^mt mamtnit. Quoan- no Franciicus Pnmus Gallorum Rex fcedus cum HeU vctiis imvtt, narum eft in Gernunia monftrum.cuius d mcdio vencrc iniignc capuc extabac, aJ vtrilcmartacem pervtnic, nec iecusquam verum&fummum monllri ilhuscapuchocnionicrihcum Sc canquam apphcicum nuutcbacur . Pmrtmy Lb. 1 ^.cap. 1.

OascnvATio III. Lutptnatmu: cmi tx Peruiat altcrttm capm enatmx

gulamintcriorem, ( funt qui«wm vocant) accumco TS EccnsinRegno Anglico Anno rx.tcrtia Augufti, venciiculuminvcnitccminacum, fcd umeninrundo JLXnuradccimamocunJccimam.biccpsnacustcrtus

t gcm

coibanc : ibi pylorus unus , actamcn cxco intctruuge- ■Btna cxoricbancor: ututcrquc ordo duplicacus cllet iUorumprtrcrquaminrecto : naminillo rurlus inu- numcotbant: ficqueadanumtir.iebantur. Erantau- Ccmfzccsina nbobus: pulmoncs gcmmi viiebanrur, aiquc hi uuih cx pacu w unum couuuc. Cor paulo

tceps

capiubus non uno Sc naturali loco eminentibus , fcd oppofiut,intcr ieie .alteto Ae collo cxcno.altcro ea ru- to parte.quam fcmcncv vocamus,uno umbui-

co, tribus pedibus . uno dcxtro , Iatcrc ceniis exporre- do,duobuscxoppoiiaouterc; finiftris manibus om- nibus.rr«crr«u Teratofctfiaf. 440. facic aveiu.

A 4 D«

8 Obiervationum Medicinalium,

De infante trium capitum, & pecuinaecauda vid. tarn videretur capitisfiguram in naturalcmhabcre Sed Wolf. /ccl.memorab. Tom.i.p.^^.i^\\\ci\zmp. 396. In- taliamonluuofarara& mvitalia. Petr. Apomtv s, dif- fantembicipitem, tripcdem, tricipitcmqucannotavit. ferent.j<).Co»ciliatorts,deef»artanon naturaltcap.ftgu.

Monftrum quoque triceps Bartholinus refertCfwf.6. Htft.$9.&cCent.i.Htft.anat.<tf. Hominem bicipitem.

Idem obfcrvavit Hngo , &c. atteftante Thomak Vtega» Comment.ad cap.xi.Art.Mcdicmal. Gal.

Non vidctur filentio efle pra:tereiindem,quodnu- per in incifo Jacobi cujusdamfuris infignis cadaverc, prancr alia,annotavimtis : pofteriorem nimirum ejus capitispartcm,ubimemoria;fcdcs eft,adc6brevcm,ut tantillam cerebriportiunculamcontincret. Quam ob caufamcumpriorumfcelerum, &eorum qua* prohis fspe palTus fuerat,toi menta fc ibcet,exilia, & carcercs, minime recordaretur,toties ad vomitum, tanquam ca- nisimpudensreverfuseft , utinlaqueum tandcminci- derit,vitxq, ac furti finem fecerit. Bemvcmus Abdttor. cap.%%. Capitis t ubcrofi miram inrqualitatem rccen-

ACEPHALI. Observatio I. Capittbus carentes natit acephalidttli.

ANno iczf. infans Wittembcrgxfinecapitenatus. Lycoftb.hb.Prodtg. & Oftent. Anno ij54.in Mifniainfans natus eft absqtie capite, ocalorum cffigie in pe&ore exprella /^c obrn Ftncelius de mtraculis noftrt temporis.

Anno Domini 1 < 6z. Kal. Novembr. Villarfrancae in Vafconia, natum eft monftrum, fcemina, Accphalon :

cujus imaginemaFontano Agencnfi Medico,quifeid fctSmettus Mlfc.pag.tfj vidifle fandc affirmabat , acccptam mihi de monftris Observatio II.

commentationcm paranti obtulit Joannes Altinus D. Capita humanapro regtonttm,populorum, nattonumquc Med /5^«i///'.24.£,<j/?.6.Qnodadiconcmattinet,cir- dtvcrjitate,cumabarte , tumknatura plu-

ca colli regionem tuber exprimit fubacutum , averfa rimnm vartare.

corporispartefingulisfcapulisrudimcntaqtuedampa- "DRimum omnium de macrocephalis(difteramus) pillarum, ex fpiralilincaduftarum, apparent,exqua- cum nulla omnino aliagcns fit, quarfimiliacapita

habeat. A principio quidem confuctudo in caufa fuit, ut tam longis capitibus effcnt , nunc autcm natura ipfa cum confuetudine confpiravit. Siquidem gene- rofiffimum apud eosputatur, caputhaberequamma-

rum demifllorcregione mediaroftellumincurvum c lcphantis probofcidihaudabfimilc exprimitur : qua: ii mvicem conferantur, oculorum , nafi atque adeo fa- ciei imaginem quandam pra:bent. Humeris ab utraque parte , vel auribus , vcl oculis qnid fimilc incumbere confpicitur. Caetera mulicbre corpus affabre compa- <5tum referunt: nifiquod umbilicus paulo longius pro

ximelongum. Confuetudinisautcmhocinitium fuit. Cum recens infans natus cft , caput cjus adhuc tc- nerum ac molle cxiftens , quam celerrimc conftiin-

pendeatj&capiteinuniverfumcarear. Atquehaecex guntmanibus , coaptantesque cogunt in longitudi-

nudaiconedefcriptio. Schcncknu. nemaugeri : quin & vmculisconncftunt, acaptisin-

Puerum acephalon defcribit quoque Boreilus Cent. ftrumentis colligant, quo rotunditas capitis prohibea-

3. obf.7, . &infantemcxdiabolo, finecapite, genitum tur.aclongitudoaugeatur.Eaconluetudotantum cffe-

cit,ut ejusmodi capitum natura cxifteret: temporis ve- ro progrcfm natura quoque tales produxit,ut non elfct necefle confuctudinc priore cogcte.Hipp.lw.de aere,a- quis gf locis, Sic.textudectmo fexto, Melalib.i. cap.il, Pltn.lib.y.iff /tb.6.cap.^.Ariftoteles /ib.i.Pohttcornm-,. Suidas exhb.j.htftorne rerum Trojattarum.Calitis Rho- dtgtn.lib. 17.C.3.L.A.

Id incorporibusadmiiationc dignum, quod apud Indos Occidentales in provincia Portus vetcris cer- nitur, cum hominescervicecareant( camvoconunc partem colli, quaeeftjuxtaatlantem vertebram ) &ca- put illis quadratum fit. Sed hoc arte, non natura,com- paratur : verumetiamarsinnaturamquandamtrans- it. Etenim natiabhis, quorumcaput abinitiointer

Joh.WoK.letl.memorab.tom.i p.Szt.

VAKIA CAPlilS FORMA. Observatio I. Nonnaturaltum capttis , cum ab Htppocrate Galenot tum ab altis defcrtptarum figurarum , vart<e

0" prodigiofe forma. On natutalcs capitis ftgura; ccnfentunprimum ea, in qua anterior eminentia i finci^ite > frontisve e. latiori fedeproducta pcnt: pofterioraiitcm,quafocci- pitis eft,refervatur Item, qus huic pflfc contraria vi- fitur , ac pofteriorem, occipitii nimirum , eminentiam manentc anterioreperdidit. Deindetertia, naturali adhuc magis opponitur , in qua ambsc capitis eminen-

tiatabolentur &caputad amuffimrotundum ,&inftar tabutascolligatumfuit,quibusquecomprcfluin,ftatini

exactajfphara', acvclutifcyllaKobfcrvatur: qua figura utnatiforent,fimilem foimam contraxerunt. Conftat

Therfites abHomero fuifle traditurjianc enim ab ipfo igitur humanam formam multis modis variari, tum ar-

<po£oVappellari,nonnulliaflerunt: cjuamquamplerisq; te,tum diuturnafucceffione. Cardanuslib.S. cap.tf.de

acuminatasomnescapitisfiguraseonominc, &o|u>c£- Vartetate.

cp^^fnuncuparelibuerit.Quartafpecicsnonnaturalis Hipocrates naturalis cauitis forma?caufam inob-

figiira;omnicxpartediffimiliseit, haud fccusquam fi ftetricesnutricesq; videturrejeciffe,cumaffeikquos-

adalteramauieminnaturalifigurafacicm, adalteram dam oblonga capita exiftimaffeeffepulchra. hosque

veropofterioremcervicisfedemfingeres VerumGa- ideoinpueruliseacompreffiffe,atque ita tandem na-

lcnus alibi hanc excogitari quidem , non autem in re- tura in hanc oblongam formam procrcata effe:eo pro-

rum nattn a confirtere pofle affkmat , quam vis interim pe modo,quo plerasque nationes peculiare quid in ca-

Venetiispuermultispartibus dcformis, &admodum pitisformafibi vendicareconftat. Genuenfiumnam-

amcns,hacfigurahodieconfpiciatur.Im6apiidBono- que & Grscorum adhuc magis & Turcarum capita

nienlesmendicusobambulat,cuicaputquadratum,fed globi fere imaginem exprimunt , ad hanc quoque

latius paulo quam longius contigit. Pra?terea Genua: ( quam illorum non pauci elegantem , & capitis , qui-

puellus annos natus reretres,amendica oltiatim cir- bus varie utunturtegumentis accommodam cenfent )

cumlatus eft, & paulo poft in nobiliffima Belgarum obftetricibusnonnUnquammagnamatrum folicitudi-

Brabantia ab hiftrionibus fuit propofitus , cujus caput ne opem ferentibus. Germani vero compreflb plerun-

inutrumquelatusprotuberans,duobus virorum capi- que occipitio&latocapite fpeclantur , quodpueri in

tibusgrandiusextitit./>?/^/^//i'.i.(-^.5.^f£;orp./?«w. cunisdorfbfemperincumbant, ac manibus fere citra

Fabma. fafciarumufum,cunarum lateribus utrinque alhgen-

In nano quodam monftruofb,ac alio huic quafi con- tur.Belgis oblongiora cazteris propemodum refervan-

fimili menfuravi majorem diftantiam foreatempore tur permanentvc capita, quod matres fuos puerulos

intcmpus,quamaboccipiteinfinciput, uthancquar- fafciis involutos , in latere& temporibus potiffimum

dormi-

Lib. L De Monftroils Cap.

Jormirennant. Vtfjiuu hb.l. cap. ^.decerporit hmmatti

fmmrtca.

Genucnics , cumi Mauris progenicoribus accepif- icntolirnmorcm , ut infantibus rcccns natis tcmpora comprimcrcncur : mincabsque ullo comprcffu.Ther- litico 5. cjpitc <Sc jnimonafcuncur. Scahgct Commtnt. ddltb. 5 . TheopbraftJt camf.Plant.pag 187.

ObservatioIIL j| Qmidam ammahmm qmormnd.tm , vtlmt Elepbantino, Bovt!:o,Artttir:o,Corvtno,:tlttijm IiliH»t,SimtJ- rxm,RjrtjrHm<]MC fptctt, capttibmi gtniti.

PRxcipuladrnirationiseriam lllaproJigia, quxC. VolummocVlSej SulpitioColf lnurbc noftrainter inicij,morusqiicbclIorumacciderunr. Puerinfansfe- meftroin foro Boario triumphum prociamavit. Alius cura clephanctnocapitcnatus. Valer.MaxtmmJib.i. cjtp-6. Ak ippc cicphantum cnix j,quamquam id intec oftcnucft. Phn.N H.hbj.cap.i.

Njcus alicubi cft inrans mjlcuimi fexus , capitc cie- phancis / < ..b.^.cap l.deconctpt.fffemeratjiowunu.

Jam puc.um ortum capite lricris, autbovis refe- rum:idemque incxteris mcmbruninominjotanima- lu di verfi , viculum capitc pucn , & ovcm capitc bo vii nacam ailcvcranr, Artfkotelct hb\. dttvterat^ntmal. cap.i.

Anno Chi iili 1414. Monftrum habenscaputcani- ■um ,& cxtcra mcmbra licut homo prz lcntatur Ludo- Vico.ferutrni ftjpbalut m bafticnlotcmporurr.

Anno Oomim 1 p 7. in Bofli Rcgis Parcecia , in

imecollo, monftrofaplancfacic, oculis infolicxma- gmrudinis.quafiin frontc fitis , ac fupcrior capitis pars omnmodeerat, in occipitio autcm habebcit foramcn juftxmagnituJinis,exquo fanguis aliquantulumflue- bat. undc ftatim poftquam in lucem editus cflct , diem fuum obiit. Idemhb.Prtthg.Anno Dommt I f c 7.

Observatio VL Fifm tnfjnSfechnatofg obtorto tm mlttrmtrHtn latut capi- te,pedibmqme fibi imvutm impofitu,figmraSjU vataruCbrifli crmtifixi.

ANno 4i.PiHenx quod Bocrnix oppidum cft , puCC natus imaginc Chrifti Salvatoris noftri crucifixi, quem Virgo Matcr de cruce depoAAm.fiau fovet, al- tcrofupcr altcrum pede inflcxo, ut fiamoveretur mox reduccamreponerct. IUi proptercollumreflexumci- bus in os difhcultcr inferi po ruit. Ptmctrm Teratofcopta}

OlSERVATlO VIL Mmltcr mntcopartm cmpmt bmmjnmm, Uccrtjnt bi~ ptdrm , (f porctilmm tntxa. A Nno 1 < ji. Auguftx Vinddicor um mulicr pcpcrit : primo caput humaoum , mcmbranis involutum : fecundo bipedcmferpentem, cuiluciicaput, corpus ranxeVpcdes.uudaucertx : tcrtio porcum orambuB

partibus UiU grx.Utm Ttratoftopia p.t^.j yj

■

>rv» hi-

narixRcgixChiriirgo,cotani I IirmoiioppiJi juftiuc cullodibusjin pi imisjoannc lUibcMiocjusIoci Procu- r jtorc Regio. Pater vocabatur Amadxns Parvus, M j- ter MagdalenaSatbucata, Hxckbrc Jivexata mulier- culx cujusdam confilio r jnjm v i v am manus palmx ar- nxcrat candiudetincndam , quoadiminorerctui pjrti, cohabitu in viri amplcxus vcnerat Jenocte , & conce- pcrat , eam Bctlangcrius,perfpicaci ingenio \ ir, mon- liiui.c dclotmiutis fcctus caulam cilc axbittabatur. Paramhb t+.cmp.j Optrmmtfmormm.

Sim i arum afpectu,& ur lin is obfitos v ill is tot o dorfo partusipli vidin.ut , quas fimilitudincsrcpatatxpcpc-

TZtMM.Ptmctrm m Tcratofcop-.a.

Anno 15(6 Bililex Rauracorum pucllus natus eft crudchafpccrw,corporcauiJem fjtis bcneeompacto, ied capitc hirfuto, cancm aut c jtum magis vtl limum, quimhomincinrcrcrente, vixuaucem cucitcrhoram dimidiam l.tco ihtnu Chror.dt Prodtg. (f (),ittit.

Infjntjntcm , coTfo auribusque lcporinis confpi- cuum.ciijns veniremuninatuslcrpcnsiodebat.reccu- fet Joh. Wolf. Lttl. Aftfior.Tom.i pMf j>06. amtcmm Tom.z.pmg.6 1 4. menuoncm racitGemello: um cdico- rom,quorumorarolliislinii[ucrant , dcacra veroan- ferum alas rrprxientabat ; qui 5c occili arrifcre &ic Confcrimpnmis PbifCmriof SJiotti.I.S.p/tg. ObsiivaTio I W, Pmer monflrofo cmpitt, todtmqme jptrto rtJtiu.

QUinco KalcnJ.Scpccmbris.anni 1J44. Argcncinx nobiusAlfati.cmctropolis,infajisfo:niincifcxns, liorrendo, rronftrolo atquein fupcriori partc ancrto planccapi:c,]atoorc, bovinisoculis,naribusaquilirus natuscft.Uf»! umat.ua hco.

Mondrum linc cranio rtatum.legcre quoq; cft apud Bjrthohn.Ctnt.t.obfy. ffCtnt.l.biJf.&i lincccrcbfo, quoilctiam,»^r/I.Cf»/.t.9»y*{.iiotjvit.

Obsfrvatio V. Monfirmm njtmm,fmpcriorc cjpttispmrte & collocarcns, ocmlu tn J, onttfitu,occtpttt frjmmtptrvto, mnde fjngmis tmjnabmt.

SEptimo lius Augufti apud nos Bafilex mafculut natusclt^corporclatisquidcmbcnc compado, (cd

DE MAC NIT y D 1 N E CAPITIS.

OllIRVATlO I. t^Confirmm, cmjm upmtfcrmt dmpht ajiormm

*M/W.

MArcrmnterJum fiiperabundat in toto, vel in pit- te, ut in Gol ia,icmon llro Ulmenfi, cuj us erat rer- mc duplum ad aliud caput,£<^«i» Commtntjtdi.PhjJi- cwuirifttt.pmg.tZt

Obcirvatio IL nJkC/tgn» mdmodmm cmptt, cmttrmm firtt otmlu. auribm»

njfotmthto.ort,cranio,^ fromtt,nmtm.

ANno 1 59 1 .Novembri mcnfc.F rancofarri ad Mce- nuin , nonprocul abxJibus EJectons Treviren- fujiocam ciccaterttam,poft mcdium oocris,monitro. fuspucrnatuicft; capuchabcns ingcas&prxter mo. dummag'iun),oculis,auribus,iaio, mentc cV ore,cra- 1U0& rxontccarensilubhoctammonftrofocapitelui- men, manus,oura,pcdes,aliaquemembra naturalia, proportionibuslaisluercdiftmcta : mortuushicpucr a multis confpicicbatur, tandem m coxnitcno S.Pc- tr 1 fcpultus clt D. M.Jmnftmm Ub^ . Mertmru CaiobeU gicupag.Hi.tf 14J-

D E HTDROCEPHALO. Observatio I. Hjdroctpbalatt.

Y^:«.ji>sr,efttum.u capitts aquofus. Colhgitac cnim ahquandoincapite tanta humoriscopia, uc eo caput fitpra modum mtumefcat. Isutplurimum quidcm aqtiofuseft, aliquando tamen fxcuJcncus auc tanguinedilucus. E(tautcmomnispigcr& deies,ui- busque inlociscolligitur, cx quibustotidcm' J^axe- X *f 0 Ji rrer ci it ix exiltunt. Aut cnim inter cutem & pe- ticramum, autintcrcramum& pcricranium,autintcc cranium & cercbrimembranas coacervatur. A JJi- Jcre & vetercs,/«7*#f Ac t utt . . jujrr ,im dirTcrentiam in- tcr ccrebrum cV ejus mcmbr jnas, fcd qux nullam reci- piatcurationcm. Multisautcmdecaufis aqueus ills tiumor colligitur , quarum alix evidcntes. alix internai lunt. Intcma quidem eft cum fpomc fua vafacapi- tisrarefcunt, & aquofanullam fubltanciam , quxun- guimmiftacft, inlocumaliqucmetTundunc , undeto- tum cjput intumefcat. Extcrna veroevidcnsquecaufa cftplaga auc coiuufio, non onmis quidcm , fcd qux in-

fautibus

i o Obfervationum

f antibus pracfcrtim ab obftctricc infcrtur in pucrpcrio, ludius contrc&ato appreflbque eorum capite. Ob id pucrulis maximc morbus hic innafcitur,eftque eorum proprius. Singularum ejus fpecicrum dilcrimina a Panlo & Aetto exphcantur. Gorrant Defintt.Medtc. litera T.

Fcemina nata in Argelia , cum Antio Domini i f 47. comitante marito, proficifcerctur Lipfiam , inpago Oberdorft fito inter Mansfeldiam & Sangershufium , cruciari coepit dolore parturierttis , cnix*. cft igitur puellam , infantempulchrum&afpe&udele&abilcm nifi quod indorlo examhemata rubra adpaterent, lati- tudine grofli Ioacfcim.

Cum autem vixiilet infans quatuordecim dies,ei caput ita crevit, ut quotidie majori tumore oncrate- tur, donec & oculi circumflua carne prorfus intedti nihilvidere poflent. Quintoigiturirtenfecumadhuc liiperfteseflet,filocxpIorata eftcircumfcrentia capitis quam xquat haec linea duodecies explicata, quar ad marginem adje&a e&.Ftncelius lib.de mtraculis.

Vidi in quodam puero, filio Vincentii de refrige- riis, qui tantam aquam habebat extra craniumquod fciiliiroe apparebant apertar. Caufa iftius aqux e ft , 2£ maximc cxtra cranium poteft clle , propter obftctri- cem, vclproptcr nutncem, qu£ quatidoque inextra- clionefaetus, vcl inriutriendo,velinfjfciartdo,caput flringuntultramodum.Unde commifliircfcinduntur, &aperiuntur , &exprimitur humiditasilla, qux eftin cerebro , ad cxteriora cranii intcr cutem & cranium & ficintumefcit caput vehcmentcr.Lf hc Morb, Tueror cap. 14.

JfTDR\OCEP H ALICl MORTTI.

Vldi puerum, cujus caput adeoaugmentabaturin longitudme, & latitudinc, quod corpus ejusfuf- fcrre non poterat : & non ceflavic augmentari quou£ que mortuus eft pucr . %baficsicap.tertto hbel. de morb. fttcrorum

Vifus mihipuei',cui caput indie^obaquofumhu- moteracontentum grandefceret > tandcmquc in tan- tum tumorcm fublatum,ut ipfarrtnec ftans, nec fcdens cervicefuftinere poflet, adeout paucisdicbusintcrie- til.Aibucafis Itb.x.capX. Cbetrurgt<t.

Nos infantes ferc omncs Hydrocephalo laboran» teS. mortuos vidimus , prxlenim quibus intra cra- nium communicata eft aqua, &quendam adhuc bi^ mulum puerulurh Panhoimi infpeximus : cujus & co- ronalis, & rcclafuturanntantum dilatataefunt,utdi- giti fpatium intcrfucrit: minus vero lamdoides di- varicata erat. Huncque longo tcmpore(aliquibu« enim menfibus)eomodo vidimus, ut Celfi ( hb.^.capt 1.) fententiam veram efle expetiremur : pofle videlicet hunc affeclum longum effe : an vero demum ille obie- rit, ignoramus.quia Panhormo dtfcefli rtius. Quod autem admirabilius erat , coniideravimus , per earum entm ufque adco apert arum futurarum fpatium dia- phanum quoddamconfpiciebatur,nonaliam fubftan- tiam,quainpunflimam aquam reprxfentans. Siergo aquacontinetur,veI purafxx,ftrigmeiitumve,frigidus tumor erit.Calidus autem ubi fanguis, etiamfi facci ad- mifceatur qui fupputari farpiffime confuevic. /»- grajfias Tracf.i.cap.i. Comment. ad t/fviccnn.de tn* mortbtu.

In cadaverulo fexannorum vel circa, vidtmus hy- drocephaleam,fcilicet aquam in capitc,quxcoIle£ta erat inter Cerebrum & piam matrem tn amfractibus illis, eratque Iimpidiffima aqua, ac fatis copiofare- fpectu loci patientis . Falloptm tn obfi a Franc.Mtchtna edttts.

Infelix puerulus in Pago Antifyiua diclo filiolus Heinrici Verlanii, generofi domini prxfidis Hollan- dix,cumnafccrctur,forteex; duricre traclatione ob-

Medicinalium,

ftetrtCts hydrocephalo afficiebatur. Chcirurgus qui- dam pulverem exiccatam capiti cum infpcrfillet, nec aliaremediaadhibuiflec, ciim fortcinciftornagispro- fuiflet , hydrocephalus majorem in molcm lempCr deinde accrevit. Poft duos mcnfes deinde Epileptiam kicurrens, fruftraadhibitis remediis , quirtum agens menfem.cum ad illum curandum mortc inftante, acci- tuseflem, paroxyfmis epilcpttcis femperincrefcenti- bus : dehujusmorteetiamexgehitura puetuli prarfa- gium feci,ad Prarfidcm cundcm fcriptum. Qui pueru- Ius,eodemdie, quo noftrum pncfagiumPrxlesacce- piflet.mortUuscft.Fffrf/^.d^^o.^^.S.

Tres vidt pucros in hacurbe hydrocephalo laborail- tes : duobus ftatim a parcucaputinflari ccepit, donec tandcmmolcoppreffiperierunt: nullus autem Chci- rurgorumcurationemattentarevoluit. Tertii caputin tantam magnitudinem increvit decima quarta fepti- manaapartu ( cumfamula illum infcia matre ad bal- neas publicas portaflet :) ita utcaputgravius, feu pon- derofiusevaferitquam corpus:monftrum potiusquarQ hominem ref erebat. At multis tentatis f ruftra reme- diisjCUrarinonpotuit.Tandcmmifcrcepilepfiapcriit. TbobiAt Cntultntu de obfi

A nte trieriniUm D.D.KoIrcitterus & ego.cujusdartt nobilisinfantem, quatuor menftum hydropecerebri laborantem,curandum fiifcepimus. Adhibita autcm o- mnidiligentia.malum,medicamentiscapitiperaliqUot feptimanas applicatis>depclli non potuit Tandem cura ChirurguS caput, quod pra: nimia mole vix ferrc pote- t at infans, patente ita jubente, loco tumidiorc ^pcruifl fct,effluxit aqua limpida& pura.Sed port aliquot horas in Epilepfiam incidit,&paulo poft e vita di fcctfi t./oan* Fran.Phyf.Camtcctifis.

Nobilis Balthafari a Balden Uxor j peperit ftliam ve- nuftamadmodum,benehabiti corpufcuh. Csrtcrurrt» poftmenfemfextumCcepitcaput in frtgentem molern excrefcere, adeo ut omnibus ea res vifa terrorcm irtctl- tcrct. Cranium videlicet pcr futuras dehifccbat,ma- xime circa occiput & Lambdoiden 'a<p^aijUndema- gna fubftantia fcrofa & fahiofa efflucbit quotidte, ma- lc olens,qua; filbinde Cruftofacrficiebatur: nutrix itu tetea valde follicita fuit irt educanda teilella filiola qua; alias optime ubera fugebat , & pulteS aflumebat vcl mofam: corporeundiquebeneconftituto. Caufam Varii vatiam ejus tnaliadfercbantaliquijquumpiactet hydrocephalum tamcn nihil aliud fuerit, fruftraque o- ptimus nobilis VarioS fuper ea recorifulucritcmpiri* cos, ChirUrgos & Dodtores. Audivi tandem acce- dentibusfebribus &convulfionibus , infantu!urn ex- tin&um fuifle. Primuseniriipartuserat i$ Pofthac flobilis ex uxore alios fllfcepit felicioti iydere natos. tS\Cocc.

DepuellahydrOcephala,aphona, quxatino xtatis feptimoperierat, vid.Panarol.Pent.$.obfi^-f. Hydro- cephalumdimidiaticapitisdefctibif Tulp lib.Lcap.i^ McmorabilemquoqueHydroCephaIumanriotavito>- Vertn.Nov.abfifil.fri& l.dc effic.Medtc.p.i$6. Hydro- cephalum cum bile peimixtum obfcrvavi t C Ptfio obfil. & phlegmaticam excrefcentiam valde magnam inftaC nattas, vel talpse aut ftrumx, vel potius hydrocephali in collo poftcriori circa nucham apparente in infante puella decorum tnth^Foreft.l.yobfiChiTftrg.j. p. 8tf.

HTDROCEP HALI CURATh

EGo vidi qucmdam in quodant hofpitio Cremo- nx, quem naturarecTiificavit per fe fecundum lon- gitudinem temporis, & vixit puer ille longo tempo- rc, poft hxcfumpfiexillaoperationc naturae modum curationis per me cum exficcantibus paulatim. Ec cum venit ad manus mea filia cujusdain mei amici» & traclavi eam modo curationis , primo proccffi ift cura illius bac Wa : omui dic incipiebam inungere

capyt

Libcr I. Dc Monitrolis Cap,

eapitf cjj; totaliter cum olco camonullz, &fulfure, lacia hac propertionc. K.tUi cmmtim mnc.tttj.fmlfmru mmt.ijmfctdntmr fimml.Dc hoc calido actu bis in die fa- aebam ticn unctioncm, poncbam lanam cahdam fu- pcrcapucc, 15 vel pannumdelanacalidam ,& ficcon- unuandopcrmeafcm. &plus, natura confortara fuic fupcr lr.nrmiutcm : & inccptt maniicftc cxliccare de bumiditate illa. £t cum mitu apparuit quod illa humi- ditas erat irura cranium & cutemextcriorcm, potui fccurius procederc cum re tortioti. Et ed qudd mem- bra um crant 6x mata quodammodo , & quod hzc (pc - acscttminoristimorisquainaha, volui , & feci poft hoc quoddam caucetium punctalc in parte anceriori incra locu m qui dicicur fons & fromcm, &imprcfli cau- ceuum uiquc ad aquam,&ficaquaccepit paufatimc- maxurc , polt aliud tcmpus tcci alu duo cautcria ex partc poftcnori, cx quibus iimilitcr cmanabat aqua ad mcamvolunutcm: &ficcumiftis tnbus cautcnis, & oleo fupradictoconcinuavi pcr cempus, quousque a- qua illa tou cxliccau cft pcrteccc, & puelLa inframe- dium annum umcati fuic reftituta. Sed ex canteriis a- quamnonpcrmictebaniexirenjliitilundo. &daudc- bam eam cum tentis perf eclc omm dic decenter , & li- gabamligationcconvcnienu caputejustotum. bica autem,iuquaaqua cuuditar intra cramum & duram r.ucrcm . piocedere debcs cum eisdcm rcb i>eodcm niodo, cimcndofcmpcr dcbilitatcm vututis,& dcim- prciTioiiccauieniproptcr approxututionem aquz ad ccrcbrum : naroin hac fpecie iniirmitatis umotolius & fuboliusproccdcndum cil : quod uc piuiunum non curatur , nequc curari potcft infirinitastalis, quaudo ht cx uli caula • (jMilam. TUutmlutm Cbirmr^. Iib. i .

Non temcrc intcr infamium morbot Avicenna hunccompuuvit: Cumuliscanuquccapitis inflatio, ut luturz ieparcntur inpucris , Job oifium tcneritatem mollitiemque, contiogcrc qucat. Atque ego s cl m me ipfo hujusmodi tumorem propc quartum ztau* mez anuumcxpertus fum. A quo (latim evidcntil. iimo Rcdcmptoru noltri miraculo, ( dcfpcrantibus MeJicis ; libcratus fum. Intercedentibus interim D. Vincentii prccibus cui matcr mca collachryrnans vovit, cxpcduaquc Mifla.donunii rcvcrla, mc inco- lumcmrepcric. Cujusquidem caius( ua Dcus Opt. Max.pcrpctuo mc ajjuvetjaclihen, aut nudiustctuu* fucccflcnt.cciujTirnam habui mcmoriani. In^rmJfimtU tmmtribut prtter nmtmrtun.pmt. \\\.

Puerq<iintlcciindicsnaius,Jcicpcnte in tumorem magnumin capite, tactu mollcin , Lapfus cft , qucm morbumGrxcibydroccphalon appcllanc: cui occur- rens,hocufifumusmcdicamcnto, quo intra tresdics cx toco inilacio illaevanuu : fic cnim mcdicamcntum habcc. Recipt p*lvtr. mbfjntbu, cmmomillm, mtlilott , m- nm mnc imt dumj ; bntyi rtctntu, olti cmmtmiUim , m/tm mncimi cjMAtM»r : cerm pmrum , (f md tonemfimt mngntn- r«m,quo inungitur locus , &co,utdjxi,imr»uesdics lanitati fuit reffitutu*. Czteriim m hoc cafu exper- tum hoc quoque habetut , quod fic habcc , Rectp* . . >.u,[jdu%nmt.fm. pnl. ori^mntnnc.trti. •^Cfct , f' tepidolociu tnMugAtm. Siquls vero hu- 4 rnoibi eiactam dcliderat curntionem Jcgat I'ah- dnmlth.6. fnm mcdictnm c*p. j. quo nullusmcliusrcm, ut mibi vidctur , per uacxat. Lmjitmnm Curmt. 7 9 Ctn- tur. 1.

Mcininimequatuor pucroshoc motho laborantes aninud vertiiTe &curaflc,quorum uni poft mortcm dif- iccto.non cratccrebtumampliuspilapalmaria: Car- tetu.n cx tumoreintusfubcranio contcnto, nrminem convaluilTc vidu&abextcrno tumore.iacile fancfcunt. Ergo livc fub pericramo.livc fub cutc capitis mulculo- ia 1 utcat luinior.refolventibus priniooppugnandus eft. l^uod ii iic cxpugnari Mqocat , factcnda inoiiocft*

I I

ccniporumritato mufculo, indeq-, exprimcdus humor omms.fivccarniumrcccnsmaclatarum loturam, five nigrantcm fanguinem, G^e fanguinis thrombos.cum nempc tumon occalionem dedit contulio, referat: hincvulnus lino carpto ficco implendum.condupli- catispannis contcgcndum.acdcccnuligaturavincicn- dum .Ambr^jremiJiib-j.cA.

Qnanquam Neotctici , inter quos eft GntlnlmHt Plnctiitintu,(g Nicot^FlorenttnHiyCyuxtAontm pcr mci- iionem non commendant infantibus nostamen vidi- mos infantem &tiliolum Magiftri Petri Fridcrici Chi- rurgi Deltcnfis, quem ipfecxfonte facrofulcepi.cva- uilc. FUiolus quoque M. Petn de Mecr.Penlionarii Delienfis, licctpoftmcifioncmcuratus.poftea umcn obnt, non quidem proptcrincilioncm.quadiucura- tuserat, verum poft aliquod dics,inadensinfebrem , mortuus cft. lnterea tamen fi fit aqaa extra cramum, Sc humiditas non iic mulu , Concoregius ex mcntc Aviccnnz incidere jubct cutcm fecundum latitudh- ncm:fi vcro mulu,crucisin!larincidit,aquampervi- ces cvacuando ; dcinde cum Iixiviis & unguentis con- vemcnubuscurat. FortfittifchilmdokfervAt.^oJA.^. Qui etiamlib. y obf Chirurgic. 6 pag. 8f .hydrocc- phah abfque chirurgia curati rncncionem facit

Puerulus nupcr narus, ingcnci capitis magnitudi- neamciebatur, qucm ut rccxc curaremus.nuuici^m- pcra vimus,ut vicfus rauone cxliccanie utcretur; illam- quclzpiuspurgavimuscum piluJ v dchieri. Etquia non crat materiaaquofa, valJc copiofa,diaphoreticis eandem curari tentavimus , ungurnto quod couftabat CX pnlntrt mbfintbn,c hdmomilUtiri^Ant, mnm drmcb. tij, fnlv.myt.ll.rofrMb.mtUloti mn drmcK.j^l.cbjmomiU* rj. fmdtncorpormtuncm , cnm pmncobHtyro (< ctrm mdfeclm. fiebdtmn {Mtnt mm. Vol\ inunctioncm pMl^rrtm cx my- ttiu , rof a mmmomo, cmryophillu , cmmomiil.i, ">{pcrg$ jMjfimiM,jMibiu infmm cnrjtnt ejl.

Alius vcropuer hoc meJtcamcntocuratus cft, quo Placcminusincodcmcafu fcliciter ufus cll , univerlo capite cum oleo chamzmcluio c>: fulpliutc inuncto, acapien Jo olti cbmmomillt nnc.itij.fnlpb.Hnc.j.^uibm ccmmitlis, bis tn dic pucri caput calidc permcnfcm obhncbatur: quo facto , lana calida & iiccacapiti lmpo- ncbacm.doneci^tatcmconfccucuscft. Idtmebjerv. 2&.ltb.%.

HydroccphaJos duos vidcre mc memini, alccrum (extoabfuncannoGitlingz, quodeft Ulmcnlis Keip- oppidum , Comitumohm ab Hclcfcnft ain,&c Puella cracnovem mcnfium, parcntibus nau paupcrculis, cujusrcliquumcorpusjuftz erat ptoportionis^cipuc autem adeo tmmenium , utintuci.tibushotrorcm in- cutercc. Patebatautemvcrtcxtotus, lolopci icramo tccfus , in quo unquam utrccopioiuscontincbatilc humor, loturzcarms , tamcn dilutz, non ablimilis, nam usque adeodivullz eramcraim parrcs, utlatcta tantumaliquacxparictegeteiitcapitis, lnnatantcmc- iiingibushumorcillocopiofo. Vcrumquamdiudein- ccps fupcrvuerit, fatc non potui, cum codcm anno io aulam migrarun.

De alcero.ucrum hydroccphalos dici mcrcre wr.du- biuiTem , nifi & Accius, & noftro tcmporc Parcus ita appellailent Puellacrat &h.rcnobiligenercorta, re- ccns nata , quz intcr craniuin & pcricranium tumore laborabaizquante,autfupcrantcetiam,piignimagni- tudtncm. QucmcumCnituigifruftra limmcncis, & plumbczlamiuz mulcis foramimbuspertufz impofi- tionccurarenitcrcntur, mater tandcm puellz folala- liva&halitu luo, quibus& peraliqucrtdics jejunain- ungcbattumorcm,&halitupcrfundcbat, ita percura- vit, ut prztet tenucm (anguinci coloris lincam , qua hmitcs tumoris fucrant,nihil reftarct. Vcrum fucc mi- nus infrequentia funt. Nam& dc aliisintereahydro- cephaJis ,t quipartim tertium , parum dcamum zutis

annum

o

1 2 Obfervationum

annum fuperaflent, audivi, quamvis ipfc noo viderim, Ofvvaldui Gabelchovtrut de obf.

Observatio I.

Hydrecephali nevafpecies, quaintra cerebriventricules ( res mtra ) novem propeaqu* ltbr<e cttra dtffictlta ad~ modum fymptomata deprehenft : crantumcjue non of- feum , fed membranofnm, quale folet ejfe aborttvofae- tut,conJpeclum.

AFfeclurn hunc Augufta: Vindelicorum in bienni puella obfervavi, cujus capuc in inenfibus plus minusfeptcm itaincrcverat, ucnullum viricaputun- quamviderim, quodnonmole illi cederet- Fuitque is afFcctus, quem veteres hydrocephalum vocaruntjab aqua, qua; in capitcaflervatur» fenfimque colligitur» Quamquam ea noninter calvariam&exteriusipfam fuccineentcm membranam aut cutem ( ubi alias a- quam reponi medicorum libri docent ) huic pucllai fuericcolledta : verum in ipfius cerebri cavicace,adeo- que in dextro finiftroque illius ventriculis :'quorurrt cavitas amplitudoque ita increverat, ipfumquc cere- brum ita extenfum i uerat , ut novem fcrc aqux libras, auttres Auguftanas vinimenfuras(ita mc amentSu- pcri) continuerint. Ad hic ut cercbrum in capitis vertice,membranaequafi modo erat tenue & quodam- modo continuum cum tcnm fua membrana corpusi ita quoque cal varia fuit prorfus membranea, tantaque duntaxatfede oflea, quanta calvarja: puellaseratam- plitudo , priusquam caputextramodum increfcercti cafereratione, quainnupernacis pueris , frontisos &verticis ofla conftare rernimus , ubi illa alioquiii mutuo funt contcrmina & in admodum pueris, infigni intervalloamplitudincque vifunturmcmbranea. Ce- rebelluminterim,cerebriqueumverfabafisfe»un<ium naturam habcbant , uti & nervorum produdtioneS. Dcin nullis prorfus fedibus , qua in cerebri \ entricu- lisadeo atquc dixiadauc"cis aquam repeti , & puella ad mortcm ufque fenfibus incegris eft ufa , & quoties capuc, cumillampaucisantemortem dicbus confpc- xi, abaftantibusmovebatur, &nonnihil , quantum- visctiamlevitererigebatur , gravisillico tuflispucl- \x molefta fult, cum difficili refpiratione, & totius facicimirorubore , fanguinisquefuffufione , & la- chrymarum proventu. Reliquocorporc rrediocricer habuit : etfi iaxis infirmisquc , fed non refolutis ta- men fuerit articulis j neque pnrfente etiam infigni macie, aut etiam ferofo irt membr-is tumore,aut morbi comitialis,a»iCtremoris alicujusribtis. Jccurcumpau^ 16 poft mortem fpe&aretur , fubpallidum , & nonnihii naturali alias jecore concraccius duriusque occurriti liene incerim maximo & molli confpicuo, perinde ac fi jecorisvices aliquandiuobiviffec.adeo ut cum prsfen- tibusmedicisnihila:queadmiratusfuerim, ac tantam aqus vimincerebri ventricuhs absq; majoribus fym- promacibus tamdiu collectam l\xAz.Vejahui Itb.i.ca.f. de humam corporis fabrtca.

Observatio II.

Tuer cranio non ojfeo, fed membranaceo natus; quibut remediis rejlttutus ftt.

GEorgio filiolo meo, ex utero in lucem prodeunti, adeo molle fuit totumcranium,utadleviflimum digitita&um velucmembrana aliquacedcret. Egodc vita infantis defperans, nolui corpufculo tenerrimo adhibere medicamenta. Animadvertens autemtem- poris progreffu , capitis maguitudinem,plus qu4m paf crat augen , & metuens,ne fieret •'$?u>x,i(p>t\(§)., elapfis fexfeptimanis, caputrafum fingulisdiebuSo/.r^w*- meltno,cut(i<tchas Arabica, Brtganum,Sulphur &ni- trum,tncoEla erant, inunxi : & menfe feptimo durius eft fa&um cranium,& nunc puer bimulus, Dei gratia,bc- nc valet. loan, Francus,Phyficus Camicenftsdeobfjuis.

Medicinalium,

Observatio III. Stuptnda hydrocephalt jpectes,in vtro vift, gf curata:cu- jus caput tncrefeendo bovis caput aquabat.

EQuidem non in pufillis , fed in viro, qui furnariam exercebat,augeicerc caput adtantammagnicudi- nemvidimus, utmolebovis caput fupcraret,&tocam cum nafo faciem occultaret. Iuflimus primum bacu- lum in orc immitti, nc deperdita rcfpiratione fuccum - beret. Mox omnidiverfionum gcnere, cum tenuiflima victus ratione fer vatus eft, fenlimque capuc decumuic. Montuut de tnfant. Pragmatta, pag.%.

DE VARIIS CAPITI AGNATIS. ObserVatio 1. Corona Sacerdetali nattu vifut.

Nlcetus Trevirenfis nafcitur cum corona clcrica- li. Cafar Barontus £cct.hift.pag.6}0. Observatio II.

Puermultifariam monftrofus^ cutgenttale membrum avefttce propendtt.

ANno 1487. Puer Venetiis editus eft.orepluriva- riamfciflb,& prseter multafcediora relatum,ge«. nitale membrum habuit vcrtici agnatum , atque ob eam rem non placuit in apertum rererre. Lycofthenet Chren.de Prodtg. & Ofttnt.

Observati o III.

InfansnatPU , ckiprater alia monflrofa in vertict carntA majfa tefludinis tnflar : tn cervice vero qutddam murin<c cauda fimtleagnatum cernebatur.

STetini,annoi5f4.accidit,ut infansin luccm edituS nodtubaptizaretur , qui diromodocorporis gyra- tione, vociferationibus & geftibus variis adverlacus eft paftori bapcizacuro, ut terrorcm omnibus adftanti- busincuteret. Tandempaftorfadis adDeumarden- tibus votis infantem baptizavit. Habuit ille in verti- ce maflam carnis , imaginem prarbens teftudinis rafFa?, incervice caudam carnofam habuit inftar muris, fcd albefcentem j qualiserat cutis, finepilis, capitc erat Thcrfitico,ocuiisextantibus. Ftnceliui dtMtraculk noftri temporis.

ObSERV ATIO IV.

Carnis eXcrefeentta tnfantt cuidam circafronttm ufqtte admalam pronata.

ANno 1578. die vero 15. Septembris oblata eft mi- hipuellainaedibusmeisClodia;, ex familiaSam- borum,quammater,anginalaborans menie j. abor- tivit, non fine magno vitsdifcriminc, divinotamca auxilio matrem curavi ; puellam Vero prasfente Domi- nojoanne Baptifta Aquiftapace Vicentino ruedicinas Doclore diflecui , in cujus fronte magnamcarnisex- crefcentiam reperi,qti2E totam ferc occupabat facicm, collumq; una.cum malis fuo colore tingens.In reliquis corporis menabris naturaliter erat difpofita & formata. Georg.Garneriui de obf.

ObservaTio V. lAliut ($ in fronte, & tn occiptte majfa carnofn notatui.

FRiberga?,anno i^^o.infans natuseftobfccenovul- tu qui in fronte &occipite malfam carnofam duram &prominentem habuit. LycofthenesChren. deProdtg. fSOfttnt.

Observatio VI.

Putr oxycephalut, tumore ventricuhfuiUi inftar ex occU pitepronatofimilif vi/iu: oculo dextro boviBo,Jiniftr0 exiguo foramine Jine pupilla pervto ; dente untco% cum altts altquot corporis parttculu mon-

. ftrofu» vtftu,

Ant«

/

Libcr I. Dc Monftrofis Cap

ANke tmos quxnsor ad puerpcram hortulanicu- I jldam vocarus , qux filioinm rccens natummi- hiobtubt , cipiic oblongo, juftxaius magnirudinis, cuitumorabocdpiceobnarus, ventriculi tuilii inftar propendcbar , quo aperto , tame*, carms loturr haud abfimuu, prorVrxk : oris ftrTura fimitrr parris adcan- dern auxem uique perti ngrbar : aperto ore, dens unus albusjatoondumotleuicon^kicbatnrrnanurtmus, atqueadeodeprcllus, ut irnaginem quardamamden- t n ridemque occupantis r anx cxprimeret. Ocoius dexcer m jgnitudinc bovillum reterebat , finifterpu- ptlia carcns extguo foraruinc viiebatnr, digitiahquod rum manuum tum pedum dctidet abam ur . quorum lo- co rudimenu quxdam,vdut pr opediem lubnalcituro- rum apparebanr, cbgrtu etiam iinguhs iitc conforma- tis pilulx carnex cx fibnlbs depcndcotu agnan cer- nebantnr, ad uniftn pccbsirnara pariemadosulque imprefTo drcuio pcdcm cingente perindc atquc it ea pane refh conftnCtus ruillet, noubatnr. Pucrotemi die extin cto.

Vidimnsprxterea rxes abos infantev fimihbus fuil- iorum ventnculorum rurnonbus natos.quibus diflc- du, ndul prxter aquam uinns lotu . x haud abtimi- Jem deprchendimus , r.onnunquam enam plufcufum puns prcdiuxic.acmoxaJtcrocpanudieviu functos. Ttktm Cmemhmm dtfrtfriu tkf.

OltlRT ATtO VIL Ahm htmktlu ff mmtmjtrtfm cmfttu cmfiitmttt , tm muh frmter mUm mtmjtrtfm , cmtmmtmm vtlmmemtmm,tx cmftttfrtmmtmm (ffrtftndemi terneimtmr.

ANoo ifj&. narus eft velhano cuidam, inpago ducatns Megalopolenfis Grevetmilen dicto, in- farismonttrofxadmodumtormx. Cojus capin agna- tum vifum eft carnettm quaii X. mcmbranaceura uuc - gumcntum.quodubimanbcampanemprof endebac, raciem univerum ru obveiabat , atquc obtegcbat ut obfcuram hominis faciei imagtncm reprxtcnufct , quodaradedeaacrum&funumnnlum.turamqiu' - dam aut tocins Turdri, vel Rirthenicipilei imagsncm prxbcbar caput in univerfum oiTibusa. craniocarc- bac, undc colligcre licebatcerebro ctiamnumcaruif- fe. Sed 3c aunbus quoque dcrtituebatur, quod ca p ar - te uuegumentum enatum ccmcTetur. Vciamen iltud fade abftractum Bc funedum ,una quoque ons ndus, inftareclamanus, aiuosdiduccntxs, hornbdiafpcctu apparcbaclnorchnguanulladcprchenta. Quolubm- dc patcntc .atque kiance , unguiocatqueignccolluce- rc,fonssidaodo uneafpccxu vifebatur. Ocuii fempcr apcrri, fincpupilbulu , cavi non minusatquctaui.es apcTtx Uoguincuin, & igncum quiddam reconditum hahere comperti func Nafus ci iniur mcdoilbrum ca- numcotrugatus. CoUo crat oblongo nimuodeoque molli,ut eo crecto, caput vel in antscam, vd pofticam, auc ad alterutram lcapulam prociderct. Manusdema aperta,iiniftra vcro conduu,qux quociclcumque apc- rieb Jtur.fua lponic tcdudebatur. £ar Chmnm D. Stm*- fUtPmtds%vmlgmri hummmfmkbcmtm.mXheMckim.

I s

paucashoras puer ohur, nec mirandum , qunm comu iliudprxduru uipanc lnteriori.conrlarum cx cranio,£c mcdulian cerebn fubllamia etTet. Lm Stmm. Cent. \.Cm- rmt.%1. FelicionfocceiTu cornuarronterciccrum nar- ratfl GmkrthmsOkf.il. Cornu, v.in v ui.:rrcenatum rc- ferc BenttLd.fmt.xoo.

Annoi2jv in Ruthfudio oppido in AlpibusNo- ricis, quas Taurumincolavocat, intans cornurusna- uiseft.vaeiruseius

*-f

\» COtNUTt.

OisstvATie L

CmfUikm ctrnmtu nmti.

'^^Atuseftpuercumcornicuioincapite: nondole- ^bar.nec quicqui obnoxii ex eo pcrciptcbat : gran- dior vero factus puer.coi nu quoquc crevit,quod om- ssioo deponcnduni cxcapitepuercoQtcndebat,c\:apa- nre cftlagiubat,ob idquod pueri iliomcornutum ap- pcllabjnc.iccerutoiguurChirurgopius jofto audacc: pn;no p ariem fupetiorc prqcidit,exquainotione,nu!- lum tcre puer dokbrem feniit: Chirurgus vcro crcdens iu evencurum : i ra Jicitus corrucuium reiecuerit :opos aggrcditut, icdmtcliufucceiTu.btcvicnim, vclmua

>loratus quatiordcam ante dies quirn edcrctur auditus. Lictjtoenes Chrtn tu Trc- migiu (fOjfeut.

Annoijf i. InMarchix nlla Dmntn-.tw. vmlde pro- pe Witfltcks coloni cujufdam conjuxmonftrumhu- luimodicdidu Intanstotocorporetuit ipadicco colo- re.capite cornuto. ocutis cia/us, prominentibus,abtq, nafo,patulo ore, quod longirudine fpirhamx dntccum tuu , in cnjns medio lingua candida emiuuit, cV quadra- ta.colli expcrs. Caput enim tcapubs acacvit.corpuj totum mnaru& rugofum , brachia in lumbu bxierunt pcdcs tongc tc n uiflimi. A b umbili co autem Ipecics la- zi intcrbni longc dcpendit ad pcdcs Firxtumj dtmi- rmcmbs

Aqnd Subaipinos m Quiero, deccm iTaunno mLT- Jiaribuspolitooppidulo, AnnoDomini ij-S.diei^. lanuarii ad oCJtavam horam vctpcnmam honefuma- ttonatcetum, peperit cornua qumque libi adveriafc anctinu iimi.u capite gercntcmuuiprxteTeaafum- rmfruteadocciputm doriumfcre totumprxlongum carncum fruftum pendcbat , capitn muliebns mtur iubens.Circacollumver6 alucaru duplcx advolueba- tur, ranquam colare fubucuix. Extrema n trtufque ma- nus Higitorum uncos rapacium avium refcrcbant,ge- txuatanquaminpopirabus crant. Cruxdcxtrum,pel- quc item deitcr rubro colore prxrulgebant: rcli quum corpus Bcrtico erat colorc Magno cum clamore in Ju- cera pro nlfe dic.tur , quo Uc cunfternacx obftcmces, cx reliqux mulierca clinicx ruerum, ut c vdbgioin rugam le ab xoibus puerperz dertennt. Dc eo mon- llio cum Subaipir.orum pnoccps reiaviilct, julTu id ad fc adduci, nccdici^oteil, quam vanafucrmt tum auiicorum deiplo judida 'Pmremi lib.x+ump.x

Antc annos duooecim nammmor.ftrum quinque cornibusin captte,qualu anetes iolent haberc; cum carnofa appendicc longa 1 tergo dcpcndcntc Vemrt- tbim/C0mm^e.mtmmrtmfmg.l^o.i*CJC averU.

NupcrapudLingoncs, huud proculaCailclIione, muJiet pepcnr puerum, facte lpedante in tergum, ca- pite cornuto,unguibus pcnc utlims, cxtera honvncnv Monitrum id mox ut njtum eft , iniiliit in taaem ma» tns :opprcliumquc eft, lcd aliquandiu fervatum m rci hdem.Qiii v: Jit ad me pcrfcnplit. &lk. X»tercnm.

OatEKVATiO II. Admltit ctrnmm in cmpitt fro' mtd.

Vldi hornincm , qui venitadmc pro coniilio, qui babcbat tn capite leptcm emincnuas, unam aiia majorem, Sc indivcriis lods : quarum aliqua erat ica magna dc acuu Ucut cornu capreoli vel longitudine poliias: & multum Izdebant cutem, & miratus fui, quoruam cutis non rueratukerau. Cumervovicfi, quod habcbat a craruo fuain originem cv: radicem^on mc volui de «.ura inuomittere : lcd argro conlului, ne (eponeretin manu abcu)usproptercuxam:cummihi impoflibile vidcbatur. Lmr.fi mntm rrad.}. dtci.iumf. t.Cbetrmrgtm mmjttu.

Multonesincapitchunt apoftcmauquxdamquafi cornua, duraunquam lapis cxiunt de generenodo- rum:& altquando lunt mollia , & tunc proprie iunt te- ftudxocs. Onsrua autem apoftemata.quxincapicc funt.umdura & lapidea . quam mollia , carnou , vel pinguia, debent inddi fccundum formam crucis, ut faciLu» poUujtcxcorian. Prxtereaquxexeisconri-

B nent

1 4 Obfervatidnum

nent humiditatcm, quxque poft auremaccidunt>eo- runi incifio fuperficialiter fiat :& ex eis quac facilius vcrtuntur inlaniem, funtea quxaccidunt mcapitibus juierorum,hocque piopter abundantiamfangu'nis& fluxibilitatemcutis. Thcodortcusltb.$ c.zy.Chetrurgt*.

Qbservatio III. Vtrgini nobili non tantum ctrca arttculos brachtorum & pcdum : verum ettam tn czptte tffronte cornua vttu- Itnts haud abftmtlia, cute tenus pullulantta,nonJine extrema deformattone jubnata, percuratafy puella dentcjj prtfltme genutna ferm<g reflituta.

NOs Panhormiuna cumfolcrtiffimoChirurgoIa- cobo i.&rn.noftroapueris ferefamiliariifimo, nobilemquandam puellam virgincm : quamplurimis tuberibusrecurvas, fitv.ulque ln fummo exacutas, cor- nuuna vitulorum inftar, cffigies repraefentantibus,& omnibusfereartubus, pra?cipueq;inanuum,cubiti,& genuum correptam confpeximus,atque etiam incapite &fronte. Verumtamen non fiib cute,fedfupei lpfa oborti crant tumores illi, & quidem novo quodam ge- ncrationisordine.Etenim vclutlapidisgeneratiocon- tingit invcfica, ut fcificet aliapaulatim,atquealiafu- peraliam veluttunica advcnicnte, in magnitudincm increfcat: ita&inillis alpcximusplurimas veluti of- fcascoftasfibi mviccm innrerentes.no n fccusetiam,ac fi avellanarum cortices dimidios, alterum altcri fuper- imponas.minoremtamenmajori.ut inacutum , Pyra- midifqueeffigiemconjungantur.Taftiautcmfummo- pcrecircabafimdolebant, & intantumfirrniffime,ac lumma duritic inhxrebant,ut ncmine Medicorum ali- quo remediorum generefuccurrere valente,ad nos tan- dcm poft multos jam fui morbi,atque ortus horum an- nos,confanguinci venerint.Continuo enim & magni- tudine,& al iis novis enafcentibus numero etiam auge- bantur QuamDei Opt.Max.gratiapauciflimis diebus ad fanitatcm reduximus, priftinamque pulchritudi- nem. Cumtamen turpiffimaevaferit.dsemonumpo- tius,quamhominemprae feferens, ufqueadcoutpa- rcntes libentius mortem,quam vitam illi optarint./w- orafftas , tom. i.de.tumortbus prater naturatn p.ig.p6. Virginem cornutam quoq; dcfcribit Bartholin. Cen- tur. 5. hift.anat. 17. & Ccnt. 1. hiftor. 87. de cornutis mulienbusmulta lectu digniftima proponit.

Observatio IV. Cutdam efronte cormculum digtti longttudtnepro- natum & ftlo.practfum.

COrnu in fronte Nobilis fceminae natum , quam deFortiuc Monpeffulani vocant, digiti lonoitu- dine.filopaulatimadltiicto prrccifum vidianno 1542. Dalechampius Aanot.adcap.y, Jib. 1 1. Phmthtera D.

De Cornibus.in aliis corporis partibus externis na- i\s,vAeJibthujtu operts.

DE CVTE CAPITIS,

Observatio I. Cutem capitis untverfam poflenora verfus mo- ventes ejuidam. .

BI n 1 in lucem revocandi funt mufculi,aba- liis negligentia prsteriti, cjuosincapitispo- fteriore parte licetanimadvertere,quia lamb- doide futura iupra mamillares proceffus o- 1 iuntur : triangulares funt,& in carnofam membranam definunt,qua? frontis etiam rnufculos excipit ; eorum- que utilitas non contemncnda haec cft,ut frontem, cu- tcmque capitis poftcriora verfiis abducant,ut ego mil- lies nonfine voluptaje contemplatus fum, in capite

Medicinalium,

praeccllentis viri prxceptoris mei Ioannis Antonii Plati.queni Lonigumnunc vocant. Isenimcutemca- pitisuniverfam valide movet. Sed quidcgo in ahis cxemplapcrfequar cumdomcftica ,vclintcrnapotius excmpla non dcfint Ego quoquc is fum,in quo cutcm capitis manifefte moveri nullo negotio cernerc poffes quippcqui caluus admodum fimabfqueullacutisari- ditate,fed mollitie adco laxa,nt nuper nati infantis cu- tem ptx£erat.(/>lumbus,de re Anatom.hb.$. cap.y.

Scribit Gaknus z.de ufu part,cap. i4.k>lam frontem, feucutem frontis,in corpore humano movcri, quam- quam vidi egointcrdum aliquos, quibus cutis capi- tispro hbito movebatur. Mercurtahs ltb.de decoratto- nccap.z^.

Nos quoque univerfam capitis cutem in anticam & pofticam partem proarbitriomovercpoffunius,idl quod dodtis nonnullis nonfinc admirationeoftendi- mus faepc.Meminit D. Auguflinushb.de Ovtt.Dci.l^» £■<?;?. 24.cujufdam,qui totamCa?fariem,capite immoto, quantum capilli occupabant.deponeret ad frontem,& revocaret cumvcllet :quem probabile eft, comodo traducere & reducerc citra capitis cutis pro arbitrio niotionem.haud x>ot\\iiVc.Schenckttis.

Mihi adolcfcens vifus , qui & aures,& capitis cuten prompte movcrct. Dalahampius Annotat.ad.yjJtb. li.Phntihttera. A.

Observatio II.

HtflorU Galcni rurt degentts,cjttomodo Achorat pattentem fanaverit.

CUm aliquando ruri degcnti mihi pharmacumex charta ad manum non effet conlpe&a in acgri domoinutili aliascharta,faculam poltulavi,exuftaque charta ac accto diluta, locum affe<5tum illevi,homi- nemque ad me poltndie vcnire juffi; feiebamenim, quod, cumdura:carnisellet,pharmacum ferrepofTet: cjui ubi vcnillet,parum aberat,quin curatus eftet : qua- re ad aliud pharmacuin non tranlivi, led eodem uti juifum, poltera die pertectc fanitati reltitutum con- fpcxi. Prudcnti igitur viro opus elt,&quitum curan- dorum morborum fubftatiam, tum aegri naturam pro- bcnorit : infuperque pharmacorum facultatcm noni juxta genus tantum , fed & juxta quantitatem cognof- cat, quo fingulisdiebusqualiprauidio opus fitconje- ctet , m cxtendenda cnim aut exoluenda pharmaci, quod prionbus diebus admotu fuit , facultaie in quan- tumfanc afteftioipfaindicat, congruacuratioconfi- {tit.Galenusl.i. cap. S.Compof. Pharmac. Local. De A- choribus,Tinea, Meliceride&Phthiriafidigna ledtu quoqueproponitNicolausFowf/Kfjwj^ew^/. S.fol.qi. addc loh.Bapt.sJfyContatrj.Co/ifil.i.

Oisirvai 1 o III. Attnea crebris capitis lotiontbus vtndtcata, capitisdo- lorcm ,febremcfo conttnuam tnctdtt: acjutbus malts, cumnullaarte hberart pojfet,morttur. Aperto cranto, dextrapars cerebrtctim membrams putrtda, & icho- re cttrmo deprehenfa.

MUlierem tinea alias tentatam, ac frequentibus quibufdam capitis Iotionibus tandem fanitati reftitutam , in capitis dolorcm febremque continuam incidiffe, ad illam vocatus minime mirum effeduxi. Cum vero nullis prorfus, velrevulforiis, vel deriv3to- riis&evacuantibus cederent; fed tandem argram polt dies 30. ad internecioneniduxitlent, fublato cranio, media pars totius cerebri cum membranis(erat au- te m dextera ) putrida prorfus inven ta eft, ichore citri- no refertaurinamrecte dixiffes. HerculesSaxom<e,obf. Tincam capitis curatam recenfet Foreft. 1. 8.obf.i8. quietiamobC2j.d.l. de cruftispuericaputoccupanti- busfctibit , de quibus vide quoquefis Amat Ccnt. f. C«r.8o,

OB.

Libcr L Dc Cucc Capitis.

Observatio IV. Tmlfmcmm crmmu ftrrmfttmne.

TEsrudincvn & gbndulam iive talpam qux ictaia\o,5citKoacamxn2\KjtcmmdMm Rtgtrimm melrus c tt dimitterc, quam curo trypanis(«r i»>/« i»«r ) curare. Ex ego ( mtt rtimm I^mnfrmncmj J vidihominem qvu habebatulpim ulcerjtam fuper proram capius, cum corruptione oflis ,adco ut ita pcripscuus euct pan- rucuiorum motus.ac u locus eiTct dc t cdus . Cui con- tuiui rcgimcn paJluuuuro.Ac rccefljt. Cmuie Osntttg. Yrmc2»x.Dmti.2-cmfjL

OlSElVATlO V.

Cmfttu mrtmt,mvcrtut mdicctfttiMmmfamt cmtdmmtm tmmtmm dtimtmtm intmmmermrt ,nt vmTummjcctem refrtfentmrtnt.

INramefcunt uuerdum attcrur, & tiunt in illis veluti vances, quod tamen raro accxbt: nam ob dupli- cemturucam,quam dunorem habent&crafliorem,&: ob fanguincm tcnuem, qucin contmcnt .reiutuotur , & nonuafacilcdilauntur. Vi Jsrauscamcn Aleiandrum Bofcollum ,civem Florentmum, cui artcrix capim a* vcnicr adoccipitium adeotumiaxeraw.wvidcrcn- tur varicesmgentesroulfabant auremvehemcnter cum tangcbanciir. Veorthicl^usutcuraretucaGabtiele FaJJoppio.qui magno cum apparatu lcccionrm polu- tus» cum manum jamincipcret admo»erc,pcttcrritus rnagruuidinetumoris cucauone lupcrtcdit : veritus nc homo vitamcum fanguine rundcrct : iMe autem cum ejufmodj jrTecru diuuus vuuc rtdmj 1'uUmj pmrt iftii. xJtb.6umf. i A,M*dtctnm.

Obsirvatio VL Mmfcmltfm.mpitu cmtufmri iMt~mm mwtcttfttt mdfrtmm ttm drvmlfi , rtftmmrttm.

DUm Hiidmi elfem.milm cuidam ex proruta tcr- ra, dum Uiftudcret, rnuiculourapius cutis uique ad pcncranium dcprclTa rft , tou ab ocbpius imuo in rrontem ufque lic divulu , ucsn facirm propende- rrc. Hrjfus curattoncm hocfumocdincaggiesTus. Pn- mum cocum vulnus vino tepi<! j lavi, ut concrecum fangumen- hrce rerrrna pcrnmtum ciucrem , indc molh hntco dctcrli , tou vuJnm ttrrtbtmtkinmm k"t*t- immmtxtmmemm fmmcm jmxmvttmjn qmmfmmgmtnu drm~ Cwnu^mmftubti , (f mitti mIiTMtddi[ftlmermm , impolai: hinc pcndul im | cutcm fux ledi retUtui, itabilivi ductis acu punchbus^iec pJus quam par eflec prcflis.ncc dcn- lioribos, roctu duioris 8c u flimmaoonis , qux duo dumpusfit, pouiTimumcoiuingunt, fedquantumla- tis efleipli undiquc contincndx & acri arccndo, qui fuo lngreflu vulncnbus plunmum nocet , quar dcor. fum iirgcbant vulncris oras pcnictliu longionbus, 1 a- ticr buJquc iodius coplcvi,quo laoici jpatcret crTluxiis Toci vcro capiti quod fcquicur catapufnu impolui Rtctftfmrmmhtrdtt (ffmbmrmm\mn. mmcuu vj.tlti rtfttt drmcbmms ttf. mctti rnmmntnm fmfiictt , fimt tmtmflmfmm md ftrmmm fmltu. Huicdcliccandi vu incfl.icrrigerandi, rr pcllcndi.dolorcsfrdandi. inflsmationes mitigandi, tc finguinem fiftcndi. vtgro linguincmnon dctraxi, quodmultusilli rluuflct, ruptis maxtmc aitcrnsqui- h-ssfcism qux funt ad tempora. Hac aite curatusbtrri coaviloii.Pmrtmtlib ff.cmf.l^.

OlllRVAIlO VIL

Smmmtmter ftrttrnntmm & crmrttmm mmtmtm, ntnnnn- mmmm tffit ctrrmftitnem tndmxent.

1N doloce capitis fxpc fanies fub cft inter cranium icpcricranium. Mcllitcrdigito concingcnJus lo- cus, utli quidilhcfitpuxis,mtclligatur:muJio magis iiBxusiihc dolorcft, apcnendus locus. Namfxpcla- nicsapcrto locodcfluit.cV iibcrantur:atqucindemc tuscit»ncoscorrurnpatur. Si quiillicveua elt,aperi- n, tcJ icrro rcfciudi debcc.ruii admoduan lit uih^rus. HmkruttLbtLo frtfrttjdtftrymt ,t.

I 5

OuiRVArio VIII. Cmfmmbmkt, vmltms im cmfitc mcrrftmm, & cttrmftntti rtfmrgmtimmtm C9nglmttmmtMm,c*p,te tntttmcrtm mbtmntt,mmfcml«fM cntu tnctfttnt ftrcmrmtmm cf .

CArolus Philippi Hifpaniarum Regis filius,Ca- rch V. nrpos, exquartanaacrcm uiutarc juflus, in arcrquadam nobilem puelum corollas r.ectcntem incuicus, cum Judendi causiadillam propcraret:illa nm mcTuens , incubiculumiugit , petfnlumcjrcottio obdidn luvcnu co magis lmtatus, incubiculumprz- cepspcrgradus etfracra violcr.ter januidebpfus.gra- vifimum vuhrus ui capiteaccepiL VocatiChirurgi vulnusobligant. coniolidaiiumquc lntenti (antci rf- fluxum ncgligunt Itaquccaputtotumtubcnsinitar intumuit ; & apoplccticofimihs .puer aliquoT.diu ja- ruir, Tmn dcmum Ptulippus uc morituro exuemum adcflct fiho. accrrfitus, Andream Veiahum Bruxclien- fcm fecum addudt , qucm Hifpam in fuperficie can- tunicorpons verlatum, ve i Medioappeliationc in- dignumcflccalumm>bjntur. \i df| lorutounicam fpcm in lcctione peiicrjnn Injm airuraans, djtalibi poteQatc a Phihppo, rubcr decuiTaum apciuit cVpus tccudiiTimum fcnltm c acuavit. Rcd'it igitur adfe pucr,tanquam c prorun io umino exotatus, vitzjtcfti- rutz benrticium Ccrmano Medico ie dcbcrc aflir- maruu/raifv<«</ BUtn Delfhtenfis.l.C.AcrtAmm

OlJER VATIO IX. Vmhttrt mtm ttm dtjf.aU , (f ftrunltfttn cmfttt mcceptt, mtcfo th tdmtglc.ttm trmdntt,crmmiitjfmtiti4tjjmnt: mmdtftrtnnti Cefkmlmltim*rrrtm,nmmAftdicti mer- wt Gmiitci fmlfmm tftntmntm frtmtni,ttrt frjot lcthm- lu txtitiffet,ntfiiUt Cmrrmrgiifrrm jirvmtm'f*i \t. /^Eorgtus ex anrJqua & cccbri ramiha Nobilium V_J A<t Htktnbti~i , qui R -rrb*{i cognominantur.na- tuscuui juvcnuauhucD Maximiiian: I.imp. Auguft. caitra lequn ctur,cV vulnus in capite nunimc m$i»*iy«i acccpiflet, Chirurgo caftrcnli id percurandumcom- miut. Qui prxtcrquam quod arus opcrum parum pc- rituscUct.ideiuninumneglcctim tiactavit. Quo ta- Ctum , ut v ulnus non exacte j fordibus &. tanic per- purgatum.ienfim cV late* tet crann oiia vitiaverit.CJii- lurgus luque fupcdiruria cxpurgauone contentus, atra oflis corrrmpcndi metum um vulncns confoli- datiom ituHr r Q jj «iiccura.rcm omnem probocon- fedam utcrque arbitrarus , hrmam valetudinem libi perlua.cruni. IntcreaNobihs Ordini Equitum Divi joannis Hierofolymiuni ' qui hoc tempore Mcliram occupantcs , candemadverlusTurcamtomterdc^en- dunt ) fefcaddicit , quo loco ubi pro morc dccurlum fuum exegiflct, &ut emeritus miles in Gcrmaniam revctfus tuiflct,in dies difiScili capitis dolore tor- queri cccpit. M cdicu prcindc tum|multis,tum icle- Ctiflimisadmbius,nuSil nontcnutum, quodad capi- t;s dolorem tollendumconduccrc videtctur.Malo au- tcm pemcaci fubinde mvalafccnte, ncquc qvicquam vulganbus^c ufiuosmedicamentisptofiaentibus.ad dccoctumligni Guajaam , & alrpticam Hydrargyri- cam vcntum e.I : caufanubus Mrdicu.rerraccarum il- lam Cephalalgtam, fufpicione motbi Galiia haud va- carc, Itaquc vuoptimus, ficmehoce tortuna dignuTi- mus.dixtam Gallicofis dcbitam, quamquam innocen- tiJTunus, fubieus, ludat graviter, & cx artis,uu tura temporafCTebanc,prxicripto,unctiones fuftinuit for- titer. Ufus in hoc opera Clariflimi &cxcrcitauiTimi vincujufdam Argenunenfis RcipubLcxcoduccoMe- dia Phyfia , apud qucm ego circa annum Domini i y j 5 .praxeos artis noftrx tyrocima pofui. Fcedis au- tem fputatiombus , unquam curationis bafi, indici- bih paticntia cercatum acnter, ied profpcrau recon- valcicenua tructus ahuj nulius fubJcquutus, prxcrr-

U 2, quam

1 6 Obfervationum

quamquodmedLcamentis & accisadianaexcarnifica- tus , fatishabueritmenfibus aliquotinde, velut nau- ta cabulasinnaufragio,ficille fefe exvirium imbccil- litate analcptica dma rccolligcre. Verum non ita multonoftgeminacis eo ulquedoloribus, ut vcl mori omniiio^velextremaquqqueexpeririprefcrretrexcm- plismultis, quibus repctita alypticc &hyderoticein quantumuis pcrtinaci Gallicofo capitis dolore prx- lensauxiliumtuliflct, perfuafus>niiferdenuoinprifti- num piftrinum detrufus,fummam aleam tentatmovan- tur aut intenduntur mcdicameuta pleracjue, & qui priusunico nunc plunbusmenfibus Medico hoccar- cere dctinetunatqui hyg <a & Apolline nullo. Tan- demcum remediandi fpes exigua aut nulla lupercfle viderccur,Medicis& Medicamcntis, aquibus tot tan- taque perpeflus frulbra fuilfet, longum v.ilcre juflis, rcliquum vitas iux Deo, &fortunasc6mittereftatuit. Accidit autcm, ut in fumma rerum dcfperati one, cafu, Argentinsein fcnem, & ce'ebrem Chuuigumincidc- tet, &interahadiuturni fui morbi calamitatcmeire- cenferet , quiicifcicatusex illo,numaliquandoabex- ternaaliquacaufa, puta cafu,icl:u,ulccre,nut vulnere caput lamflct : Nulla refpondit, nifi vulnere illo, quod ei in adolelcentia inflicTii fuiflet, & cujus lupra memi- nimus. PetitChirurguscapitisexpiorandi poteftatem fibifieri: Annuitille, fimul etiam, qua parte cicatrix prope obliterata notabatur , fixi capitis doloris locuro monftrat,qucm ille digitis diligenter & ingeniosc pcr- tentans. latentis oflis vitium folerti conjccTura anim- ad vcrtit , & dc nudando capis ofle , velfcrro vel caute- rio cutem apericndo, confilium ccpit. Recipit arger Chirurgi fententiam, & quia fcrrum rcformidaiet, caufticum prastulic. Itaquecauteretico &efcharotico. arte chymica ex vaiiis compofito, & in lapidis duri- tiemrcdacTo,rupcoriolapidevulgodic5to , eodemque linteocxcepto , abrafispriuscapillis, arfectucnlocuin jamante notatum, amphtudine Ioathymicinumiali- quoties induxit, unde paucis horis, elchara citra nota- bilemaliquem dolorcm excitata eft, hanc butyrolo- toinunc5tam,tandem vulfella ienfim detraxit, quafe- moca.craniio/Tis vitium, Cephalalgia' hujus diutur- nx, & latentis legitima caufa in conlpecTum venit: quodquia carie propemodum nigraerat, demilIo,ut fit,fpecillo quo ulquc osabfcedercdeberet,exploiac, fiquidemquantumoffis corruptum, fola ejufdemab- icefluscuratio eft. Catagnuticoitaquapulverefuper- dato,primumfupcrficiaria caries ablata defquarnato- rio autem cmplaftro teftula? fquameque exempt£,tum ficubi radere opus hicrat,id eo ulque facTum,dum qui- dam veluti cruor per offium poros exiudaret,quibns o- mnibus vitiato oflereltituto , tum farcoticiscarnem generantibusadhibitis,reliqua curatio epuloticis cica- trici procuranda? fervientibus abioluta cit, diuturnaq; illa,& tantum non internecina Ccphalaigia,caufa ejuf- demlegitimafublata, celTavit. Atquc ha:c vera eft, & indubitata Nobiliflimi Hcrois , alias terra marique fummo cum vita: difcrimine exagitati Hiftoria, qui propterinnumeras virtutcs,tumbello Mehtaa Chri- ft iani nominis hoftibus crudeliflimis ftrenue afleren- dapartes:tum pace domi mfigni xquicatefuis impe- rando adeptas.fupremi m Germania? Ordinis D. Ioan- nisEquitumMagiftri & Principishortorem ailecutus eft quo eum incredibiliomnium applaufu multisan- nis perfuncTum vidimus. Eft autcm morbi hujus ca- fus& eventus cum primis memorabilis, quomone- mur.etiam fummos &exercitatiflimos Medicos, in- tantaartis oblcuritate latentiumque morboru&cau- farumambiguitate,facillimefallipofle. Hunccgoca- fum exOpt.Principis ore bona fide ( Deum teftor)ex- ceptum,dignum:qui pofteritatis memorias confecra- retur,judicavi.Cuiegoabanno fexagefirno tertio ufq; adultimum vitae fux terminumaMediciuisadfui. Et

Medicinalium,

quiaPodagra quoquc implicabacur, farpius finiftras iU las muncTiones cxecrabatur, qua? ncrvos tancopere debilitarant,utin fcnccTurc.ubi Podagricum paroxyf- mum fuftineret,tamfa;vis, ixpecirca luras fpafmisco- vclleretur,itaut horribilevifu, pcdcs natibusnonline in^enti cum dolore tum clamore connecTercntur. Quare fponda aliquando inverfa & pedibus ad eam parcemcollocatis.qua caputalias indecubitureclina- re iolebat, reftipedem adfuperiorem lpondse partem foratam alligari curabat , pedis contracTionem fehoc modoadpofticampartem mhibiturumlperans. Ve- rumcumimpedita convulfio longe faeviorcs dolorcs cxcitarct,mox ut vincula f©l verentur impcrabat. Qua? caufa ftierat , cur infeliccm fortem luam ex finiftro medicinxufu multoties non fine lachrymis deplora- ret:cui quoniam ante annos complures in Domino obdormiit, ex immenfa fua bonitatelocuminjufto- rumrefurrec5tionelargiaturDeus.<Stfccnc^/«j. Memo- rabilem vulncris.ante tcmpus cicatrice obducTi hifto- riamvecen{etHtld.tnfuisoperib.p.7q6. &»>. 836. un- de p atct quoque nullum vulnus,ne minimum quidcm, eflecontcmnendum,monente Camerarto Syllog. Me- wor.Cent io.part $g.quandoquidem,rf/?f fo<frw^./. *?<fr/.4i.exiguafa-pe vulneraimmaniafunt fecutafym- ptomata: quinimmoex minimisvulneribusmorcuos obfer vavit Heer Obf iz. Sic etiam Matth.Heli,Cal.7. obf pag.pag.i 16. juvenismeminit, quipottexiguum faltem vuhms,illic6 cxlpiravit.

Observat 10 X. Uk us in captte cujufdam excttatum,quodcitra exaclam f.ppurattonem coakfcens partes mter cutem capttis iS pericramum corruptt , ntejnc injame-n & vtrmes converttt , tmde gravtpma Cephalalgta & perpetute vtgtltts ubort<t,e]U4 tandem mufculoft capttis cnttsfe- iito.te dtfparrerunt.

CAntftadii. quod eftamcenumDucatus Wirten- bergici ad Nicrum lirum oppiduin . Bernardo Vogth Avomcomatcrno, celebri "Lhirurgo,civisqui- dam diuturnis capicisdolonousarquc vigiijispraelcn- ceniinaniam jam minancibus infeftatus, cfferebatur. Huncubideintolerabilis capicis doloris caufa,ongi- ne, & occafionepercuntarctur, neque certi quicquamr explorari poflet, inter aha caput contrecftare & digi- tispertentartccepit. Quod dum tumidum,moIle,&f admodum inflatum, plurimumqucacraniorecefllfle tacftudeprehendiflet, manus volacapitiscutiapplica- ta nontantumexternum alienumque calorem, fed&r pulfjntem fubtusfenfum deprehendit.Suppurationemr itaque,uti revcra erat,fubefle ratus, pilis novacula pri- mumfublatis, fectionem decuflatim ea capitis parte, qua maximetumida,mollis&laxaviicbatur, quaquo pulfansfenfusnotabatur, inftituit, unde cofeftimpuris ingcns copia.cum vermibus partim vivis,partim mor- tuisin confpe&um venit. Sanie itaquc &pure pri- mum abfterfis, vcrmibusque, quantum tumquidem licuit, forcipula detradis, lordes & cluviem ulceris vi- no calenteproluit &perpurgavit : tum pulvifculum, exalo'e,& elleboro necandis vermibus,putrilaginique arcendx idoneum infperfit , & ut par erat, recens infli^ cftamplagamdecenterobligavit, undea?ger quafimi- raculo quodam le vatus, fublatis nimirum intenfifllmis illis doloribus , in fequcntem noc5tem fuaviter dormi- vit. Avus cumpoftridieexplorandi ulceris causafa- fcias folvcret , multo maximam vermium copiani medicamentorum infperforum vi enectam una cum infigni putrilagine fuftulit, & reliquam curationem medicamentis , qus recentibus vulneribuscum fordi- dis ulceribus complicatis debetur, feliciflimo lucceflu abfoluit. Deprehenfumque tandemfuit,argrumante femeftre ulcere recensin capite oborto laborafle,quod ipianeglecTum, & fuafponte citraexacTamfuppura- tionem coaluiflct, pus conclulum fcnfim cas partes>

qux

i&t*ricraniumintenacent, exedendocor- nunicmpnmum&pucruagtnem, uideque i con v emilc.qui rcKieodn&lananando indu- biepericramomoletb.ram urvoscapuasdokwes , vv- giiuscomplicacos cxauninc. UtmSckeatki***

DE YVLNERIBVS CAPITIS.

OlSUV ATIO L

VmbttrA cxpuu prt Itxtrttm & ttmpirmm tbvtrJuJtt cmrmtm ,vtl ftxib ata vrl tu^nlittd tfii.

L o r t s t i \ & Bononix iu capirii vulncra penculo fa lunc , ut raro capuc vulneratus lanetur. Inbocvcro uxorva- gufxo coutrano cvcrut, vu enun cx fra- ciot^conuninuto cjpitczgrot^, :, umque conflcfnt Lmjuamu*. Cmtai. 100.

Libcr I. Dc Vuln. Cip. i 7

luiodeambulantem vkHmus.Hoc ma^iftris vulnerum dictum lit , quia vena demerc debent, fi ex vulnerc commodohabennon potcnt A. Eer.tdici.dtcMTAnd.

QlSI IVAT | O III.

c\AtMTAm mhqiuutd* «i Cdtfutt vmbttrtbms pns, mlutf^ r.o - xiaj mmttruu fmr crmnt l*t it Ant t s t pet tmprtvijes mtMtmtyVtl fimprtmtUUt.vtl cruift expnrfAre.

F

Quid dicemus de fitu & poficione urbis Fcrrat ix aut Flotcntix , quarum in ilfa vulous omne incapitc accepcum pci tifcrum elLin hac ubus wnpofica vulncra imracdicabiiia lunc. QmrcttAnmt /;*. tU vmbt. fcif» CdfX

Abambiente JcrcpctcnJaiodicaciocit, fubquiil-

la ctiam comprchendtrnr.qux ab aniu lempciLate, r e- gionc ac ctrii & fou quodtncolunusftacu tcpoufqoe prxlentupccuhan coiidiuoncpctitux. Hinc cftquod a Guidonc Uxintum lcgimus captns vuincra lanatucf- fe longc concomaoora Luccux quam apud Avenio- ncnfcs , arud quos cnntra cibtatum vulnera «ifna- liusunxniur quiml ucctix, quod Lutetix acr tngi- diu I it & humidus : qux conllu uuo cum cerebro & ca-

f . 1 aiit, noiipotelt non cile :nten tium vulncnbus. Atapud Avciuoocnk bienus acns iervor , humores iiqucfac deorlum dccurrcre tacit. Quodfiquish dccrcto contrariam cxpcncnuam oo j ic pius lethaha ellt & animadvcrti m caJid capuisvuincra dicat jsintcthgai, non d acceptum fercndum adrii trunifcfto ca

uurapar- ji ettam-

uclx- >uibus afuoj

iCcm

hinfucxum fuiucu n minimcpeterat, rci quartumannum

fparfb , Sc i mau fuiatato : ut obfervarc in his dcmum lods Narboncniis CaJlix & icahx Ucct, qux r.ur i Nle- ditetraneo funt rXcinaPmrtm ilw^unp.i.

Iam agicur quartus vel quincus annus, quod in ci vi- tacc no ftra Mantuana qukumquc in capue vulncraba- tur , licec lcve admodum vulnus i quovii adminifuaco auxil.o , faru qui tamcn inAuxus , poit cati pcoicus abohcus tuit , ita uc nunc ferc nulius eadem in parce fauaatus monatur. Cum umenudcmMcdici eiidemquc auxiliis ucentes, & nunc fint . qux cettc mi- rabilu, non mfi in ccelciics induxus rctcm podc vi- tkuwu.M.Utnjt.dt 1 jtrio.u.i Ap.v

OllIIVATld IL '* rtctntthm tmmcApttu tmm AliArmm pmrttmm vmbitrt- mmcmrMniii ninnmnywutm Imriitrt fuiimnufrifim-

Vm^ui cinvmlfmntt dfclinmntUt, tmmmigymtbint. "\7 idimus vul neratos, poic fanguints copiotum pro- * fluvium, line conttaaioms m«u, pauas dicbuS libcracos. In cattru quemdam Chinirgum vidimus, nobilem juvcncm in humero vulncratum curantcm cui linteoios protinus vulner i ad moveranc arrua con- UafanguinisproBu.ium , hntcolos ItabmcvomuiiTe, nelcioquidinvulnere digitoperquirentcm, dum ami- cos pcotuiionc larga unguims conquerentet fruftra- retur, fanguinem pro xgri viribui dtra animx defC- cturndctiueicpcrrnuiihaiudicnarus. quo xgrotanccm lutum i fpaimo rcdditu, ckbcircitcrdiepcrcubicu-

NAtura aiiquando po$, noxiamque materiam fub craniolariuntcm, per vias inopinatas extrudcre con fucvit fymptomati ce non nunq uanvaliquandovc- ro cnncetquodbinisexemplisconhrmaie libct. Anus quxdam fexagcnaria vennicola . cVad motum incpta - dum VcTgtliarum occafa incaute fcamnum aiorndcrct, proiaphspcdibus,mafmoreumdoi:um occipiteoitcn- dit. Hxc, quu vehcmenn icahi contula tantum , & non laucaata fuit neque M edicum accer ferc: ncque vi- Ctum i conlueto muure vohxic , triginuquc d:erum fpitio nullam temeritati^ fux parnam perpeffa eil.qui- buselapiis. eveitigio ipficocumintumuitcaput,& ta- uudolmr&febecconhiia conepufuit,ingravem fo- porem, & aham cahgmdveniginemquccecidit,con- vulfa aliquaodiu pemunlit, cxbinos riguit menfes & amaraevomuit oculufque altermodo hvidior, modo nronuncnciot e!?e<ftu*crt, undemc naribus aiba, Ix- vtt&xqualis fames bis ad unciam effluxit, qua.nifi nculorumdicris, etTecb'buslcvi:er lntciiarcrur & non lcmpef.in pnibnum famtatis futum revcrfa efl

Iu& Iacobus Hcbrxus percuilus v ulnerc uanfver- fali mufculumtemporaiem inctdentc,!cptima diefu- pcrvenicmibus rigonbus quotidie ulquead^j.dicm riguit, & quondic ftre iempex fudavit altcrr.aum ri- gonbui iucccdenubusfudotibus , quitamennonnun- quam per duos, veltrcs dies ir.ordirute fiippnmcbitur, ngoribus umcn & mocibus qu'buf:jm convulfivis perlevcrantibus, uLere iicco.&iabns deprcflisfem- pcr exiflente, pnrceromniumtamcnlpem.rigoribus unaquc fudonbos cefuntibus, (anicari fuic reftirutus, fcnfun nacura matcrian. j capitc ad r.crvoias pat tes ac mufculolasdccumbenccm, ac rigorcsctcitantcm. per fudores evacuancc^/.D#n-«r .AfirMjtk.<.c*p.±

Oisiivatio IV. /x CMfUtt vmbttrtimt ctlkdnm uttrm cwwm pms ttli- tjiuuitit ftr ejmfdtm pvrtt txjntUrt.

ACddit enam quandoque in vulneribus capins, quod fanics non habeic liberum cxitum avulne- rc, ficquc pcr porofiuccs offis refudet ad intra cra- nium, oi|us rei teftis cft Htpp. Ith. dt vmln, ctpit. dum fcribic, partem poftenorcm capitis vulnera occupanna minuslethalu efle, eo quod osobcraflitudinemdiu- turniori tcmpore puscontrahat.&adccrebruminte- fius transfundat.quod pus offj pcrmearc poffit Con- rirmat Gahnctmm .rnph.tt.- hb tx Hivp.fcnttntt4,& jivutn.ftn.lA.fMh.trmQ.^.cnp <..F.t hctbmiJtCmrpc, CAp.defignuctrArictmmottSc hoc viditle tradit ln actu praoacoanatomizjnio capita mortuorumafimilica- funon ruptocranio.nec panniculoixfo.idque facilius accidereconlucviiTe afnrmat , cum a vulnerante arm j, vel a Chirurgo medios inftrumenos fuperficies oflis etterior.quxeftdcnlior,quampars meJia.fueritamo- U, licque fanies facilius ad incenora dcfcendit fi enim pcr ritnulam paruam , & vix fcniibilcm , excrahi fani- tietn mcerias concentam quandoquc oblervarum eft, qoantomagijj&adiotcrioralUi^racuitacedefccnderc

diccndomerit.

Narnt klem aochor hujufmodi hiftoriam ibidem. Cutabam quaumenoIenteBenomx quemdam.Mani- num Boletarum nuntium , qui ruerat enfc non mul- tum fubtilitcr inctdentc vuJneratus in capitc , in cujus cranioerat firaccura reie capillaris.major tamcn»& pe-

B )

Obfervationum Medicinalium,

i s

netrans intra fine panniculi laefione : circa decimum diein vidi accidcntia fuppurationem panniculi mon- ftiantia, ftatim ego volui os icidere , &figuramam- pliare,fed illc quidem nunquam fuit confentiens, ta- mcn ego procedebam in cura cum attrahentibus, & fcmper per rimulam illa cxibat notabilisfanieiquan- titas,dum ci imperare,ut impelleret a pe£tore ad caput acrem,&ita fuftlando notabilis faniei quantitas exibat, tamen femper habuit febres &rigores & equietudi- ncs,ufque ad quinquaginta dies:tandem natura fepera- vit totum os capitis a dur3 matre, ufquc ad fupcrficiem o(fis,ad quantitatcm hoftiarmagna:./^?/» lococttato-

Observatio V. Oflicula latentia tn vulnertbus tapitis fepe curationem ad longum tempus ptotrahere.

ADmirantur quandoquc medicinam facientes vul- nerum capitis quorundam fanationem cum of- fis incifione nimiumin longum protrahi, diutiufque ac vulneris qualitati conveniat curationcm retardari, quodexoflisportiuncula,ad intralatitante, provcni- rc obfcrvatum cft,qus nifi amoveatur.nunquam fana- tio ex voto fuccedct, quod nos non femcl obfervavi- mus, & Carpenfis pcr ha:c vcrba teftatumicliquit.Et quia ofla ut plurimum funt frangibilia, & vitrca, & fixura notabili fafta in cranio penctranccadintraali- qua fruftaofllum cadunt adprofundum iupra panni- culum, &notabiliafunt, quiafuntmajora,ideftcum majorifra&urainfecundatabula.id cft , ininferiori, vel ut melius dicam, m intrinfeca fupcrficie cranii, quamin fuperiori, & pungunt five gravant pannicu- lo?,&Medicus infimilibus debent feirarecraniumla- tet aliter , fixuram ampliare, & os illud cxtraherc,quia alitcr non curatur tahs difpolitio.

Et hunc cafum cgo habui uotabilem in quodam Philippo Donclla de carpo , qui fteterat per annum cum magno frufto offis lub oflc,& vulnus cratnota- biliter longum , &confolidatumtotum,nifiquodex- tremavulneris nunquampotuitconfol.dare,&perfe- i\c claudere , & ibi erant duo parva orificia, a quibus rcfudavit fanies ad minus per fex menfes, &hicfuit curatusafratrefuo, qui cratlatis bonusoperator,&d patre meo , fcd fupervenicns ego>aperui totum vulnus fecundumlongnm, &dilatavi inlatum& ferraamovi partem lateralem cranii > &inveni fruftum longum & ^roflum fupra panniculum ,quod extraxi,deinde mun- dificavi panniculum , & brevi fanav i eum/idhuc vi- vitin bono {kzxw.Idemfeptus lococttato.

Observatio VI. Capitis vulnera non tantttm pofl quadrageftmum fex- tum dtem,vcrum centefmo qucqucpertculo non vacare

Mlrandum fane Iuriftas transacto 46. die in capi- tis vulnere> nullmn amplius fiibefle periculum ftatuifle , fiquepoft di&umtempiislethotradi conti- gerit agrotantem , id nequaquam invulnus rejicien- dum efle decernunt , cum tamen ufque ad centefimum pcriculo non vacare>autores £\x\iRogcrituyGuido, & Ia- cobm deCarpo. Quinimo necpoft centefimum periculo vacare obferva vimus nos. Judasus quidam quadrage- narius,Moles de Fontanclla appellitus, quadrato cor- uore donatus, dum iftivo tempore poft coenam ab inimico inlequentc fugam arriperet, vulnus ab eoin capitecasfiminfiictumaccepitrotundum profe&o, ac fi circino quis mufculofam carnem a coronali futura in lamdoide ablatam demeteretur,pericranio undiquc nifi prope fagittalcm commifluram illaffb manente> quiaibidcm tamen lupini inftar tumquadam primas laminarfupcrficie tcnus abrafionc deficiebat.Huic tunc teinporis nequc gra via neque mitia fymptomata accef- fere, imo quam profpere tum circa ulcus, tumcirca corpus,univerfum(eratenimfemperfebrisexpers)o- mnia ex voto profequebantur: vcrum tamen hacc dum

ita eflent maximam quanda ob animi excadefccntiam, quartaineutcdie^febrCjinaltcrato vulnercjduodccirn horarum fpatio, cumtrifticruris oppolitifenfatione, correptus fuit, fcd ad vigefimam fublequentis diei ho- ram benc fehabuit, noctc adventantc direpcnteeo- dem cruris& frontisdolorc, ofTe florido apparente, cum tumorc tum capitis totius cedcmatolo > atque vulneris mala intempcric jam contrafta, iterum toc horis, quot elapfa die.incaluit, atquefcdatafebretu- more & vulneris intempcrie non exccptis, cunctafue - runt penitus remota, fed ordinc praedicto deinceps re- verfaetiaplura fyptomata,acccflere,&eodcvenitres, quod absquc oflis detrimcnto cum fcbrc & accidenti- busintermittentibus.vulnus iO.die malc oluit.verum 27.die nondum explcta, vlcus in ftatum pnftinum ruit reda£him,necnonetiam tumorille fuit exolutus atq; trigefima prarter inftitutum febrc aflucta & fympto- matibus foboles cutis.in qua capilli cftlorelcebant, gradatimemerfit, ulcufquc pofthacinmcliusfcmpcc tum cicatrizando tum monftruofc capillizando ufquc ad os ipfum proceflit:atfcbris in dctcrius degencra- vit, quam fseviora fymptomatacomitabantur,namex intcrmittente continua fa<ftacft,cum bilisvomitu.quo fedato,nunquam naufeativa fatietate non deftitueba- turufque ad^o. diem, qiio temporc fquamam ab a'erealteratamosamifit,&fempcrcontinua febre, at- que extremarum partium frigiditate, aurium atque narium livore cum pe&oris in latere dextro dolore ingenti, & oculis hquefa<5tum refcrcntibus vitrum, una cum fudorc univcrfali, fic quod omnium ejuf- demtcmperaturafhominumcopiacxcedcrct fuit cru- ciatus,fed pofthujufmndi oflis defquamationem cx- cepta fcbricula quadam omnino apatiente fpreta> ac negledta ,pe<5toris tamen dolore perfeverante,in ni- hilumpenituspraenarrataaccidentia redadafuere, at- quc 85. die inftante, caro callofa,' mqua capilli nori erant, folida tamcn& firma, ulcus adimplevit,cujus occafione Chciturgis &mcdicis a curatione reccden- tibus,is fere cachexia affectus, ad 12 f. dicmfquia Mer- cator cratjper totam urbem dic ac nodre ambi^la- bat:i26 die ineuntc, ardcntifebre articulorum do- lote,pe<5torifque, nervorum opticorum, oculorum, frontis & fincipitis , cum narium & aurium lividita- te,abfquc tamcn fanati ulceris jaclura ulla correptus fuit, atque 12?. die accedente,prardi<5taomniafucre remifla , qua tamcn nodte, dum placcntam a levi ccena ex facharo melonumque fcminibus confc&amcom- manducaret , copiofiflimafanies, ichorofa livida,fce- tida> & corrupta, qua ambiens valde iuficiebatur, a colatorio offe,Medico intuente, infauces influcnte, motu ftatim & fenfu a Diaphragmatc infra dcftitu- tus, mcnte conftante , cum fcmel aflellaflet, vitam cum morte commutavit. M.Donatus Htfl.mtraLmtd. Itbr.^.cap. 4.

Observatio VII. /« capitis defperatts vulnertbuiyettamapparentibusle- thdtbus ftgniSyitgri non deferendt -.exemplo cuju/dam» cjut ex trtbus capttts vulnertbus magnu. & att<e letha- Ita ejfe Htppocrates pronnnctavtt , pr$ur omnium exfpetlationem evaftt.

ADdenda mihi hoc loco hiftoria D.deratentqvd inpugna Monconturei triamagna vulnera inca- pite accepit. Primum in fronte.partc dextra,duobus tranfuerfis digitis fupraoculum,indeque ad zygoma, oculum medium fecans, pertcntebat. Altcrum in ofle finiftro $Qty(jiA'r<& ad membranam ufque pervcniens, duos digitos longum, latum unum:Tertiumin occi- pitc.omnium graviffimum. Nam quatuordigitorum longitudoerat, &IatituJoduorum. Harc illi gravia acciderunt. Septima die illum febris iniviteadem- que tam gravi marcore & in cxpugnabili pene dor-

mieBdi

Libcr I. Dc Vuln. Capicis

oppreiluseic.uc lubindeexcitandus oiTispancincura

19

O-

; , mcmof la trac, eacjucnuiio lenfunucbat alvas: nulla fanics ex chbus iil» ptagis cftlucbat, : tw-re immobihs nigraquc,noceic, can- cro occupau videbarur. Quzomnuad dtcmusquc cngcfimum ab accepto vuincre perfeverarunc,ade© ut altquid uicurura fpct,vix qutcquam tn mcdtcinacflct. Convaloxc tavnen Hanc hiftonam appo fui.ut a D Pv- grjeoRrguCnir ur^o Dcnculirao.viro ri Je digniflirno, miniquc amici/Timo acccpi , quo jumor es Chtrurgi di- lcant , cum dcferri a medicts fxpe con vaicfcanc , quos- dacnquc catna prodidcnt tn ipus runcnbus rerixiue.nc aiiquot rnoruccru iignisabHippociatercccnlicisap- parcnobus ftacim pcogooftico tcmcrc pconunciaco x- gri uluccm prodanc, uuus eife can, li aiiquod . anceps hcct, appareatauxilium,pcr:;utJ>queiitquilaborit, lalitcmcraru quoque vu fuerit adjutus in hoc ftacu» iiiud,inquam aunltum potJus expcnn, Cclfi confiho, quamnuJlum. VcrtmiummCtmmntutdbb. HifftcM VmJmnk.Ctfttit. -irfV^

SicquoQueineeiuvuinusracilc curatum retcnBi-

TtLCtnt.X.Okf.mrj. CmmeTmT.fimg.memt-rM0.Cent 10. pjtrr . jj De vuIncTurn prognou contcr Ktvrr.Otfrrvmt. C*mm.f>. ju.addc JmUmm DDJTeifimt.Cf HmrjM.l. Ept0.ftci.ij. ubi dc morte ei voJaerc non lethah,&c.

Olll&VATIO VIII.

(jrrvt vmlnere tm CMfUt percm fm y*d dmmm ma\ memn- gem ferttmgemte vmixere, reftLmiitmt, tenvmifemttr- rtftm , tS fimvtct mmtm dttt tmt fiftem wumtmt, mmgne Utmtjmtm Det, cmMtm.

SUtoc Avenioneagens,uicapite gravi vulocre per- cuiTus , cum cranu vulnerc ad duram uique m enyn - cem pcTungenccureiolurjonc limul &convulnooe poft feptimumdietncofreptus, &line vocemucttsdtcsto- tos tcpccm manet : cucacur candcm magno labore , & nullatelictauberitantoinaio, incegraralctudinctrui- cuc Dci bcmgmcace, VsmrumtlA.^.Okf.m.

Ollia vatio IX. Stmfliawm CMftxit vmlmrmmtfine ctmmu »lfenf$ , ftr tt- rePrmttemem mfertte mutm fcrtcmUft.

fVVancum fimpliabus capcis vulneribus , inqui- V^bus crantum bcium non lic, lod adapcncndum eonluciudo vuigflca,contraidquodprzciptmus, cum nocuiTtenu.curanioixadfanandum aftcrrepomc.prz- ter aha multa cxrtnpla, nrram illud Laris conBrmat, quod in Joannc Gornctio dc Colnrnhw Ciziailcnfl cdttumeft, qwPtultppiRegunolcri ftipcndus tems monccsque muieraltum invetbgandi caufa rimatur : u, dum altc detolio Ipccu una cum operario inquilirjoni luz operam daret * ad contpectam repcnteglcbam, qjz metaih fpectmcn habcre vukbatnr , manutol- lcndam fclc reftinus deraimc , quem focius impru- dens hbraco umacqucimproruoicru Ugonis , alcero dence obhquc.ac non graviter pcrcu/fic m dcxtra capi- uspane.lupcrosquodlatcralc diatur: nec vero vul- ■usadcraiiiumpccttgit, nequcullamtupciotfisligni- hcationcm dedtt, quoniam revera os nunimc fuerac Izfam. I iuic impentus Chirurgus,vulnus adapcricns, vehemcncec auxit, cxuccmque tnbus dtgitts quadra- tam oxnrticJ& cramum fatis pro arbttriodctexit : dcin- clcmoUosdics digetbvis, &olco ttrus eft, adeo pro- fuse, utuhraquindecirn rcgvosnuramos oIeo,& ovu aimibcnds impcndiilc dictus lit : cxquoeventt, ut non mododetecta crantt pars , fcd multo etum rna- joc und ique poctio corrupta furrit : tandcm poft a!te- nHnummeiifem.cuinc; . x D Franaico Mcndocio, qui Kegts nundaco njeullorum rarionibui dfoperi- buscurzqucomniprzerac. ac«.erlitus, hominem vi- dtlfcm, Llercnam.ubipoblicortipcndjo medicam ar- [um.adducijufTi. Huic,cumlatismagTiam

tcr

otTtspartcmexiraherc opusciTct.quz ramcnangurt: n vuincnsapcrtioue pcoduct non poifet , cumquc ego tanrumdcm aperire recuurem onhcutm ad aroer.tei :u-rim:, qucmrc^iniliicai-.t, mignituJir.em trepa- rusfect\ka,utrnembrarzcx;a/cnt, atqueejpanepus, quod intus cocroptum exat , quodquc in diesconh- ctcbacur , purgari pollec ; acqueicabalfamo tlJo a me dcicripto.&emplaftrogumnuelemii , & rihstamdia curacjonem prolec ucus lum , quoad t a 0 r jmcntt s tcvi- ter quocidiecxpertus ostplum arcumquaquc abfcif- lum dle . &durarn cnanem liipennJuda jam carne confurc intelicxL igituracosipiummagnummin->. ri mukoforaminecxtrabzrcm.mftrumcntunimihiad rrepani iniur comparavi.quo loramen racercm ouan- tum ferrcus fufus fcemtnarum Qoftrariomtacerc pof- lic: quofcrrocouriguis ferri pcnuhombus in crucis modum os cocum comiptum p>errocavi ^'opusautcan tplumarnccbolocoincepcra-r .qualuperius vulncris iptlus otculum patebac , quod ad argentci numi rru- gnitudiacm para.eram. Foranunum vero inccrca- pcdtncrn, levacorcdtcro mllrumcnto interrupi: caaie emm os ipfum rumpcnci cedebjc Hzcubijamex- pcdieram, urumprtrnumexhisquacuQrporuorubus tnftrument : attoliens extraxi , & aiceratn dctnde , & ccnxaD: quanam,qux maxunaerat, mpofterum diem rclirjoi.ijuam tandem exrrxxi. Tocumaatemoslace- ralcappc!!atum,& petroli ctiam ejusdem latens bo- napora , &iorooahs quoque non extguaportio , quas m autcriorcm partcm vergir , eitraCiaeft ; expctrofo p uduquantum fcrcad auticulum onginem cxccndi- tur. Htsaotcm ombus extracns, dura ma:er , quz jam tnterim tnduccrc camcm ccepcrat , ulcra modum cttam induxrc , adco ut cxupcrantcm carnemcxorih- cioiOo, quodum pndcm fcccram. bu ruenm coa- ctusreicindere : adoo autcm duram expericbar , ut forciptbos vil podcm refctndere. Poft hzcaucem cuoa nielius habcrc ftaum cceptllcc , Cazzallam difccjTu , i quopoftnterucmrercaccerutusfum , quodmcapice lupcr occipicis iptins os magnum cumorcm ac pure cttam plenum haberct : qucm cum jpcruhicm ,o(Ta muItocriammagis,quamquxprzdiiu lunc, corrupra ctlc dcprebcndt : tum vero Liercnam ad me vcnre juftu, poftcra dtc uus ex ane (ubcihter ofta extraxj, cna ctram prxdiccos zqualu , ica multo magis comi- pu, KelicmaotcmcAccKofcTccKripujsolTecaren*, acquc pocuonc cuam non exigua alcetius latcrisollis liniftn. vulncra autcm ipu carnc & coteundiquaque obduCta funt : molii tamcn & udhn eedente confticu- tione.qux paulatim durefcic Hotnoautcm iplc divmo beoeticio hbcratus bcnc habet. Arcmm dt tmmd l"ml bk 1.

CEREF Rl VHLNERA CHM EJUSDEM fmbftmntt* tmclmrm.

Obse&vatio I. frmbftefm (f defimrmtM ctrtirrt vmimerm cmm ejmdtm fmb- ftmutm tfimvie , t? jAtlmmfm mrmim.

HAbet hzc BtrtMfmltddtfrmclnrMCTdmti cdf 5. £t femcl habui unum rufticum , cui erat remou parx medullaris ccrcbn,qui eft fanatus. Nutlm frr. jjrdF}. Arfmm.x. cMf.91. fcnbit hominem vulncracum in capice cumenfc, profundato vulnere aiquc ad fubftactiam ccrcbri Juper vcrticcm in anreriori pane froncis,alque ad mcdiura capiris, qui fcqucnti diepoftvulnerarie- nem incurrft paralyhm univetuleni, &emittebacfu- pcrfluiutem pttmx &lccundz digclttonisinicnlibili- ccr,& ftccic fex diebuc quod non comedh, bibit tamen aquam frigidam cum Qrr. rofannn,& fexu die pcciit ci- bum,& cibacut fuit, & poftea rcgulartter redus cvaitc.

Vt Ji etiam quemdam vuineratumcum enfe pluri- bus ifttbus in capitc fuo , omnibus cum fractuoicranii B 4 usquo

2 o Obfervationum

usque adpanniculos,cum multaemiffioneoffis,&cum f>oc amputaca fuic ci manus finirtra.cum multa cftufio- ne fanguinis , & remanfit velut morcuus pluribus horis dic cooperto capitc,& crat iinc fenfu & mocu , & dela- tus fuicad Ecclefiamut fepeliretur, & ccepit fentirc & moveri, &curatuspouea evafit.

Carpus i n fno tratlatu aureo defratlura cranti inquit: Quod comingat cerebxum laedi & fanari , tenet Conci- hator dijf. t8 i. etfialiquitenentcontrarium,hoceft, quiapaucaviderunt.&minus crcdunt;Credoegomi- hi ipli,& fateor, quod vidi ad hunc usquc diem lcx ho- mincs a quibus notabilis quantitas medullaj cerebri exivit, & fanati func , de quibus aliqui corum maxime duopaffifuntparalyfimuniuslateris, camen vixerunt perduosannos, dc quibus tresvidi & curavi interra Carpi,ctiam dum efTem fatis juvenis, & pro aetate non fui deceptus.& habui fideles & peritos Phyficos in fo- cictate,a quibus in prima vel fecunda vificatione xgro cxtraxi a labiis vulnerum magnam ccrebri pattcm, quzexfe cxicratcranium.

Et unuinvidi in civitate Piftorii , quem curabat quidam Angclus Hebrxus faris cxpcrtus Chiiurgus & fanatus eft. Etduos vidiquoscgo curavi Bononia?, unus t uit quidam D. Vinccntius Ragacia,alter fuit D. Paulus nepos Cardiiulis Hi(trigonienfis,&adiftun-i habui multos nobil? ifimos teftes,& doclos,cui extraxi in prima vifitatione portionem cercbri , deindc in i j . dic exivit alia notabilis portio . &tandemufque ad fcxagefimam devenit diem line aliquo malo accidenci, & cale toramcn in cerebro crac valde profundum,quia caufa fuerat cufpisunius roncha:, & remanfittalefru- (hun perpendiculariter in cercbro per diem, & erat longitudinis quatuordigitorum, quodtcnaculis ma- gno laboreextraxi, quia vixpoterat vidcri & C3pi, & in eodcm foraminc tedui tentam per quinquaginta ilics,vel circa,quia fcmper emanabac humiditasaquo- ia & multa, tamen tunc adnihilumdedudta fuic ipfa i^iinidicas, & tuncextiaxitentam,qua:erat canulata, & tcntavi confolidaie vuluus, & fic circa fexagefimnm dierri, ob materiam in cerebro contentam , fupci venit magnusparoxyfmusEpilepfia?,cum maximoomnium mcmbrorum tremore&rigore. Hocegoridens.julfi pcdibus elevari , & capite deprimi, & cum ftilo paula- tim aperui foramen illud praedictum fub cranio , in quo inveni magnamquantitatemmateriaeaquofatco- lore ladteo colorata?, qua evacuata ftatim ceffavit Epi-» lepfia, & rediitinbonumintelledlum. Hocvidens, iterum impofui canulam, & cumlotionibusfyringa* bam taliter quod exficcavi totaliter illam humidita- tem, & fanitacirefticucusefc. Quipoftea vixit mul- totempore & Deumteftor quod ipfe jurabat, qucd ipfefempereciamaprincipiolafionishabcbac coicum cum quadarn ancilladomus , erfi non fingulis diebus, alternistamen; &quodbibebaC tres phialas auC qua- tuor Malvacici fingulis diebus a* principio Ixfionis , ex hoc credo ego iflum faiiacumfuiffe nucuDei. Ec eciam juro quod unusillorum pra.-dictorum quos fanav i in terraCarpi, cujusnomenei-at^«w^<«, &eratVilli- cus, comedittcmporc quo deterius fe habebat fingu- lis nocribus carnem faliam in magna quantitate , cum panc & melle ; nam hic tempcre noctis dam furgebat, & capiebat carnes falfas non lotas , nec a fale expurga- tas , & fub ptunis coquebat eas , & habebat magnam mellis cjuantitatcm fub lecto , & fic nemine fciente triumphabatj&ficfuitin vcritate. Hxc dixiutcon- tradicercmopinofis, quinon creduntcerebrumpoffe Jjnari, quosrogoutvelint dictis noflrisacquicfcere, quia ego cognofco & cerebrum &faniem, &alias me- dullas Hatlentts Carpm.

Nondeeftnoftr.TtempeftatisChirurgusmulta qui- ckmexperientiaperitus , & nobis perquam familia- ris, nominc Hippoly tus Dantrcppus , qui nuper fuper

Medicinalium,

menfam meam apud Nanceium Lotharingiac prima- riumoppidum, finnlequiddamfibi contigiTfc , affir- mare conftanter, defcnderequenon dubitabac , recla- mantc tamen Vaxino Rificho Iniubrc clariflimi Lo- tharingix ducis Chirurgo prscipuo , quodHippo- crati adharcrct : cuius verba funt cx fexta Aphorifmo- rumparticula: Stveficaprnctdttur , aut certbrum ,aut cor , aut pracordta , aut altquod ex tenutortbm inteftt- nis> aut ventcr,aut jecurjethale eft. Nec facile audie- bat illum, cum fubftantialis particulx ccrebri quantum cocleariexcipipotuiflet, in terram decidiffeaffevera- rec:hominemq; afefanatumcontenderct. Cujus rei locupleciffimos teftcs,utpote oculatos , ncc auritos, in mediumprofcrebat. Uccumq, resfehabeat, multis difputationibusconfutarcconacifumus, cgo &Joan- nes Galfredus, ejufdem Ducis Medicus. Icaq; adhuC dceareccrcamus, acqucfub judice^ ut Flaccm ait , lis eft. Non ignoramus Theodencum Chirurgie_ ncqua- quarn ignarumfcripfifTe, fanari quendamabfc vifunv ex cujus ccrebro cellulae pars egredicbatur . Huic ta- men fidcm integram Vaxinus neutiquam habcbat, quoniam ejus verba evangelica veritate fubnixa non onminoputabat. Quiddeeareantcalibroprimo, hi- ftoria decima quinta /cripferimus, memoriam noftram pon fugit , nobis tameniftaplacent Conciltator ta- ntcn dtfferentta centeftmdotlogefiataprimM, Galenoaf- fcntirc vidctur: cujus vcrba fublcribo.ne lector aman- tiflime, ea forcaftc defidei es , auc tcnipus in eis quacji- tandisinfumas. Sciendum, inquit,ellquodfolutio continuitatis five imparis omnibus advenit membris ftiamfanabilis,nificordi : illud enimfolutionemnon toleratcontinui : octogelimafcptimadifFcrentia: AuC nili ad intimam partjs incrinfccx pervenerit , ut ad ven- triculoscerebri, vel profunditatem hcpacisraphoris- morum fcxca parc. Ad hanc enim immoderatus fangui- nis proicquitur cxitus, Campegttu Enarrat.Htftor.if» hb.$, Galeni.

G-udo fequemdam vidiffeafrirmat, cui cx vulncre parte capitu poftica acccpto , parva quaedam portio fubftantix cercbri cxierat , ut ex mcmoriaela Jone co- giutumefl, ^^ianicn is a tali vulnereconualuic,refti- tutaque efti:!i cx intcgro poft curationem meinoriai Non tamcn afferit illum fupcrllitcm pcrmanercpotuif- fc, li totus ventnculus per vulnuscxiifTct, utdequo- dam Ccllcrio rcfcrtThcodoricus. Verum hiscxcm- plis, qunrarilfima funt , quxque Dei potuis volun- tate, quam arte cvcniunt , non evertitur univerfalis fententia. lacotitu Comment. ad aphor.if. Itb. i fetl. }. Coac. Htppoct

Nos in cerebro vulneratis mira vidimus : in uno,qui magnificis Valengis infer vicbat, tanta fubflancia: ccre- bri quantitas cxi vit,quantum cft parvum gallinx ovum tamenevafit: atdeincepsprobe loqui nonpotuit , & per tricnnium ineptus&fere fiupidus fupcrvixit. Alium vidimus ex Corficamilitem,cuiferedimidium capitisi cumfua cerebriportioncablatumeft, convaluit : fed nihil rccordabatur, loqui non poterat , & erat adeo in- fcnfatus , ut nihil vel intelligcret, vej'rcferre fciret : i\\z folum comcdcbat > qux inosponebantur , totum fe conftercorabat & commingcbat , a Confociis in Corfi- camdudluseft : an illucpcrvcncrit, ignoramus. Era- fauol.comment. adaphor.i8.lib.6.Hippoc.

Quamquam ab Hippocrate Galleno & aliisemi- nentiffimis antiquis, & modernis mcdicis antiquos in- fcquentibusdidumfit, vulncra cciebri cum incifio- ne vclaminum & fubftantiaj cerebri minime fanari ingcniismedicinalibuspoffe, & fi aliqui fic vulnerati fanitati reftituti funt non illud faflum vimedicami- num & medica: artis , fedpotius divina potentia, st qua nihil cftquod ficri nonpoffit,fievolente. Ego teftorDeum , & quamplurimi homines qui adhuc vivunt , tcftes funt me plurimosvulncratosin capite

cum

Libcr L Dc Vuln.Capicis.

cum incifioneoflis * panniculorum & tnfignis cere- bri fubilaoux fanafle arte & reroe Ju$ meJicinalibus &nonfolum vulneratosenic > fedrlracloscumarcbus frangerxibuscumicaiuexalfo: ita ut nonfolumvul- nusrucric in menyngu, fed laceratio in fubtuntia ce- rebri cum icpcrJinonc&con^uaflauonc nonmoii- cx ccrcbrt quannuns. Inter quos vivitaihacCla- riflimusPaulus RaymunJus »ir nobiluVcnetus , qui percuflos cum enlcincapitcinpartepofteriort prope futuramljudxfuit > cumin ilto.ie oflis velaminum, &ccrcbrt fubihnttx: vukius vcrb erat duorum digt- torum longtcudinu,prorunducnad crtum digitorum craifitudincm , pars oflis tncila cx toto fcpaiata crat a reltqua parte cramj : cui fupcrvencrunt accidentu omau futuram mortem enuncuntu : qui tan Jcm Dct omntpotends ausulio mentem mcam ittununantts . & anc& rc mcdtis mcdicinab b us unicad refti tutus c ft tc- ftcs funt in prtmts nonpauahuiusdvitammcdid , ac ctiam toca & nobiiium & ci vtum mulutudo. A'< . A.

AfjJj,'om.i Eprfju

Saniuri etum mei opera refticurus efcmagnificus ittverus Marcus Goro , qui cum paxte acuta cmufdam fulblis , abunapartcprxleferen:i*fecurim , &abaha mucronem , ftvepugtliiacuo formain, qua n »s—*r- (tWavvocanc , volnexacu» cft , &facU:.i. fradtura, non fotum ofliscranij , fejpanniculoru-n&ccrebri fubftantixuiquc ad ot bafilarc,quod ata (cabatux ra- dius argentcus in rulncre pofitus » qutdeiccndcbac tifqueados bafilare , ica , ut fcntuetur perculfio U- CUiradio fupcroilcbaiiuri Rogatus egoi quamplu- rimts claiiffimts fcnatoubus accclG , cuuique vtdillem oflls rracxuram inugnem utu ad dimiJij digiti ar« dcuJaris longiciidincm , & craflirudinem utnu Jinu ejuUem , fcflaiuiTcmqueimedttUillu , quimedc- lampraHbccrMK , dc dJapancoilisubi crattradura: qui cum nu!lum os vifum ab i;>li>fu:fle afleverarent. caufam amiflx vocisfuiffe cogi: jvi , pacccmiltam oflis io ceicbrofixam , & accpto tnftrumento Chi- rurgia efufdam , qui ei in uieJeodo dcfetriebat, os cx vulnerc extraxt , Sc immcJucc cccptcloqai.&di- xic , ad Dei laudemfunr fjnut , quod non futt line medicorumommum , cjiu inceriuerunc. & nobtlium tcnatoiumatquc adiuutijin nuxmo jpph .!j&jJ miradone. Htctandemcx mjlocibircgmiinc( nam cum clfet juvcnis in.olcm & uicontincus, una dtc voloit ovacancam, quani caviarum vuiga.e^ vocant come Jcrc, ) incidir in omnu acctdcncia, qiu futurarn &ccrum morte,n lignihcjbjiit: unJcmDei bcucdi- cti auxilio, cc medica arte & loxtliis umuti rcfti- tutus, qui vivitetumnum. Huic nobili fupcrvenc- runtaccidcntiaepileptica exrctcnuonefaiucifuper os craimbaldarc ; Ncquc alio ingcnio ulcusttQulofum potttit curari,nui racu argentca cannula ad unius di- guilongitudinem, ut ulcus continuc apertumrema- ncret:&licbis& ter cuam in die a ftiue cxpurgaba- rur,fciucet accepu partc intcnori nafi manibus, & ftncti, atqueanhclitucontento , cValiquoconamtnc racto fanies cx ulccreiufummitatc capituegrcdieba- tut t i quantiutcm fxpiffimc Jimtdii corucis gtHi- nwdb&plus : qua cgrcfla, imponi jubebam mcl ro- faontm dtlutum cum duabus parttbus aquz ardentts cx vinoper dcftilauonem tacxx,quam aquam vitz vo- cant fupraquam cannulaiu argentcam ccrotum de be- conicaapponi )ulfi,quam caniuiumpcrannum &am- pii.isin vuhiutdctinuit:licaue ukerefcoiim mundifi- cado.pjrtetcoalucTiint, ^laCtJcicatriceevalit. Idtm.

Alphonfusquoque Donoiucnfist, quipcrculfusfuit cum ciiic mparte liniftra capius mcer fjcuran» fagit- ulem & incndoum cum incilione non folum olfis & mcmbraiurum fed cuam uiliguisquantitatis (ubftan- dxccrebn:Eunim vulnuscratad longitudiuem uniuc digiti cum dimidio, ium uoaaUcfuiTime fubllanua

2 I

ccrcbn inau infpicicbatur , & digito tar«eb3tur: cui fupervcnerunt accidentia omnia malamorcemcV; intcntum attcftantia, ut cftfehn- ,ngorcs, paralvlis iatcris oppofiti, alienationes contmux: cpn tauJcm Dominoauxiluntccvalit noftrj rationaii adminiftra- tionc regiminis & mcdicinahum medicaxncntorum qux fuerunt prxtcr acris aJtcrationcm & rcchrica- tionem , miflio tanguiius bis facta i vcna cephalica ejufdem lateru , atquclenmoveturisaprimis dicbus cumcaflia, &in proceflu per cvacuationem cum pi. lahs cochus cxbibitis: & ctiam cxhibitio fyiupi ro- tati&dccndivia, dtluu cum aqua bctonica: &:borra. ginis: & ca quoque (jux vuluen lmponi fccandum diverlitatcm tcmpons lxlionu jufli : qu.v talia fue- runt Etcnim in primis illisdiebus antequjm acci- dcntia hominem invaliffinc coucnucqui eimcaclani prxftabanc» olcum rolaceum oniphacinamin valnus intundcbanc, u^igebantquc univeriumcaputolcoro- laceotimplici. Cum vero acccrlitusacfuppliccroga- tus accefliflcm. \ ldcnsprofunditatcr.i i ulneris.&lub- ftantiam cerebri mcifam, qax jam livcfcerc & cor- rumpiinapicbat judicaviomnijacciJcntia eapotiiri- mum dc caufa provcniflc, qunntam cerebri lublhn- tia cotrumpebatur. Nm& famcsfqux paucaerat) fcctcbat : cum vcr6 coniiJera c cupincra omnu alia rcmedu vana & in caflum torc,nipnus& putrcdocx.' purrediniscaularc.novcreiut , jufliut accipercturmr/

r»putmmtt*nmidtmt.ci roft tlt j dxsp irtts dffHtVt-

t4txvtn0fi.tli.(tfjcld , quod medicamentum in unum reddcbatur : dcindc penicillis in eodem rncdicaiitcnco madefadis vulnus replcbatur, & o!ro roLcco uni- vcrfumcaput ungebatur . ficqurproccfin luit.aique ad pcrfectam ulceris correctioiicm c>: niuniilicaoo- nem: deindc cumungujndo lcnutr 1) Iuj fupcrpcni- allaincodcmmj kfacta. qui De: ommp ffentis t;racia c • afit^non lincumcu inaxiino|jborc)tnumnie«.lijm fpatio:cui lupcrvenercacciiicnt.ucpilepticj, jqm rns